Popullsia e Evropës po plaket dhe ajo do të zvogëlohet në shumë vende. Një nga çelësat për të mbështetur shoqëritë dhe ekonomitë do të jetë integrimi i emigrantëve në fuqinë punëtore, thotë autori i një studimi të ri.
Popullsia e Evropës po ndryshon
Popullsia e Bashkimit Evropian pritet të bjerë në mënyrë të vazhdueshme nga viti 2026 për shkak të më pak lindjeve dhe emigracionit që nuk kompenson më rënien e lindshmërisë.
Megjithatë, do të ketë dallime të mëdha në pjesë të ndryshme të Evropës, sipas një punimi të botuar nga Bruegel, një institut kërkimor për politikat ekonomike në Bruksel.
Një tjetër prirje kyçe në ndryshimin e popullsisë së Evropës është se do të ketë një përqindje më të lartë të të moshuarve në vitet në vijim.
“Deri në vitin 2050, 35 për qind e popullsisë së BE-së parashikohet të jetë mbi 65 vjeç. Kjo krahasohet me vetëm 21 për qind në vitin 2022, kështu që po vjen vërtet një ndryshim thelbësor,” thotë David Pinkus, bashkëpunëtor i Bruegel dhe bashkëautor i hulumtimit.
“Pjesa me rritje më të shpejtë të popullsisë janë ata mbi 85 vjeç, gjë që sjell sfida specifike për politikat sociale si kujdesi afatgjatë,” shton ai.
Katër grupe shtetesh
Në punimin e tyre, David Pinkus dhe Nina Ruer analizuan dy faktorët kryesorë të ndryshimit të popullsisë në Evropë, ndryshimin midis numrit të lindjeve dhe vdekjeve (ndryshimi natyror) dhe ndryshimin midis numrit të njerëzve që lëvizin në vendet evropiane dhe atyre që largohen (imigrimi dhe emigracioni).
Ata i klasifikuan vendet e BE-së në katër grupe bazuar në historinë e tyre të imigracionit. Si Evropa Perëndimore (përfshirë Austrinë, Gjermaninë, Francën, Belgjikën, Holandën, Luksemburgun dhe Irlandën) dhe Evropa Veriore (Danimarka, Suedia dhe Finlanda) kaluan nga rajonet e emigrimit në rajonet e imigrimit në vitet 1950.
Evropa Jugore (Italia, Spanja, Portugalia, Greqia, Qipro dhe Malta), historikisht një rajon emigracioni, filloi të përjetonte imigrim të konsiderueshëm në vitet 1990, por u përball me një valë të re largimesh rreth krizës financiare të vitit 2008.
Evropa Lindore (Polonia, Çekia, Sllovakia, Hungaria, Estonia, Letonia, Lituania, Kroacia, Sllovenia, Rumania dhe Bullgaria) ishte e mbyllur për emigracionin gjatë Luftës së Ftohtë dhe përjetoi një valë të madhe emigracioni që nga anëtarësimi në BE.
“Në nivel rajonal, ndryshimi natyror do të jetë negativ në të katër grupet e vendeve dhe migrimi neto do të jetë pozitiv,” tha Pinkus për The Local.
“Megjithatë, në lindje dhe jug ndryshimi total i popullsisë do të jetë ende negativ. Kjo është për shkak të ndryshimit të lartë negativ natyror të popullsisë dhe migrimit neto relativisht të ulët…ndërsa në jug është për shkak të ndryshimit shumë të lartë negativ natyror të popullsisë, por edhe migrimit pozitiv mjaft të fortë neto,” shtoi ai.
Perspektiva demografike në lindje veçanërisht është “shqetësuese”, thotë raporti, pasi “rënia e shpejtë e popullsisë ka shumë të ngjarë të shkaktojë mungesë të fuqisë punëtore dhe stagnim ekonomik” dhe kjo do të shoqërohet me “ikjen e trurit dhe migrimin e lartë të individëve të rinj dhe të aftë”.
Rritja e popullsisë së Suedisë
Në nivel vendi, popullsia parashikohet të rritet deri në vitin 2050 në Austri, Spanjë, Suedi, Belgjikë, Qipro, Irlandë, Luksemburg, Maltë, Holandë, si dhe në Islandë dhe Norvegji.
Vetëm Suedia, Irlanda, Luksemburgu dhe Qiproja (dhe jashtë BE-së, Norvegjia dhe Islanda) pritet të kenë një rritje natyrore të popullsisë në periudhën 2023-2050, ndërsa migrimi neto parashikohet të rritet në të gjitha vendet, me përjashtim të Letonisë, Lituanisë dhe Rumanisë.
Franca dhe Gjermania do të jenë afër rritjes neto zero të popullsisë. Të gjitha vendet e tjera do të përballen me rënie të popullsisë.
Popullsia në plakje
Popullsia evropiane po plaket gjithashtu. Përqindja e njerëzve të moshës 85 vjeç e lart në BE do të dyfishohet, nga 3 përqind aktual në 6 përqind deri në vitin 2050 dhe gati 8 përqind deri në 2070. Të gjitha vendet anëtare të BE-së do të përjetojnë gjithashtu “rritje të konsiderueshme” në përqindjen e popullsisë së tyre 65 vjeç e lart deri në vitin 2050.
“Kjo është një arritje e madhe, por gjithashtu sjell sfida sepse një pjesë më e madhe e të moshuarve në krahasim me fuqinë punëtore do të thotë se do të ketë më shumë njerëz që do të kenë nevojë jo vetëm për pensione, por edhe për shërbime të kujdesit afatgjatë, dhe një grup më i vogël njerëzish që mund të ofrojnë këto shërbime”, tha Pinkus.
Forca më e vogël punëtore
Në të njëjtën kohë, 22 nga 27 vendet e BE-së do të shohin një rënie të popullsisë së tyre në moshë pune (20 deri në 64 vjeç), argumenton raporti.
Grupmosha nën 20 vjeç gjithashtu do të bjerë midis 2023 dhe 2050, përveç në Suedi, Maltë dhe Luksemburg. Kjo mund të çojë në “zhbalancime në tregun e punës” që mund të kompensohen nga njerëzit që punojnë më gjatë, pjesëmarrje më e lartë e grave në fuqinë punëtore dhe më shumë imigrim, thotë raporti.
Pabarazitë rajonale brenda vendeve gjithashtu ka të ngjarë të zgjerohen pasi zonat rurale do të jenë “më të cenueshme ndaj shpopullimit” për shkak të “mundësive të kufizuara ekonomike dhe punësimi dhe aksesit të pamjaftueshëm në shërbimet thelbësore si arsimi, kujdesi për fëmijët dhe kujdesi shëndetësor”.
Ndryshimet e politikave
“Ne e kemi shkruar këtë dokument me supozimin se qëllimi i ruajtjes së fuqisë aktuale të punës është i mirë dhe se rënia e popullsisë do të ishte e padëshirueshme”, sepse do ta bëjë të vështirë ruajtjen e strukturave aktuale të ekonomive dhe shoqërive evropiane, tha Pinkus.
Ky është gjithashtu pikëpamja e shumicës së qeverive të BE-së dhe Komisionit Evropian, thuhet në raport. Në këtë drejtim, autorët rekomandojnë që vendet e Evropës Perëndimore dhe Veriore të miratojnë politika për të mbështetur integrimin e emigrantëve në fuqinë punëtore dhe për zhvillimin rural.
Vendet jugore duhet të forcojnë politikat dhe mundësitë miqësore ndaj familjes për të rinjtë, si dhe të përmirësojnë integrimin e emigrantëve dhe infrastrukturën rajonale.
Vendet lindore duhet të përqendrohen në ruajtjen e talenteve, tërheqjen e emigrantëve në sektorët me mungesë të fuqisë punëtore dhe sigurimin e balancës punë-jetë për të rritur pjesëmarrjen e grave dhe punëtorëve të moshuar në fuqinë punëtore.
Reformat e pensioneve dhe tërheqja e më shumë njerëzve në sektorin e kujdesit afatgjatë do të jenë gjithashtu thelbësore, thotë Pinkus.
“Sektori i kujdesit afatgjatë sot mbështetet kryesisht në kujdesin informal, që do të thotë kujdesi brenda familjes shumë shpesh i ofruar nga gratë. Duhet të ketë më shumë mbështetje për kujdestarët informalë dhe do të jetë gjithashtu e rëndësishme të zvogëlohet mbështetja në kujdesin informal ose, pasi më shumë njerëz kanë nevojë për kujdes, gratë do të jenë veçanërisht të pafavorizuara”.
