Shkencëtarët kanë përdorur inteligjencën artificiale (AI) për të zbuluar një antibiotik të ri që mund të vrasë një specie vdekjeprurëse të superbaktereve.
Inteligjenca artificiale ndihmoi në bashkimin e mijëra kimikateve të mundshme në një pjesë të vogël që mund të testoheshin në laborator.
Rezultati ishte një antibiotik i fuqishëm, eksperimental i quajtur abaucin, i cili do të ketë nevojë për teste të mëtejshme përpara se të përdoret. Studiuesit në Kanada dhe SHBA thonë se AI ka fuqinë për të përshpejtuar masivisht zbulimin e barnave të reja. Është shembulli më i fundit se si mjetet e inteligjencës artificiale mund të jenë një forcë revolucionare në shkencë dhe mjekësi.
Ndalimi i superbaktereve
Antibiotikët vrasin bakteret. Megjithatë, ka pasur mungesë të barnave të reja për dekada dhe bakteret po bëhen më të vështira për t’u trajtuar, pasi ato zhvillojnë rezistencë ndaj atyre që kemi.
Më shumë se një milion njerëz në vit vlerësohet se vdesin nga infeksionet që i rezistojnë trajtimit me antibiotikë. Studiuesit u fokusuan në një nga speciet më problematike të baktereve – Acinetobacter baumannii , i cili mund të infektojë plagët dhe të shkaktojë pneumoni. Ndoshta nuk keni dëgjuar për të, por është një nga tre superbakteret që Organizata Botërore e Shëndetësisë ka identifikuar si një kërcënim “kritik”.
Shpesh është në gjendje të heqë dorë nga antibiotikët e shumtë dhe është një problem në spitale dhe shtëpitë e kujdesit, ku mund të mbijetojë në sipërfaqe dhe pajisje mjekësore.
Dr Jonathan Stokes, nga Universiteti McMaster, e përshkruan defektin si “armik publik numër një” pasi është “me të vërtetë e zakonshme” të gjesh raste kur është “rezistent ndaj pothuajse çdo antibiotiku”.
Për të gjetur një antibiotik të ri, studiuesit fillimisht duhej të trajnonin AI. Ata morën mijëra ilaçe ku dihej struktura e saktë kimike dhe i testuan manualisht në Acinetobacter baumannii për të parë se cili mund ta ngadalësonte ose ta vriste atë. Ky informacion u fut në AI në mënyrë që të mund të mësonte veçoritë kimike të barnave që mund të sulmonin bakterin problematik.
UA më pas u lëshua në një listë prej 6,680 përbërësish, efektiviteti i të cilave ishte i panjohur. Rezultatet – të publikuara në Nature Chemical Biology – treguan se AI iu deshën një orë e gjysmë për të krijuar një listë të ngushtë.
Studiuesit testuan 240 në laborator dhe gjetën nëntë antibiotikë të mundshëm. Një prej tyre ishte antibiotiku tepër i fuqishëm abaucin.
Eksperimentet laboratorike treguan se mund të trajtonte plagët e infektuara te minjtë dhe ishte në gjendje të vriste mostrat e A. baumannii nga pacientët.
Hapi tjetër është përsosja e barit në laborator dhe më pas kryerja e provave klinike. Ai pret që antibiotikët e parë të AI mund të zgjasin deri në vitin 2030 derisa të jenë të disponueshëm për t’u përshkruar. Shumë antibiotikë vrasin bakteret pa dallim. Studiuesit besojnë se saktësia e abaucin do ta bëjë më të vështirë shfaqjen e rezistencës ndaj ilaçeve dhe mund të çojë në më pak efekte anësore.
Në parim, AI mund të ekzaminojë dhjetëra miliona përbërës të mundshëm – diçka që do të ishte jopraktike të bëhej me dorë. “AI rrit normën dhe në një botë të përsosur ul koston, me të cilën ne mund të zbulojmë këto klasa të reja të antibiotikëve që na duhen dëshpërimisht,” tha Dr Stokes. Studiuesit testuan parimet e zbulimit të antibiotikëve të ndihmuar nga AI në E. coli në vitin 2020 , por tani e kanë përdorur atë njohuri për t’u përqëndruar në të këqijat e mëdha. Më pas ata planifikojnë të shikojnë Staphylococcus aureus dhe Pseudomonas aeruginosa .
“Ky zbulim mbështet më tej premisën se AI mund të përshpejtojë dhe zgjerojë ndjeshëm kërkimin tonë për antibiotikë të rinj,” tha Prof James Collins, nga Instituti i Teknologjisë në Massachusetts.
Ai shtoi: “Jam i emocionuar që kjo punë tregon se ne mund të përdorim AI për të ndihmuar në luftimin e patogjenëve problematikë si A. baumannii.”
