Në javët e fundit para largimit të Presidentit Joe Biden nga Shtëpia e Bardhë, Uashingtoni po vazhdon përpjekjet për të bllokuar eksportet energjetike ruse, duke vënë sanksione të reja me synimin për të frenuar të ardhurat që Moska i përdor për financimin e agresionit në Ukrainë, thotë Ndihmës Sekretari i Shtetit, Geoffrey Pyatt.
Gjatë dy javëve të fundit, zoti Pyatt ishte në Evropë dhe Azi për të diskutuar mbi sigurinë energjetike me vendet aleate dhe grupin G7 + Ukraine për çështjet e energjisë.
Në një intervistë me gazetaren Oksana Bedratenko të Zërit të Amerikës në gjuhën ukrainase, zoti Pyatt thotë se Evropa duhet ta shfrytëzojë 31 dhjetorin, data kur skadon kontrata mes Ukrainës dhe Rusisë për tranzitin e gazit, për t’i dhënë fund me vendosmëri varësisë së saj nga energjia ruse.
Ai thotë se qëndrimi i Evropës, e cila e sheh gazin e lëngshëm natyror amerikan (LNG) si mundësi që ofron zgjidhje për sigurinë energjetike të bllokut, është inkurajues. Zoti Pyatt thekson se madje edhe Japonia, e cila importon 10% të gazit nga Rusia, e kupton nevojën për të gjetur furnizues alternativë të energjisë.
Në vazhdim përmbledhja e intervistës.
Zëri i Amerikës: Gjatë javëve të fundit Rusia kreu disa sulme masive ndaj sektorit energjetik të Ukrainës. Me të gjitha përgatitjet e Ukrainës përpara dimrit dhe ndihmën e aleatëve të saj, si e vlerësoni qëndrueshmërinë e sektorit energjetik në Ukrainë?
Geoffrey Pyatt, Ndihmës Sekretar i Shtetit: Dihej që ardhja e dimrit do të ishte një periudhë shumë e brishtë, por lajmi i mirë është se mbështetja për Ukrainën, për punëtorët e sektorit të energjisë, është më e fortë se kurrë më parë. Pamë një tjetër sulm brutal të premten, veçanërisht në Ukrainën perëndimore, në Lviv, Ternopil, Ivano-Frankivsk….çka është pjesa më e hidhur e dimrit. Ndaj e dimë se duhet të vazhdojmë të punojmë së bashku. Sapo jam kthyer nga një udhëtim dyjavor. Isha në Tokio pas ndalesave në Paris dhe Londër. Mesazhi që dëgjova vazhdimisht nga të gjithë partnerët tanë të G7 ishte impenjimi shumë i qartë për të bërë gjithçka që mundemi për të siguruar dështimin e përpjekjeve të Rusisë gjatë dimrit.
Zëri i Amerikës: Në fund të këtij viti përfundon kontrata e tranzitit të gazit midis Rusisë dhe Ukrainës. A mendoni se Evropa është e përgatitur për këtë? Tashmë ka patur trysni ndaj Ukrainës për ta vazhduar tranzitin e gazit. A mendoni se ky do të jetë në të vërtetë fundi i varësisë së Evropës nga gazi rus?
Pyatt: Sigurisht që shpresoj të ndodhë kjo. Dhe më e rëndësishmja, trysnia që shoh unë vjen vetëm nga një ose dy vende. I vlerësoj deklaratat e fundjavës nga Komisioneri i Bashkimit Evropian për Energjinë, Dan Jorgensen, i cili e bën shumë të qartë nevojën për bërë përparime në dhënien fund të varësisë nga energjia ruse, qoftë gazi, energjia bërthamore apo forma të tjera, në përputhje me objektivin e BE-së për të arritur nivelin zero deri në vitin 2027. Padyshim, Brukseli dhe Kievi duhet të marrin disa vendime gjatë dy javëve të ardhshme. Në këndvështrimin afatgjatë, është shumë e qartë se në veçanti tregtia e energjisë dhe gazit ka qenë elementi kryesor i ndikimit rus tek ekonomia ukrainase që nga pavarësia. Shtrohet pyetja, përse dikush do të ishte i interesuar për vazhdimin kësaj marrëdhënieje?
Zëri i Amerikës: Evropa ka blerë më shumë gaz të lëngshëm natyror (LNG) nga Rusia. A ka plane për më shumë sanksione ndaj projekteve ruse të gazit të lëngshëm natyror?
Pyatt: I mirëpresim hapat e Evropës. Vetëm sot [15 dhjetor], paketa e 15-të e sanksioneve, e cila është mjaft thelbësore. E kam thënë publikisht në disa raste kohët e fundit se do të ketë më shumë nga administrata e Presidentit Biden. Jam shumë i sigurt për këtë. Ne po punojmë shumë për të ruajtur koordinimin mes Uashingtonit, Brukselit, Londrës. Kjo ishte pjesë e vizitës në Evropë dy javë më parë. Ritmi i operacioneve është paksa i ndryshëm për të gjithë. E vlerësoj qëndrimin e Komisionerit Jorgensten mbi rolin e rëndësishëm të gazit të lëngshëm amerikan si pjesë e zgjidhjes për sektorin energjetik evropian. Kam shumë besim se do të vazhdojmë të shtrëngojmë lakun e eksporteve të energjisë ruse. Do të bëjmë gjithçka që mundemi për të ulur të ardhurat e Putinit nga tregtia e energjisë, të cilat shkojnë për të paguar për raketat e Koresë së Veriut dhe dronët rusë që po shkatërrojnë infrastrukturën civile të Ukrainës çdo ditë të javës.
Zëri i Amerikës: Kur hedhim vështrimin tek viti që vjen, mbështetja amerikane për Ukrainën mund të pakësohet. A mendoni se Evropa dhe aleatët e tjerë janë gati të vazhdojnë të mbështesin sektorin energjetik të Ukrainës?
Pyatt: Tashmë të gjithë po shtojnë përpjekjet. Sekretari i Shtetit, Antony Blinken, nënshkroi së fundmi me Ministrin e Jashtëm të Ukrainës, Andrii Sybiha, Memorandumin e dytë të Mirëkuptimit për energjinë. Bëhet fjalë për 825 milionë dollarë ndihmë shtesë për sektorin e energjisë vetëm nga Shtetet e Bashkuara. Ky nivel shumë i lartë i ndihmës amerikane është tejkaluar nga ndihma që ka ardhur nga G7 plus partnerët e tjerë. Është pikë e rëndësishme që nuk janë vetëm Shtetet e Bashkuara që ofrojnë këtë ndihmë, pasi në fakt pjesa më e madhe e ndihmës për sektorin energjetik ka ardhur nga G7 plus vendet e tjera.
Zëri i Amerikës: Në Memorandumin e Mirëkuptimit i është kushtuar vëmendje e madhe mbrojtjes së kompanive ukrainase nga ndikimi politik. Sa të rëndësishme janë reformat në Ukrainë, madje edhe gjatë luftës?
Pyatt: Siç e dini, kam 10 vjet që punoj për këto çështje reformash. I vlerësoj përparimet e arritura, janë reale. Shembull është përmirësimi i shifrave të prodhimit nga Naftogaz. Shtimi i prodhimit ndoshta ka të bëjë me menaxhimin më të mirë, ndoshta ka të bëjë transparencën që ka eliminuar vjedhjet. Sidoqoftë, rezultati është pozitiv dhe kërkohet më shumë punë. Ukraina nuk do të bëhet anëtare e Bashkimit Evropian brenda një dite. Por përmbushja e aspiratave që shprehu populli ukrainas gjatë revolucionit të dinjitetit, kur isha ambasador në Kiev, është po aq e rëndësishme sot. Përputhja e sektorit energjik ukrainas me standardet më të larta evropiane dhe Organizatën për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ekonomik është tërësisht pjesë përbërëse e procesit të madh të anëtarësimit në Bashkimin Evropian.
