Teksa për shumë qytetarë shqiptarë është e lakmueshme nënshtetësia angleze, gjermane, austriake, greke apo italiane, ka edhe shumë të tjerë që preferojnë marrjen e pasaportës shqiptare për një të ardhme më të mirë për vete, familjet dhe fëmijët e tyre. Pavarësisht se marrja e shtetësisë shqiptare ashtu si në çdo vend tjetër parashikon një sërë kriteresh që duhen plotësuar dhe një sërë procedurash që duhen ndjekur deri në fund, kjo është shndërruar në një çështje mjaft të lehtë për një grup individësh. Pak ditë më parë, gazeta “TemA” publikoi një investigim lidhur me skandalin e dhënies së nënshtetësisë së një futbollisti të skuadrës së Tiranës Winful Cobbinah.
Edhe pse ai kishte vetëm 2 vite që jetonte në Shqipëri, nuk njihte gjuhën shqipe dhe nuk plotësonte thuajse 80% të kritereve për të përfituar nënshtetësinë, kreu i shtetit Ilir Meta, zgjodhi sfidoi parashikimet ligjore duke marrë një vendim që bie ndesh me to. Përmes dekretit nr 11.744, datë 24 shtator 2020, që mban firmën e presidentit Ilir Meta, futbollisti afrikan mundi të përfitojë pasaportën shqiptare.
Por mesa duket ky nuk është i vetmi vendim që kreu i shtetit ka ndërmarrë në kundërshtim me ligjin lidhur me marrjen e nënshtetësisë. Gazeta “TemA” bëri një vëzhgim në faqen zyrtare të presidencës (president.al) për të ballafaquar të gjitha dekretet e kreut të shtetit lidhur me nënshtetësinë. Ajo ç’ka bie në sy është fakti se publikimi i fundit i dekreteve lidhur me nënshtetësinë, ka qenë data 20 prill 2018. Fill pas kësaj date, në faqen zyrtare të kreut të shtetit nuk ka asnjë publikim tjetër transparence lidhur me këtë çështje duke ngritur hije të forta dyshimi.
Presidenca ka zgjedhur që të mos bëjë publike në buletinin e saj zyrtar asnjë detaj, nga ku qytetarët mund të informohen mbi angazhimin e saj në këtë drejtim. E vetmja alternativë që u ngelet qytetarëve shqiptarë për t’u njohur me aktivitetin e presidentit mbi dhënien e nënshtetësive, është Qëndra Kombëtare e Botimeve. Ndërkohë, “TemA” ka bërë një vëzhgim edhe për listën e individëve që kanë përfituar nga degretet e Metës në harkun kohor 2017-2018 ku kryesojë artistët, biznesmenët e huaj dhe futbollistët.
Nga ana tjetër, janë të paktë qytetarët e zakonshëm që kanë mundur ta përfitojnë pasaportën shqiptare edhe nëse ata mund të kenë qenë më përpara me procedurat apo përmbushjen e kritereve ligjore. Në një pjesë të mirë të këtyre vendimeve, pavarësisht se shkelen thuajse të gjitha kriteret për dhënien e nënshtetësisë shqiptare që nga njohja dhe mbrojtja e gjuhës shqipe apo njohurive bazë të historisë dhe Kushtetutës së RSH-së, nuk plotësohen as kushtet e kohëzgjatjes si rezident të cilat parashikohen në ligjin Nr. 113/2020, neni 8 “Për shtetësinë”.
Nga të gjitha vendimet që kemi mundur të gjejmë, ajo që then “rekordin” është data 9 tetor 2017, ku me firmën e Ilir Metës kanë përfituar 38 shtetas të huaj nënshtetësinë shqiptrare. Më poshtë po pasqyrojmë faksimile nga disa prej dekreteve të kreut të shtetit që kemi mundur të gjejmë në faqen zyrtare të presidencës pasi shumë të tjera janë zhdukur duke mos u bërë transparente.
