Më 16 tetor, Partia Komuniste e Kinës do të mblidhet në Kongresin e Njëzetë. Është një ngjarje pesëvjeçare, e cila herë pas here mbulohet me mister, supozime, thashetheme, veçanërisht për sa i përket përbërjes së Komisionit të Përhershëm të Byrosë Politike, apo zemrës së pushtetit politik kinez të përbërë, për momentin, nga nëntë burra.
Në Pekin, ku politika peshon shumë, mund të thithësh ajrin e Kongresit shumë javë më herët, të manifestuara me ndalime të çuditshme (në vitet e fundit edhe fluturimi i pëllumbave ishte i ndaluar) dhe nga një dislokim i policisë edhe më i lartë se në kohë normale. Është kulmi i politikës kineze dhe shpesh është shënuar nga përplasje të egra të brendshme.
Kongresi i Njëzetë është një Kongres sui generis, sepse do të karakterizohet nga konfirmimi më se i mundshëm i Xi Jinping në krye të vendit: një mundësi që duket e konfirmuar nga dokumentet e nxjerra nga Partia në javët e fundit dhe që përbën një përjashtim nga zakoni i maksimumit dy mandate, ose dhjetë vjet, në udhëheqjen e vendit. Xi Jinping gjatë kësaj dekade në fakt ka ndryshuar diktatin kushtetues, që vendoste kufirin në dy mandate. Veç kësaj, as nuk ka treguar një pasardhës.
Pas dorëzimit të stafetës për Dengit nga Maos, “Timonieri i vogël” ishte përpjekur të vendoste disa rregulla për një “udhëheqje kolektive” të Partisë, duke identifikuar udhëheqësit e ardhshëm të vendit shumë kohë përpara. Në fakt, i vetmi pasardhës “i rregullt” ishte Hu Jintao, i cili trashëgoi pushtetin nga Jiang Zemin në vitin 2002 (edhe pse plakut Jiang iu desh pak kohë për t’u larguar nga pozicioni i kreut të komisionit ushtarak) dhe më pas pikërisht ai i Xi: i treguar si lideri i mundshëm që në vitin 2007, në vitin 2012 ai mori tre funksione (të mishëruara për herë të parë nga Jiang Zemin gjatë viteve 90) që dallojnë pushtetin e tij: sekretar partie, kreu i forcave të armatosura, President i Republikës Popullore.
Me sa duket, pavarëisht një viti 2022 të tmerrshëm për Kinën midis ngadalësimit ekonomik, flluskës së pasurive të paluajtshme, thatësirës, tërmeteve dhe një politike “Zero Covid” që vazhdon të mbajë të mbyllur miliona kinezë, Xi Jinping do të mbajë të tre detyrat. Për momentin po kontestohet pozita e kryeministrit. Ndërsa është e vërtetë që në Kinë ai i kryeministrit është zakonisht një rol dytësor në krahasim me atë të sekretarit të partisë, është po aq e vërtetë që disa kryeministra kanë mundur të “spikasin” në mandatin e tyre në detyrë më shumë se të tjerët. Pa shkuar shumë prapa në kohë, në dekadën 2002-2012 midis Sekretarit Hu Jintao dhe Kryeministrit Wen Jiabao, ishte padyshim i dyti që kishte fituar më shumë shikueshmëri dhe popullaritet.
Hipoteza më e mundshme për zëvendësimin e Li Keqiang-ut (kryeministri aktual që mund të përfundojë në një rol institucional) flet për një sfidë të dyanshme mes Wang Yang, një veteran dhe tashmë anëtar në Komitetin e Përhershëm të Byrosë Politike (Wang është numri 4) dhe Hu Chunhua, zëvendëskryeministër, ylli “i përjetshëm” i politikës kineze, i cili më në fund duhet t’i bashkohet Komitetit të Përhershëm në moshën 63-vjeçare në këtë Kongres. Wang Yang konsiderohet një reformist, Hu së fundmi duket se ka hyrë më në fund në vëmendjen dhe pëlqimin e Xi Jinping.
Në përgjithësi, Kongresi do të përcaktojë qëndrimin politik të brendshëm dhe ndërkombëtar të Kinës, veçanërisht nëse ndryshimi i brezave që pritet në Komitetin Qendror të Partisë çon në një ekuilibër më të madh midis fraksionit të Xi dhe atij të kundërshtarëve të tij. Por Xi Jinping, natyrisht, ka lëvizur herët. Ka dy aspekte të rëndësishme në këtë drejtim: çfarëdo që të ndodhë, shumë të lindur në vitet 1960 (“brezi i gjashtë i liderëve”) do të mbërrijnë në sferat kryesore të Partisë. Do të thotë njerëz që nuk e përjetuan Revolucionin Kulturor si paraardhësit e tyre dhe që, përkundrazi, u rritën në një Kinë tashmë të futur në një kontekst global dhe në rritje të shpejtë. Kjo mund të nënkuptojë një “hapje” mendore më të gjerë se në gjeneratat e mëparshme.
Së dyti, lavjerrësi po kthehet në favor të teknokratëve sepse Xi ka prioritet progresin teknologjik mbi rritjen. Me këto strategji ambicioze nevojiten teknokratë. Prandaj, gjatë dy viteve të fundit, Xi Jinping ka parashikuar tashmë dy objektiva: të rinovojë radhët e zyrtarëve të Partisë dhe të tregojë udhën e të ardhmes. Një shembull i përsosur është ai i rajonit Hunan, i cili me kalimin e kohës është bërë një qendër e rëndësishme kërkimore për projektet aeronautike dhe teknologjike. Atje Xi Jinping ka vendosur Xu Dazhe, të emëruar guvernator në 2016 dhe graduar sekretar partie në vitin 2020. “Është sikur një ish-inxhinier i NASA-s të bëhet guvernator i një shteti”, shkruajnë analistët e Macropol. Dhe nuk është i vetmi rast: në këtë mënyrë Xi ka krijuar një lloj “fraksioni” teknikësh, shumë prej tyre të rinj, të aftë për të realizuar axhendën e tij qeveritare, pa gabuar në nivel ideologjik.
Në këtë drejtim, pavarësisht ndryshimeve që do të ndodhin, kushdo që do të mbetet në vendin e tij, do të jetë pikërisht “ideologu” kinez Wang Huning, krijuesi i asaj pjese “epike” që duket se i dallon këto dhjetë vjet të Xi (“ëndrra kineze “, “e ardhmja me një fat të përbashkët”, vetë Rruga e Mëndafshit). Si mund ta ruajë politika pushtetin gjatë transformimeve epokale? Wang Huning ka një përgjigje: përmes kulturës, të kuptohet si ai sistem vlerash tradicionale që bën të mundur t’i jepet shoqërisë dhe popullsisë një busull orientimi.
Wang Huning e përshtati natyrshëm përgjigjen e tij me kontekstin kinez, duke u bërë një pikë referimi për liderët e Pekinit nga Jiang Zemin e këtej, shqetësimi kryesor i të cilëve ishte përdorimi i mjeteve ekonomike perëndimore, por të qëndronin larg vlerave perëndimore.
Së fundi, një aspekt i rëndësishëm është ai që lidhet me politikën e jashtme: të dy diplomatët kryesorë kinezë – anëtari i Byrosë Politike Yang Jiechi dhe Ministri i Jashtëm Wang – do të kenë kaluar moshën e pensionit kur të mbahet kongresi. Yang është 72 vjeç, ndërsa Wang do të mbushë 69 vjeç në tetor dhe kufiri për zyrtarët është zakonisht 68 (që nuk vlen për numrin një). Megjithatë, sipas shumë vëzhguesve, Wang Yi ka të ngjarë të konfirmohet. Në pritje të daljes së një dokumenti nga Kongresi që do të përcaktojë politikën e re kineze për Tajvanin, në dritën e krizës së gushtit për shkak të vizitës së kryeparlamentares amerikane Nancy Pelosi. / L’Espresso – Bota.al
