Vitet e fundit kanë qenë të shpeshta lajmet që vijnë kryesisht nga Ekuadori për vrasje të shtetasve shqiptarë atje si të përfshirë në trafikun e kokainës. Por gjithmonë ka qenë e paqartë sa është numri shqiptarëve që jetojnë në Amerikën Latine.
“Top Channel” duke iu referuar Institutit të Statistikës në Ekuador për herë të parë sjell shifrat e atyre që kanë hyrë dhe kanë kërkuar leje qëndrimi në shtetet e Amerikës Latine gjatë tre viteve të fundit.
Në total janë 307 shtetas shqiptarë duke u renditur të tretët nga vendet e Ballkanit pas Maqedonisë së Veriut me 3026 shtetas dhe Serbisë me 1417.
Në Ekuador jetojnë 69 shqiptarë, në Kolumbi 52, në Kili 100 në Argjentinë 67 në Venezuelë 23 dhe Bolivi 1.
Nga 2017 deri në vitin 2020 janë 4 të vrarë dhe 1 i plagosur shtetas shqiptarë, ku përveç njërit që është vrarë në Kolumbi, të gjitha ngjarjet e tjera kanë ndodhur në Ekuador.
Në maj 2011, drejtori i DEA-s për aktivitete në Ande, Jay Bergman, i tha “Reuters” se Ekuadori po bëhej vazoja e shkrirjes së narkomanëve të huaj, me këto fjalë: “Kemi raste të krimit të organizuar shqiptar, ukrainas, italian, Kinezët në Ekuador, të gjithë marrin produktin e tyre për ta shpërndarë në vendet e tyre përkatëse ”.
Grupet shqiptare të krimit të organizuar bënë hapa të mëdhenj në Ekuador në 2014 dhe 2015, siç i tha OCCRP-së Mario Pazmiño, ish-drejtori i inteligjencës për ushtrinë në Ekuador. Kjo u dëshmua nga kapja në vitin 2014 e shqiptarit të akuzuar për trafik droge dhe i arratisuri ndërkombëtar Dritan Rexhepi, së bashku me kapjen e 278 kilogramë kokainë në territorin e Ekuadorit.
Nga 160 shqiptarë që hynë në Ekuador në 2018, të paktën 20 mund të jenë trafikantë të drogës, sipas një agjenti kundër narkotikëve të cituar nga Iniciativa Globale Kundër Krimit të Organizuar Transnacional. Krahas turistëve dhe emigrantëve të ndershëm shqiptarë, një kontingjent i konsiderueshëm kriminal ka krijuar një enklavë në Ekuador.
Në maj të vitit 2017, Ilir Hidri, një prej shqiptarëve të arrestuar me të arratisurin e INTERPOL-it Dritan Rexhepi, u qëllua pas shpine nga dy persona me një motor. Në nëntor të atij viti, Remzi Azemi, një shtetas shqiptaro-kosovar që doli të ishte nipi i Hidrit, u plagos kur një person gjuajti katër plumba drejt tij në dritaren e hapur të fugonit të tij të blinduar.
Shtypi shqiptar pretendon se Adriatik Tresa ishte një mik i ngushtë i Hidrit, ndërsa media shqiptare dhe ekuadoriane kanë raportuar se Tresa ishte një nga të dyshuarit kryesorë për vrasjen e Hidrit dhe se ai u arrestua pasi një armë u gjet në banesën e tij. Bashkëpunëtori i pretenduar i Tresës në vrasje ishte Azemi, i cili thuhet se ishte nën hetim për sulmin ndaj xhaxhait të tij.
Sipas OCCRP, Azemi më vonë u veçua për vrasjen, në mars 2018, të Fadil Kaçanic, një i dënuar trafikant droge shqiptaro-malazez, i cili thuhet se është një i afërm i tij. Kaçanic dhe gruaja e tij ekuadoriane u morën nga shtëpia e tyre nga oficerë të rremë të policisë duke pretenduar se ata kishin një urdhër arresti, në një episod shumë të ngjashëm me atë që ndodhi me Tresën. Të dy burrat u gjetën të ekzekutuar në periferi të Guayaquil.
Sa i përket Tresës, vdekja e tij ndodh në një kontekst që ai duhet ta ketë njohur shumë mirë. Kur një rekord vrasjesh tronditi Guayaquil në vitin 2020 dhe pëson një valë trafiku kokaine. Sidoqoftë, mafia shqiptare do të ketë gjithmonë dikë që do të zëvendësojë vendin e tyre në Ekuador.
