Rojet kufitare saudite akuzohen për vrasjen masive të emigrantëve përgjatë kufirit me Jemenin në një raport të ri nga Human Rights Watch.
Raporti thotë se qindra njerëz, shumë prej tyre etiopianë që kalojnë Jemenin e shkatërruar nga lufta për të arritur në Arabinë Saudite, janë qëlluar për vdekje.
Emigrantët i kanë thënë BBC-së se kishin gjymtyrë të prerë nga të shtënat me armë zjarri dhe panë trupa të mbetur në shtigje.
Arabia Saudite ka hedhur poshtë më parë akuzat për vrasje sistematike.
Raporti i Human Rights Watch (HRW), i titulluar “Ata qëlluan mbi ne si shi”, përmban dëshmi grafike nga emigrantët që thonë se ata u qëlluan dhe ndonjëherë u shënjestruan me armë shpërthyese nga policia dhe ushtarët sauditë në kufirin e thyer verior të Jemenit me Arabinë Saudite.
Emigrantët e kontaktuar veçmas nga BBC kanë folur për kalime të tmerrshme gjatë natës, gjatë të cilave grupe të mëdha etiopianësh, përfshirë shumë gra dhe fëmijë, u vunë nën zjarr teksa përpiqeshin të kalonin kufirin në kërkim të punës në mbretërinë e pasur me naftë.
“Të shtënat vazhduan dhe vazhduan”, tha 21-vjeçari Mustafa Soufia Mohammed për BBC.
Ai tha se disa në grupin e tij prej 45 migrantësh u vranë kur u vunë nën zjarr teksa u përpoqën të kalonin fshehurazi kufirin në korrik të vitit të kaluar.
“As që e vura re se më qëlluan”, tha ai, “por kur u përpoqa të ngrihesha dhe të ecja, një pjesë e këmbës nuk ishte me mua”.
Ishte një fund brutal, kaotik i një udhëtimi tre mujor të mbushur me rrezik, uri dhe dhunë në duart e kontrabandistëve jemenas dhe etiopianë.
Një video e filmuar disa orë më vonë tregon këmbën e tij të majtë pothuajse plotësisht të prerë. Mustafës i është prerë këmba poshtë gjurit dhe tani, me prindërit e tij në Etiopi, ai ecën me paterica dhe një gjymtyrë protetike të papërshtatshme.
“Shkova në Arabinë Saudite sepse doja të përmirësoja jetën e familjes sime,” tha babai i dy fëmijëve, “por ajo që shpresoja nuk u realizua. Tani prindërit e mi bëjnë gjithçka për mua.”
Disa të mbijetuar tregojnë shenja të traumës së thellë. Në kryeqytetin e Jemenit, Zahra mezi arrin të flasë për atë që ndodhi.
Ajo thotë se është 18 vjeç, por duket më e re. Ne nuk po përdorim emrin e saj të vërtetë për të mbrojtur identitetin e saj.
Udhëtimi i saj, i cili tashmë kishte kushtuar rreth 2,500 dollarë (1,950 £) si shpërblim dhe ryshfet, përfundoi me një breshëri plumbash në kufi.
Një plumb mori të gjithë gishtat e njërës dorë. E pyetur për dëmtimin e saj, ajo shikon larg dhe nuk mund të përgjigjet.
Sipas Organizatës Ndërkombëtare të OKB-së për Migracionin, më shumë se 200,000 njerëz në vit tentojnë një udhëtim të rrezikshëm, duke kaluar përmes detit nga Briri i Afrikës në Jemen dhe më pas duke udhëtuar për në Arabinë Saudite.
Organizatat e të drejtave të njeriut thonë se shumë përjetojnë burgime dhe rrahje gjatë rrugës.
Kalimi i detit është mjaft i rrezikshëm. Më shumë se 24 emigrantë u raportuan të zhdukur javën e kaluar pas një mbytjeje anijeje në brigjet e Xhibutit.
Në Jemen, rrugët kryesore të emigrantëve janë të mbushura me varre të njerëzve që kanë vdekur gjatë rrugës.
Dhjetëra emigrantë u vranë dy vjet më parë kur zjarri shpërtheu në një qendër paraburgimi në kryeqytetin, Sanaa, të drejtuar nga rebelët Houthi të vendit që kontrollojnë pjesën më të madhe të Jemenit verior.
Por abuzimet e përshkruara në raportin e fundit të HRW janë të ndryshme në shkallë dhe natyrë.
“Ajo që ne dokumentuam janë në thelb vrasje masive”, tha autorja kryesore e raportit, Nadia Hardman, për BBC.
“Njerëzit përshkruan vende që duken si fusha vrasëse, trupa të shpërndara në të gjithë shpatin e kodrës,” tha ajo.
Raporti, i cili mbulon periudhën nga marsi 2022 deri në qershor të këtij viti, detajon 28 incidente të veçanta që përfshijnë armë shpërthyese dhe 14 të shtëna nga një distancë e afërt.
“Kam parë qindra imazhe dhe video grafike të dërguara nga të mbijetuarit. Ato përshkruajnë plagë mjaft të tmerrshme dhe plagë nga shpërthimi.”
Largësia e pikave kufitare dhe vështirësia për të gjurmuar të mbijetuarit e bëjnë të pamundur të dihet saktësisht se sa njerëz janë vrarë, thonë autorët.
“Ne themi një minimum prej 655, por ka të ngjarë të jenë mijëra,” tha Hardman. “Ne kemi demonstruar faktikisht se abuzimet janë të përhapura dhe sistematike dhe mund të përbëjnë një krim kundër njerëzimit,” tha ajo.
Raportet për vrasjet e përhapura të kryera nga forcat e sigurisë saudite përgjatë kufirit verior u shfaqën fillimisht tetorin e kaluar në një letër nga ekspertët e OKB-së drejtuar qeverisë në Riad.
Ata theksuan “ajo që duket të jetë një model sistematik i vrasjeve ndërkufitare në shkallë të gjerë, pa dallim, duke përdorur bombardime artilerie dhe armë të vogla të gjuajtura nga forcat e sigurisë saudite kundër migrantëve”.
Pavarësisht natyrës së tmerrshme të akuzave, letra mbeti kryesisht e pa raportuar.
Qeveria saudite tha se i mori seriozisht akuzat, por kundërshtoi me forcë karakterizimin e OKB-së se vrasjet ishin sistematike ose në shkallë të gjerë.
“Bazuar në informacionin e kufizuar të dhënë”, u përgjigj qeveria, “autoritetet brenda Mbretërisë nuk kanë zbuluar asnjë informacion ose provë për të konfirmuar ose vërtetuar pretendimet.”
Por muajin e kaluar, Mixed Migration Center, një rrjet global kërkimor, publikoi akuza të tjera për vrasje përgjatë kufirit, bazuar në intervistat e veta me të mbijetuarit.
Raporti i tij përmban përshkrime grafike të kufomave të kalbura të shpërndara në të gjithë zonën kufitare, emigrantëve të kapur që pyeten nga rojet kufitare saudite se në cilën këmbë duan të qëllohen, dhe mitraloza dhe mortaja që përdoren për të sulmuar grupe të mëdha njerëzish të tmerruar.
Raporti nga Human Rights Watch është më i detajuari deri më tani, me raporte të shumta të dëshmitarëve okularë dhe imazhe satelitore të pikave të kalimit ku thuhet se kanë ndodhur shumë nga vrasjet, si dhe vende varrimi të improvizuara.
Raporti gjithashtu identifikon një qendër paraburgimi në Monabbih, brenda Jemenit, ku mbahen emigrantët përpara se të shoqërohen në kufi nga kontrabandistët e armatosur.
Sipas një migranti të intervistuar nga HRW, rebelët Houthi të Jemenit janë përgjegjës për sigurinë në Monabbih dhe punojnë së bashku me kontrabandistët.
Një foto satelitore tregon tenda portokalli të ndezura të paketuara afër së bashku brenda një kompleksi të rrethuar.
Ndërsa raporti i HRW mbulon ngjarjet deri në qershor të këtij viti, BBC ka zbuluar prova se vrasjet po vazhdojnë.
Në qytetin verior të Saada, pamjet e parë nga BBC tregojnë emigrantët e plagosur në kufi duke mbërritur në një spital deri të premten vonë. Në një varrezë aty pranë po bëheshin varrime.
BBC i është drejtuar qeverisë saudite për komente në lidhje me pretendimet e raportuesve të OKB-së, Mixed Migration Center dhe Human Rights Watch, por nuk ka marrë përgjigje.
