Çdo vit shkencëtarët në Zelandën e Re fluturojnë mbi disa nga akullnajat më ikonike të vendit – “lumenjtë” e lashtë të akullit që zbresin nga Alpet Jugore.
Dhe pothuajse çdo vit, ata i shohin ato duke u zvogëluar. Ky vit nuk ishte ndryshe.
Në fund të marsit, ekipi i shkencëtarëve kaloi tetë orë duke fluturuar mbi majat, duke bërë mijëra fotografi të akullnajave për studimin vjetor të borës. Andrew Mackintosh, një profesor në Universitetin Monash në Australi, i cili ishte në fluturim, tha në një deklaratë se ishte “i tronditur” nga ajo që panë.
Disa nga akullnajat me lartësi më të vogla ishin zhdukur kryesisht, tha ai, ndërsa akullnajat e famshme Franz Josef dhe Fox treguan shenja të dukshme të tërheqjes.
Franz Josef është një nga akullnajat më të njohura në Zelandën e Re
“Vëzhgimet e këtij viti përforcojnë pikëpamjen se ne po vazhdojmë të shohim humbje të akullit nëpër Alpet Jugore,” tha për CNN Andrew Lorrey, shkencëtari kryesor në Institutin Kombëtar të Kërkimeve të Ujit dhe Atmosferës.
Akullnajat janë masa të mëdha akulli që grumbullohen brenda dhe përreth maleve. Ata rriten në dimër të ftohtë dhe me dëborë dhe tërhiqen kur temperaturat ngrohen. Akullnajat janë burime të ujit të freskët për gati 2 miliardë njerëz në mbarë botën, por shkrirja e shpejtë e tyre përbën një rrezik të madh: jo vetëm që rrit rrezikun për përmbytjet vdekjeprurëse , por shkrirja e akullit po nxit rritjen e nivelit të detit.
Dy vjet nxehtësi e fortë dhe rekord kanë shkaktuar dëme në akullnajat – 2022 ishte viti më i nxehtë i Zelandës së Re ndonjëherë, duke mposhtur një rekord që ishte vendosur vetëm një vit më parë. Por tendenca e rënies së akullit është afatgjatë .
“Po shoh këtë pjesë të bukur të mjedisit tonë natyror që na rrëshqet nëpër gishta. Dhe nëse keni përjetuar një akullnajë nga dora e parë, ato janë absolutisht befasuese dhe mahnitëse dhe të ndryshojnë jetën”, tha Lorrey, e cila ka qenë në këto sondazhe ajrore që nga viti 2009.
