Mësuesit, punonjësit e transportit, stafi i spitaleve, farmacistët dhe punonjësit e sektorit publik kanë hyrë në grevë në Francë, ndërsa sindikatat bëjnë një shfaqje të rrallë uniteti për të ushtruar presion mbi kryeministrin e ri, Sébastien Lecornu, që të rishqyrtojë shkurtimet buxhetore dhe të veprojë për pagat, pensionet dhe shërbimet publike.
Rreth 800 mijë njerëz pritej të bashkoheshin me marshimet në të gjithë vendin të enjten, në atë që pritej të ishte një nga ditët më të mëdha të grevës në vite. Shkollat, transporti hekurudhor dhe ajror u prekën. Deri në 80 mijë policë u vendosën në të gjithë Francën që nga mëngjesi i hershëm.
Deri në orën 7 të mëngjesit, disa stacione autobusësh ishin bllokuar në Paris dhe Francën veriore, si dhe bllokime të shkollave të mesme në lindje të kryeqytetit dhe Amiens në Somme dhe Le Havre në Normandi. Transporti hekurudhor u ndërpre në të gjithë Francën. Një total prej 250 marshimesh ishin planifikuar në të gjithë vendin, ndërsa sindikatat udhëhoqën demonstratat.
Pritet të jetë dita më e madhe e demonstratave që nga viti 2023, kur një numër i madh njerëzish dolën në rrugë për të protestuar kundër përdorimit të pushteteve ekzekutive për të shtyrë përpara rritjen e moshës së pensionit francez në 64 vjeç nga Emmanuel Macron pa një votim në parlament.
Lecornu duhet t’i adresohet zemërimit të ndjerë në Francë, tha Perrine Mohr e sindikatës së moderuar CFDT në rajonin verior Hauts-de-France, duke folur në radion publike lokale.
Ajo tha se që kur Macron erdhi në pushtet në vitin 2017, “kemi pasur një qeveri që është pro-biznes, me lehtësim tatimor dhe ndihmë të pakushtëzuar për bizneset. Ajo që kërkojmë është që qeveria e ardhshme të jetë më pro-punëtorëve dhe pro-qytetarëve”.
Dita e demonstratave vjen në një kohë krize politike në Francë, pasi Macron javën e kaluar emëroi aleatin e tij të ngushtë Lecornu si kryeministrin e tretë brenda një viti – pasi dy të mëparshmit, François Bayrou dhe Michel Barnier – u rrëzuan nga parlamenti mes mosmarrëveshjeve të ashpra mbi buxhetin.
Lecornu, i cili e fillon mandatin e tij në detyrë me vlerësime shumë të ulëta popullariteti për një kryeministër të ri, kishte shërbyer si ministër i mbrojtjes në dy qeveritë e mëparshme të rrëzuara dhe po përpiqet të bindë partitë opozitare se po sjell diçka të re, pavarësisht premtimit të një “ndarjeje të thellë” me politikën e kaluar.
Lecornu u emërua pasi paraardhësi i tij centrist, Bayrou, humbi një votëbesim më 8 shtator për shkak të planit të tij jopopullor për një shtrëngim buxhetor prej 44 miliardë eurosh (38 miliardë paund) dhe një program shtrëngimi për të ulur borxhin publik të Francës.
Ai ka thënë se do të heqë dorë nga propozimi jopopullor i Bayrou-t për të hequr dy festa zyrtare. Por sindikatat janë të shqetësuara se elementë të tjerë të shkurtimeve buxhetore të Bayrou-t, siç është ngrirja e shumicës së shpenzimeve të mirëqenies, mund të ruhen.
Lecornu ka vetëm disa javë kohë për të hartuar një tekst buxheti dhe për të formuar një qeveri tjetër minoritare. Ai duhet të shmangë që çdo buxhet të refuzohet menjëherë nga partitë e opozitës, të cilat mund të thërrasin një votë mosbesimi dhe ta largojnë nga detyra.
Që kur Macron thirri zgjedhje të papritura të parakohshme në qershor 2024, parlamenti francez është ndarë midis të majtës, të djathtës ekstreme dhe qendrës pa shumicë absolute. Kjo ka rezultuar në bllokim të përsëritur të buxhetit.
Policia heq koshat e mbeturinave të instaluar nga protestuesit për të bllokuar një rrugë në Paris të enjten. Të mërkurën, Lecornu u takua me partitë e opozitës ndërsa konsultohej për buxhetin para se të emëronte një qeveri të re.
Sfondi i 39-vjeçarit ishte në të djathtën tradicionale përpara se t’i bashkohej qendrës së Macronit, dhe ka të ngjarë të mbajë në fuqi çdo bashkëpunim të qeverisë së re me partinë tradicionale të krahut të djathtë, Les Républicains, si dhe të ruajë trashëgiminë e Macronit të politikës ekonomike pro-biznesit.
Por nëse Lecornu do të shmangë rrëzimin në një votë mosbesimi, ai është nën presion për të gjetur një mënyrë për t’iu drejtuar Partisë Socialiste, kështu që vëzhguesit besojnë se ata të paktën mund të bien dakord për një pakt mossulmimi për të mos votuar menjëherë për rrëzimin e tij.
Socialistët u takuan me Lecornu të mërkurën dhe bënë thirrje për “fundin e shkurtimeve të ashpra buxhetore”, duke thënë se donin “kontribute të drejta nga më të pasurit” dhe më shumë politika për të ndihmuar francezët të mbijetojnë.
Por delegacioni i majtë doli duke thënë se Lecornu nuk kishte thënë shumë për planet e tij.
Marine Le Pen e partisë së ekstremit të djathtë, Tubimi Kombëtar, një forcë kyçe opozitare, doli nga një takim i veçantë me Lecornu duke thënë: “Nëse ai vazhdon të njëjtën politikë, do të bjerë.”
Franca është nën presion për të ulur një deficit buxhetor pothuajse dyfish të kufirit prej 3% të BE-së dhe një grumbull borxhi ekuivalent me 114% të PBB-së. Agjencia e vlerësimit Fitch uli vlerësimin e kreditit të Francës javën e kaluar, mes shqetësimeve për paqëndrueshmërinë politike.
The Guardian
