Incidenti, vetëm disa ditë pas vizitës së Sekretarit të Shtetit Blinken në Pekin, mund të përfaqësojë një nga manovrat më agresive të Kinës për mbledhjen e inteligjencës në vitet e fundit. Një ‘tullumbace gjigande’ spiune kineze kishte fluturuar mbi Shtetet e Bashkuara prej disa ditësh, teksa të mërkurën u pa nga Pentagoni mbi Montana dhe më parë mbi Ishujt Aleutian në Alaskë dhe Kanada.
Shtëpia e Bardhë shqyrtoi mundësinë për ta rrëzuar atë duke dërguar luftëtarë F22, por Sekretari i Mbrojtjes Lloyd Austin dhe gjenerali Mark Milley, shefi i përbashkët i shtabit, vlerësuan rreziqet dhe arritën në përfundimin se nuk duhej, nga frika se fragmentet që bien nga qielli mund të shkaktojnë dëmtime.
Nga Pekini vjen ftesa për të “shmangur zhurmën”, e kombinuar me premtimin për të “hetuar”: “Verifikimi është duke u zhvilluar”, komentoi zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme Mao Ning, duke shtuar se “derisa faktet të jenë të qarta, spekulimet dhe fryrja nuk do të ndihmojnë për ta zgjidhur situatën”.
Njoftimi vjen nga Uashingtoni pak pas largimit të Sekretarit të Shtetit Antony Blinken për në Pekin, ku ai do të mbërrijë të dielën dhe do të takohet me Xi Jinping. Blinken është sekretari i parë amerikan i shtetit në gjashtë vjet që ulet ballë për ballë me liderin kinez.
Vizita vjen pas takimit midis Biden dhe Xi në G20 në Bali në nëntor, ku të dy presidentët ranë dakord për nevojën për të stabilizuar marrëdhëniet Kinë-SHBA, të komplikuara gjithashtu nga pandemia COVID, dhe të cilat kanë arritur pikën e tyre më të ulët që nga të dy vendet. vendosi marrëdhënie diplomatike në vitin 1979.
Administrata Biden ka kufizuar ashpër aksesin e Kinës në teknologjinë amerikane dhe tensionet janë rritur për shkak të ndërhyrjes ruse në Ukrainë, me Pekinin që vazhdon tregtinë dhe mbështetjen diplomatike për Moskën. Çështja më e nxehtë është sigurisht Tajvani. Shtetet e Bashkuara ritheksojnë se ka fusha konkurrence, por se mund të ketë edhe bashkëpunim mes dy fuqive.
Në Montana është një nga tre bazat amerikane me raketa bërthamore: në këtë shtet ka 150 raketa balistike ndërkontinentale. Zyrtarët e Pentagonit besojnë se qëllimi i balonës spiune është të mbledhë informacione dhe do të kishte fluturuar edhe mbi vende të tjera të ndjeshme. Janë marrë disa masa mbrojtëse të papërcaktuara, por mendimi i administratës është se nuk është një kërcënim domethënës dhe as nga pikëpamja e inteligjencës (Pekini ka satelitë shumë më të sofistikuar, edhe nëse balonat spiune që fokusohen në zonë mund të japin të dhëna shtesë) as për avionët civilë, të cilët fluturojnë në një lartësi shumë më të ulët.
Balonat spiune janë përdorur për dekada për vëzhgim, veçanërisht gjatë Luftës së Ftohtë, dhe nuk është hera e parë që Kina përdor versione më moderne në kohët e fundit, si në Shtetet e Bashkuara ashtu edhe në Japoni. Pekini nuk komentoi, por Pentagoni kontaktoi ambasadën kineze në Uashington dhe kanale të tjera për t’u ankuar.
Megjithatë, disa republikanë në Kongres kanë kërkuar një përgjigje më të ashpër: për shembull, kongresmeni i Arkansas Tom Cotton argumenton se Blinken duhet të anulojë udhëtimin në Kinë.
Pentagoni ka synuar prej kohësh të zgjerojë praninë e tij në rajon, për t’iu kundërvënë Kinës si në Detin e Kinës Jugore ashtu edhe në Tajvan. Japonia ka njoftuar gjithashtu plane të reja sigurie në koordinim me Shtetet e Bashkuara, duke përfshirë përdorimin e një njësie marine me bazë në Okinaëa si një forcë e aftë për të lëvizur midis ishujve dhe duke përdorur raketa kundër anijeve.
Uashingtoni dhe Pekini kanë fajësuar njëri-tjetrin për krijimin e një rreziku të një përplasjeje më 21 dhjetor mes një avion luftarak kinez dhe një aeroplani zbulues amerikan. Austin i kishte kërkuar Pekinit të hapte një kanal komunikimi të nivelit të lartë për të shmangur rreziqe të ngjashme në të ardhmen, por kjo nuk ndodhi.
Republika Popullore argumenton se prania e gjerë e forcave të armatosura të SHBA-së dhe aleatëve në Detin e Kinës Jugore minon stabilitetin dhe u ankua – në një raport qershorin e kaluar – se operacionet e monitorimit të Kinës janë dyfishuar në dekadën e fundit, me mbifluturime që shkelin hapësirën ajrore, dhe që çdo ditë mesatarisht pesë anije amerikane i afrohen bregdetit kinez dhe kalojnë përmes ngushticës së Tajvanit të paktën një herë në muaj./ Përshtati në shqip nga nga Corriere, Shqiptarja.com
