Një sulm tjetër nga rebelët Houthi, të mbështetur nga Irani në Jemen, i regjistruar midis brigjeve të Xhibutit dhe ngushticës Bab al Mandab, midis Detit të Kuq dhe Oqeanit Indian, duket se “e ka derdhur kupën” për Amerikanët.
Edhe pse nga Teherani kanë mohuar bashkëpunimin duke bërë të ditur se Houthi-t po veprojnë “të pavarur”, Shtetet e Bashkuara njoftuan sot krijimin e një koalicioni prej 10 kombesh si kundërpërgjigje për sulmet mbi anijet në Detin e Kuq.
“Vendet që kërkojnë të mbështesin parimin themelor të lirisë së lundrimit duhet të bashkohen për të përballuar sfidën e paraqitur nga ky aktor jo-shtetëror”, tha në një deklaratë sekretari amerikan i Mbrojtjes, Lloyd Austin.
Të pranishëm në koalicion janë Britania e Madhe, Franca, Italia dhe Bahreini, të cilat do t’i bashkohen iniciativës shumëkombëshe të sigurisë.
Lëvizja e Uashingtonit tregon se Bab el Mandeb, që në arabisht do të thotë “Porta e Lotëve” (ose e vajtimit) ka gjasa të shndërrohet në lojën e re të Madhe ku të gjithë rrezikojnë të humbasin.
Ngushtica dominon hyrjen jugore të Detit të Kuq dhe përdoret nga lëvizja jemenase Houthi për të kërcënuar trafikun detar që shkon në Izrael ose lidhet me shtetin hebre dhe jo vetëm kaq. Ne nuk do të ndalemi për aq kohë sa Tel Avivi udhëheq ofensivën në Gaza, të cilët lançuan sulme mbi disa anije, duke përfshirë tankerin norvegjez, “Swan Atlantic”.
Koalicioni
Sekretari amerikan i Mbrojtjes Lloyd Austin mbërriti në rajon për të njoftuar lindjen e një task-force shumëkombëshe që do të garantojë sigurinë. Ai do të quhet operacioni “Prosperity Guardian” me komandë në Bahrein. Përveç shtetit të vogël – një kundërshtar i iranianëve – Britania e Madhe, Franca, Holanda, Spanja, Norvegjia, Italia (me një fregatë), tashmë i janë bashkuar Seychelles. Ai përfshin vende të tjera që kanë preferuar të mos zbulojnë pjesëmarrjen e tyre për arsye diplomatike. Për shembull, zgjedhja e sauditëve dhe e Emirateve është e paqartë. Ata janë të alarmuar nga ajo që po ndodh, por duan të shmangin rihapjen e konfliktit me Houthi-t, pasi kanë frikë nga hakmarrja.
Egjiptianët kanë kapur një bombë, por kanë rezerva për t’u shfaqur përkrah Shteteve të Bashkuara dhe Izraelit ndërsa tragjedia humanitare shpaloset në Gaza. Megjithatë, gjenerali Sisi, i konfirmuar në krye të vendit, nuk mund të përballojë reduktime afatgjata të lëvizjeve në Kanal, një zë i rëndësishëm në një buxhet kombëtar të vuajtur. Ka tre njësi kineze në zonë, me mbështetje në Xhibutit, një shtet i vogël ku ka baza të shumta ndërkombëtare, duke përfshirë një italiane. Megjithatë, Pekini nuk e ngriti gishtin kur pati kërkesa për ndihmë nga kapitenët që ishin në shënjestër.
Opsionet
As Uashingtoni nuk dëshiron të hapë një front të ri lufte. Përveç se kërcënimi i Jemenit është shumë serioz, ka një ndikim global dhe gjithashtu tregon brishtësinë e “kryqëzimeve” si Bab el Mandeb ose Hormuz, në Gjirin Persik. Kështu amerikanët lëvizën aeroplanmbajtësen Eisenhower, disa raketahedhës dhe njësinë e sulmit amfib Bataan drejt “Portës së lotëve”. Çfarë mund të përfshijë përgjigja e koalicionit? Goditje në portin e Hodeida, burim vendimtar për Houthi-t, ose në vende të përdorura nga shiitët si platforma sulmi në drejtim të arteries detare apo edhe në depo ushtarake.
Strategjia
Fraksioni jemenas është aleat me Teheranin, koordinohet me mbrojtësin, por më pas bën të vetën. Ka forcën dhe ashpërsinë për t’u bërë Hezbollahu i Jugut, një komponent politiko-ushtarak që të gjithë duhet ta kenë në vëmendje. Në veçanti, fqinjët, si Arabia dhe Emiratet, me të cilët ka qenë prej kohësh në luftë. Nga një fuqi lokale, falë krizës në Rripin e Gazës, Houthi-t janë shndërruar në një ent rajonal të aftë për të ndikuar në kalimin përmes një rruge ujore ku tranzitohet një pjesë e mirë e tregtisë botërore dhe ngarkesave të naftës.
Në të vërtetë, bastisjet kanë bërë që gjigantët e transportit detar të shmangin këtë rrugë, duke zgjedhur të lëvizin mallrat përmes oqeanit në brigjet e Afrikës. Kjo përkthehet në kosto më të larta, kohë më të gjatë, rritje të shpenzimeve për sigurinë dhe më e rëndësishmja rritje të çmimit të naftës bruto. Gjithçka po ndodh kërcënon shumë njerëz dhe më tepër frikëson Egjiptin, pasi Kajro mbledh 9.3 miliardë dollarë çdo vit nga tarifat e kalimit të anijeve përmes kanalit të Suezit. Më pak ngarkesë, më pak para në një vend ekonomikisht katastrofik.
Taktikat
Të armatosur mirë, të aftë për të mobilizuar mbi 100 mijë burra, militantët qëlluan me objektiva me rreze të gjatë, duke u përpjekur që dronët t’i dërgonin deri mbi Izrael, por plani u ngeli në mes pas ndërhyrjes nga anijet amerikane, franceze, britanike dhe sistemet izraelite që shkatërruan shumicën e “kamikazëve”.
Faza e dytë, e përsëritur, është edhe më efektive. Houthi-t shohin ngarkesën, e detyrojnë atë të ngadalësojë me dronë ose vrojtues, pastaj kur ndalon, ata lëshojnë raketa balistike, të cilat nuk janë gjithmonë të sakta. Disa javë më parë ata rrëmbyen një anije me një manovër me helikopter, një inkursion pas përdorimit të dronëve kamikazë. Nëse duan, mund të përdorin raketa më të fuqishme kundër anijeve, por edhe mina, motobarka të pajisura me raketa, varka shpërthyese. Ata kanë opsione të shumta, të cilat lejojnë iniciativa të kalibruara dhe ndërkohë ata testojnë pajisjet që kanë marrë nga ajatollahët në Iran.
