Sot shënohet një moment historik për bashkëpunimin ekonomik brenda CEFTA-s, pasi Komiteti i Përbashkët i CEFTA-s miratoi9 marrëveshje të reja që synojnë të transformojnë tregtinë dhe bashkëpunimin ekonomik. Këto marrëveshje premtojnë përfitime konkrete—duke thjeshtuar operacionet e biznesit, krijuar mundësi të reja pune dhe forcuar mbrojtjen e konsumatorëve.
Vetëm disa ditë para përvjetorit të 10-të të Procesit të Berlinit, CEFTA po bën një hap vendimtar drejt realizimit të vizionit për një Treg të Përbashkët Rajonal. E bazuar në rregullat dhe praktikat më të mira të BE-së, këto marrëveshje do të afrojnë tregjet e CEFTA-s me Tregun e Vetëm të BE-së dhe do të zhbllokojnë potencialin e Planit të Ri të Rritjes së BE-së.
Danijela Gačević, Drejtore e Përkohshme në Sekretariatin e CEFTA-s:
“CEFTA ka një rëndësi thelbësore për lëvizjen e lirë të mallrave dhe shërbimeve, duke nxitur rritjen ekonomike dhe integrimin. Me këto vendime, po krijojmë një hapësirë ekonomike më të fortë dhe më të unifikuar, ku bizneset mund të rriten më shpejt dhe konsumatorët janë të mbrojtur edhe kur blejnë përtej tregjeve lokale. Ky është një moment i rëndësishëm për CEFTA-n, ndërsa po afrohemi më shumë me tregun e BE-së. Përfitimet do të ndihen në të gjithë CEFTA-n. Kompanitë e vogla dhe të mesme do të fuqizohen për të eksportuar dhe për të shfrytëzuar më së miri tregjet digjitale, ndërsa të gjithë ne do të përfitojmë nga më shumë zgjedhje, çmime më të mira, cilësi dhe mbrojtje më të fuqishme të konsumatorit.”
Pikat Kryesore të 9 Marrëveshjeve
1. Njohja e Programeve AEO: Bizneset me përfitime doganore në tregjet e tyre do të gëzojnë këto privilegje në të gjitha 7 tregjet e CEFTA-s, duke përmirësuar shpejtësinë dhe efektivitetin e procedurave doganore, duke kursyer kohë dhe kosto të konsiderueshme.
2. Lehtësimi i Tregtisë Elektronike: Një kuadër i unifikuar do të mundësojë që bizneset të shesin online pa pengesa në tregjet e CEFTA-s, duke e bërë më të lehtë për konsumatorët të blejnë pa kufizime. Gjithashtu, do të vendosen standarde për mbrojtjen e konsumatorëve kur blejnë online.
3. Dorëzimi i Pakove: Rregullat e reja thjeshtojnë dorëzimin e pakove midis vendeve të CEFTA-s, duke përmirësuar kontrollin rregullator dhe duke vendosur standarde të BE-së për transparencën e çmimeve dhe cilësinë e shërbimit.
4. Parandalimi i Geo-bllokimit të Pajustifikuar: Këto rregulla sigurojnë që dyqanet online të mos bllokojnë qasjen në faqe interneti, produkte ose shërbime bazuar në vendndodhjen ose origjinën e konsumatorit, duke lejuar blerje pa pengesa në tregjet e CEFTA-s.
5. Aspektet Tregtare të të Drejtave të Pronësisë Intelektuale (IPR): Standardet e harmonizuara të IPR do të mbrojnë si bizneset ashtu edhe konsumatorët nga mallrat e falsifikuara, duke nxitur inovacionin dhe mbrojtjen e tregut të CEFTA-s.
6. Krijimi i një Sistemi Elektronik për Menaxhimin e Rrezikut: Shkëmbimi elektronik i të dhënave do t’i mundësojë doganave të targetojnë më efektivisht dërgesat me rrezik të lartë, duke përmirësuar sigurinë tregtare dhe duke përshpejtuar lëvizjen e mallrave.
7. Lehtësimi i Tregtisë së Shërbimeve nga Agjencitë e Udhëtimit dhe Operatorët Turistikë: Agjencitë e udhëtimit dhe operatorët turistikë do të kenë qasje më të lehtë në të gjitha tregjet e CEFTA-s, duke krijuar mundësi të reja për rritje dhe tërheqje më të madhe të turistëve në rajon.
8. Mekanizmi i Zgjidhjes së Mosmarrëveshjeve (Protokolli Shtesë 7): Një mekanizëm i ri për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve tregtare do të sigurojë drejtësi dhe transparencë, duke rritur besimin e bizneseve në zbatimin e rregullave të lehtësimit të tregtisë të CEFTA-s.
9. Lehtësimi i Sigurimit të Detyrimit të Tretë për Automjetet (Rekomandim): Proceset e thjeshtuara të sigurimit të automjeteve do t’u mundësojnë udhëtarëve të kalojnë nëpër CEFTA pa shqetësime për mbulimin e sigurimit.
Për më tepër, Komiteti i Përbashkët i CEFTA-s ka miratuar tre vendime të tjera që synojnë reformimin e çështjeve të tij të brendshme. Këto reforma prezantojnë Rregulla të reja të Procedurës për Komitetin e Përbashkët, përditësojnë Vendimin që rregullon funksionimin e Sekretariatit dhe krijojnë organe të reja për të mbikëqyrur bashkëpunimin në fusha të reja si dorëzimi i pakove, të drejtat e pronësisë intelektuale dhe kualifikimet profesionale.
