Mjeku respirator John Wilson shpjegon gamën e ndikimeve të Covid-19, që prej fillimit ku personat nuk shfaqin asnjë simptomë për sëmundjen e rëndë e deri tek kalimi në pneumoni.
Koronavirusi filloi në fund të vitit 2019 si një grup i rasteve të pneumonisë me një shkak të panjohur. Tani e shpallur si një pandemi nga Organizata Botërore e Shëndetit (WHO), shumica e njerëzve që kontraktojnë Covid-19 vuajnë simptoma të buta, si i ftohti. OBSH thotë se rreth 80% e njerëzve me Covid-19 shërohen pa pasur nevojë për ndonjë trajtim të specializuar. Vetëm një person në gjashtë të sëmurë rëndë dhe zhvillon vështirësi në frymëmarrje.
Pra, si mund të zhvillohet Covid-19 në një sëmundje më serioze që shfaq pneumoni dhe çfarë bën kjo në mushkëri dhe pjesën tjetër të trupit tonë?
Si ndikon virusi te njerëzit?
“The Guardian” foli me Prof, John Wilson, presidentin e zgjedhur të Kolegjit Mbretëror Australian të Mjekëve. Wilson thotë se njerëzit që infektohen nga Covid-19 mund të vendosen në katër kategori.
Më pak seriozët janë ata njerëz që kanë virus, por nuk kanë simptoma.
Të tjerët janë ata që marrin një infeksion në traktin e sipërm të frymëmarrjes. Pra thotë Wilson: “do të thotë që një person ka ethe dhe kollë dhe ndoshta simptoma më të buta si dhimbja e kokës”.
Ai thotë: “Ata njerëz me simptoma të buta janë akoma në gjendje të transmetojnë virusin, por mund të mos jenë të vetëdijshëm për të.”
Grupi më i madh i atyre që do ishin pozitivë për Covid-19 janë njerëzit që zhvillojnë të njëjtat simptoma të ngjashme me gripin që zakonisht i mban ata larg punës.
Një grup i katërt, thotë Wilson zhvillon sëmundje të rëndë, që shfaq pneumoni.
Ai thotë: “Në Wuhan, rezultoi se nga ata që kishin provuar pozitiv dhe kishin kërkuar ndihmë mjekësore, afërsisht 6% kishin një sëmundje të rëndë.”
OBSH thotë se të moshuarit dhe njerëzit me probleme të mëparshme si presioni i lartë i gjakut, problemet e zemrës dhe mushkërive ose diabeti, ka më shumë të ngjarë të zhvillojnë sëmundje serioze.
Si zhvillohet pneumonia?
Kur njerëzit me Covid-19 kanë kollë dhe ethe, Ëilson thotë se kjo është rezultat i infeksionit që arrin në rrugët e frymëmarrjes.
Ai thotë: “Veshja e rrugës së frymëmarrjes lëndohet, duke shkaktuar inflamacion. Kjo nga ana tjetër irriton nervat në rreshtimin e rrugës së ajrit. Vetëm një pjesë e pluhurit mund të stimulojë një kollë. Por nëse kjo përkeqësohet, shkon në njësitë e shkëmbimit të gazit, të cilat janë në fund të rrugëve të frymëmarrjes. Nëse infektohen, ata përgjigjen duke derdhur materiale inflamatore në qeset e ajrit që janë në fund të mushkërive tona duke çuar në pneunomi.”
Ai thotë se mushkëritë që bëhen të mbushura me materiale inflamatore nuk janë në gjendje të marrin oksigjen të mjaftueshëm në rrjedhën e gjakut, duke zvogëluar aftësinë e trupit për të marrë oksigjen dhe për të hequr qafe dioksidin e karbonit.
“Ky është shkaku i zakonshëm i vdekjes me pneumoni të rëndë,” thotë Wilson.
Si mund të mjekohet pneumonia?
Prof Christine Jenkins, kryetare e Fondacionit Lung Australia dhe një mjek i tha “The Guardian”: “Për fat të keq, deri më tani nuk kemi asgjë që mund t’i ndalojë njerëzit të shkojnë deri në pneumoni Covid-19. Njerëzit tashmë janë duke provuar të gjitha llojet e ilaçeve dhe ne shpresojmë se mund të zbulojmë se ekzistojnë kombinime të ndryshme të ilaçeve virale dhe anti-virale që mund të jenë efektive. Për momentin nuk ka ndonjë trajtim të vendosur përveç trajtimit mbështetës, që është ajo që ne u japim njerëzve në kujdes intensiv. Ne i ndihmojmë ata të marrin oksigjen me aspiratorë derisa mushkëritë e tyre të jenë në gjendje të funksionojnë përsëri në një mënyrë normale përsëri pasi shërohen.”
Wilson thotë se pacientët me pneumoni virale janë gjithashtu në rrezik të zhvillimit të infeksioneve sekondare, kështu që ata gjithashtu do të mjekoheshin me ilaçe anti-virale dhe antibiotikë. “Në disa situata nuk është e mjaftueshme,” thotë ai për shpërthimin e tanishëm. “Pneumonia shkoi e pabarabartë dhe pacientët nuk mbijetuan.”
A është pneumonia Covid-19 e ndryshme? Jenkins thotë se pneumonia Covid-19 është e ndryshme nga rastet më të zakonshme për të cilat njerëzit pranohen në spitale për të. “Shumica e llojeve të pneumonisë që ne njohim dhe që pranojmë njerëzit në spital janë bakteriale dhe ata përgjigjen ndaj një antibiotiku”. Wilson thotë se ka prova që pneumonia e shkaktuar nga Covid-19 mund të jetë veçanërisht e rëndë. Ai shprehet se rastet e pneumonisë koronavirus kanë tendencë të prekin të gjithë mushkëritë.
“Pasi të kemi një infeksion në mushkëri dhe nëse përfshin qeset e ajrit, atëherë përgjigja e trupit është së pari të provoni dhe shkatërroni virusin.” Por Wilson thotë se ky “mekanizëm i parë i përgjigjes” mund të dëmtohet në disa grupe, duke përfshirë njerëzit me sëmundje të mëparshme të zemrës dhe mushkërive, diabeti dhe të moshuarit. Jenkins thotë se, në përgjithësi, njerëzit e moshës 65 vjeç e më shumë janë në rrezik të pneumonisë, si dhe personave me sëmundje si diabeti, kanceri ose një sëmundje kronike që prek mushkëritë, zemrën, veshkat ose mëlçinë, duhanpirësit. “Mosha është parashikuesi kryesor i rrezikut të vdekjes nga pneumonia. Pneumonia është gjithmonë serioze për një person të moshuar dhe në fakt ka qenë një nga shkaqet kryesore të vdekjes tek të moshuarit. Tani kemi trajtime shumë të mira për pneumoninë. Është e rëndësishme të mbani mend se pavarësisht sa i shëndetshëm dhe aktiv jeni, rreziku juaj për të pneumoni rritet me moshën. Kjo për shkak se sistemi ynë imunitar dobësohet natyrshëm me rritjen e moshës, duke e bërë më të vështirë për trupin tonë të luftojë kundër infeksioneve dhe sëmundjeve. “
