Shkencëtarët kanë zbuluar arsyen pse një planet misterioz i njohur me emërtimin “8 Ursae Minoris b” që duhej të ishte shkatërruar, ka mbijetuar. Planeti – 8 Ursae Minoris b – u identifikua në vitin 2015 në Rrugën e Qumështit. Por shkencëtarët supozojnë se ai ishte duhet të ishte shkatërruar deri tani. Ata besojnë se 8 Ursae Minoris b i shpëtoi shkatërrimit sepse ylli që po vdiste dikur kishte një shoqërues që ndaloi rritjen e tij. “Asnjë sistem planetar si ky nuk është zbuluar më parë. Ky është i pari, i cili është shumë i veçantë,” shpjegon astrofizikani Dimitri Veras në Universitetin e Ëarëick, i cili asistoi studiuesin kryesor Marc Hon nga Universiteti i Haëait. Shkencëtarët shpjegojnë teoritë e tyre duke folur për fatin e sistemit tonë diellor. Toka dhe planetët e tjerë në sistemin tonë diellor rrotullohen rreth diellit, një yll i mbushur me gazra që digjen.
Dielli është aktualisht ai që quhet xhuxh i verdhë dhe po djeg hidrogjen, por një ditë do të fillojë të vdesë. Kur kjo të ndodhë, ai do të bëhet një gjigant i kuq dhe do të zgjerohet ndjeshëm, duke konsumuar Mërkurin, Venusin dhe ndoshta Tokën. Ai shkatërrim nga një yll në zgjerim është pikërisht ajo që duhet të kishte ndodhur me 8 Ursae Minoris b. Por një yll shoqërues duket se e ka shpëtuar planetin, shpjegon Marc Hon, i cili bëri vëzhgimet duke përdorur teleskopin hapësinor TESS. Shkencëtarët besojnë se planeti dikur rrotullohej rreth dy yjeve që ishin në faza të ndryshme të jetës.
Njëri ishte një gjigant i kuq, i cili djeg hidrogjenin derisa nxehet aq shumë sa bërthama e tij e heliumit ndizet dhe fillon të tkurret. Tjetri ishte një yll më i vjetër, një xhuxh i bardhë që digjej helium. Studiuesit besojnë se bërthama e heliumit në gjigantin e kuq u ndez kur ai gëlltiti yllin e tij shoqërues, duke i dhënë një ndalesë të parakohshme zgjerimit të tij të fuqishëm. 8 Ursae Minoris b ishte atëherë e lirë të vazhdonte të rrotullohej rreth yllit të bashkuar.
“Ideja e një bashkimi binar të yjeve erdhi nga bashkimi efektiv i një enigme”, shpjegon Dr Hon. Pasi bëri vëzhgimet, ai punoi me teoricienin Dimitri Veras dhe një grup prej rreth 40 shkencëtarësh, për të gjetur shpjegimet e mundshme për mbijetesën e planetit. Një tjetër teori e paraqitur nga shkencëtarët është se planeti u formua nga materiali i hedhur me dhunë nga bashkimi i dy yjeve. Por ata thonë se kjo është një ide shumë më spekulative.
“Shumica e yjeve janë në sisteme binare, por ne ende nuk e kuptojmë plotësisht se si planetët mund të formohen rreth tyre. Është e besueshme që shumë sisteme planetare të veçanta mund të ekzistojnë për shkak të ndikimit të shoqëruesve binare,” shpjegon Dr Hon. Gjetjet janë publikuar në revistën shkencore Nature.
