Sezoni i vozitjes në Amerikë ka filluar zyrtarisht. Pavarësisht rritjes së inflacionit dhe kërcënimit të vazhdueshëm të pandemisë, shoferët mbushën autostradat gjatë fundjavës së fundit të Ditës së Përkujtimit.
Rreth 40 milionë amerikanë udhëtuan, një rritje prej 8.3% në të njëjtën fundjavë të një viti më parë, pavarësisht rritjes së çmimeve mbi 50%. Rafinerit zakonisht korrin marzhe fitimi prej 5-10 dollarë për fuçi por këtë herë, megjithatë, rafinimi po luan një rol kryesor.
Marzhet për shumë rafineri janë rritur dhe pengesat në këtë sektor po rrisin çmimet globale të naftës.
Tre faktorë shpjegojnë pse rafinimi është në qendër të vëmendjes.
E para është një rënie afatgjatë e investimeve në ekonomitë e zhvilluara. Me kërkesën për naftë në botën e pasur që parashikohet të shënojë rënie gjatë dy dekadave të ardhshme, investitorët nuk janë të gatshëm të shpenzojnë miliarda dollarë për objektet që mund të kthehen në asete të bllokuara.
Kësaj i shtohet presioni mjedisor mbi rafinimin dhe rregulloret në Kaliforni dhe Europë që favorizojnë karburantet. Jashtë Kinës dhe Lindjes së Mesme, ku kapaciteti po zgjerohet, kapaciteti i rafinimit është ulur me rreth 3 milion fuçi në ditë (bpd) që nga fillimi i pandemisë, tha Alan Gelder i Wood Mackenzie, një konsulencë energjetike.
Faktori i dytë që ka tronditur biznesin e rafinimit është politikëbërja kineze. Kina ka qenë historikisht një eksportues neto i produkteve të rafinuara, duke dërguar vëllime të mëdha në vendet e tjera aziatike, raporton abcnews.al.
Në një përpjekje për të luftuar ndotjen lokale dhe për të ndihmuar në përmbushjen e objektivave klimatike, megjithatë, zyrtarët kanë shkurtuar kuotat e eksportit për rafineritë e benzinës, karburantit të avionit dhe produkteve të tjera me më shumë se 50% këtë vit.
Sipas planeve zyrtare, Kina do të ndalojë eksportimin e shumicës së produkteve të rafinuara me intensitet karboni deri në vitin 2025. Rezultati është në rreth 7% të kapacitetit rezervë global, edhe pse pjesa tjetër e botës ka etje për karburante transporti.
Forca e tretë më e madhe është, natyrisht, lufta e Rusisë dhe Ukrainës dhe sanksionet ndaj eksporteve të saj të hidrokarbureve.
Amerika dhe Britania kanë ndaluar blerjet e naftës ruse; BE-ja ka vendosur një embargo të pjesshme ndaj importeve të papërpunuara, duke përfshirë një mbi produktet e rafinuara gjatë këtij viti.
Efekti i gjithë kësaj nuk është i qartë. Sipas llogarive të përhapura (përfshirë ekspertët e gjurmimit të cisternave), Rusia tani po eksporton më shumë naftë bruto sesa para luftës. Ajo po shet shumë naftë të papërpunuar me norma të ulëta në veçanti në Indi, e cila po importon mbi 700,000 fuçi në ditë më shumë se përpara pushtimit.
Megjithatë, kur bëhet fjalë për produktet e rafinuara, si sanksionet zyrtare ashtu edhe “vetësanksionet” vullnetare të mbështetura nga firmat perëndimore duket se janë të dhimbshme. Sipas Natasha Kaneva e JPMorgan Chase, një bankë, Rusia po shet afërsisht 500,000 fuçi më pak produkt të rafinuar në ditë sesa ishte para luftës dhe mund të jetë e detyruar të mbyllë deri në 1.4 milion fuçi në ditë të kapacitetit të rafinimit në maj.
Rezultati është një ndryshim i paprecedentë, argumenton Richard Joswick i s&p Global, një firmë kërkimore: “Bota ka mjaft kapacitete rafinimi, por kapaciteti rezervë po zhvendoset në Rusi dhe Kinë”.
Si rezultat, ai mendon se normat e përdorimit në pjesën tjetër të botës do të jenë shumë më të larta se sa ishte parashikuar më parë. Kriza e rafinimit mund të vazhdojë edhe për një kohë të pacaktuar. Sezoni i ardhshëm i uraganeve në Atlantik, i cili parashikohet të jetë më i fortë se normalja, mund të mbyllë rafineritë në Gjirin e Meksikës.
Një faktor tjetër është koha dhe intensiteti i raundit të fundit të sanksioneve të Europës ndaj eksporteve ruse të naftës. Nëse zbatohen në mënyrë agresive, këto mund të ashpërsojnë më tej sektorin.
Rritjet e çmimeve do të ulë kërkesën dhe mund të çojnë në përmirësime në efiçencën e energjisë, të cilat të dyja do të ndihmojnë në balancimin e tregjeve. Një ndryshim në flukset tregtare mund t’i vijë gjithashtu në ndihmë Europës.
Rafinerët e klasit botëror të Indisë, për shembull, po e kthejnë krizën globale në mundësi lokale, rbc Capital Markets, një firmë investimi, llogarit se vendi “po bëhet de facto qendra e rafinimit për Europën”.
Rafineritë e reja të mëdha në Kuvajt dhe Arabinë Saudite dp të ndihmojnë gjithashtu në lehtësimin e mungesave.
