Studimet mbi një analizë eksperimentale të gjakut për sëmundjen Alcajmer tregojnë se ajo është shumë e saktë të dallojë njerëzit e prekur nga sëmundja, thonë shkencëtarët. Ky zbulim po shton shpresat për një mënyrë të thjeshtë dhe të besueshme në diagnostikimin e kësaj forme të sëmundjes mendore në të ardhmen. Hulumtuesit thonë se zbulimi është një qasje e re e cila ende kërkon më shumë prova.
Alcajmeri është një nga format më të zakonshme të sëmundjeve mendore. Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë rreth 50 milionë njerëz në botë vuajnë nga sëmundje mendore dhe nga këta, rreth 70 përqind kanë alcajmer. Barnat aktuale lehtësojnë përkohësisht simptomat dhe nuk ngadalësojnë degradimin e trurit.
Autori kryesor i studimit është Profesori Oskar Hansson me Universitetin e Lundit në Suedi. Një vit më parë, shkencëtarët njoftuan rezultate inkurajuese nga analizat eksperimentale të gjakut që masin nivelet jo normale të amiloidit, një nga dy proteinat që shumohen dhe dëmtojnë trurin.
Eksperimentet e reja përqendrohen tek proteina tjetër e quajtur tau. Studimi zbulon se një formë e veçantë e proteinës tau e quajtur p-tau217, është një tregues i besueshëm i ekzistencës së ajcajmerit.
“Mbledhim kampione gjaku nga pacientë që besojmë se kanë sëmundjen. Zakonisht ata kanë një lloj humbje të kujtesës, mund të jetë alcajmer, apo diçka tjetër. Masim shkallën e proteinës tau që besojmë se është shkaktari kryesor i sëmundjes alcajmer. Suksesi është se tani jemi në gjendje të masim shkallën e proteinës tau në gjak, në një mënyrë shumë të saktë, që na ndihmon të diagnostikojmë pacientët me sëmundjen e alcajmerit”, thotë profesori Oskar Hansson.
Profesori Hannson kreu studimin me më shumë se 1,400 pjesëmarrës. Në studim u përfshinë individë me shkallë të ndryshme të sëmundjes alcajmer dhe probleme të tjera neurologjike.
Një pjesë e studimit në Arizona përfshiu edhe 81 njerëz që e kanë dhuruar trurin e tyre pas vdekjes. Hulumtuesit ishin në gjendje të zbulonin se analizat e gjakut kur ata ishin gjallë, përputheshin me provat e sëmunjdes më vonë.
Pjesa e studimit në Kolumbi përfshiu njerëz me një gjen të rrallë që çon në prekjen nga sëmundja e alcajmerit në moshë të re, zakonisht në të 40-tat.
Profesori Hannson dhe kolegët e tij besojnë se kjo analizë e gjakut mund të zbulojë sëmundjen më herët.
“Kjo analizë e zbulon herët sëmundjen e alcajmerit. Edhe kur pacienti ka probleme shumë të vogla kujtese, analiza është shumë e saktë. Fatkeqësisht shumë njerëz me alcajmer nuk diagnostikohen dhe rrjedhimisht nuk marrin trajtimin e duhur. Në disa raste të tjera, ka njerëz që diagnostikohen gabimisht me alcajmer. Shpresojmë që kjo arritje të ndihmojë në pakësimin e diagnostikimit të gabuar.”
66 vjeçari Mats Eneroth u diagnostikua me alcajmer pas një vizite në klinikën “Memory”. Ai po mjekohet për të lehtësuar simptomat. Ai dhe familja e tij po përgatiten për të papriturat që sjell sëmundja.
“Në vend që të merret kampion nga lëngu i shtyllës kurrizore, analiza bëhet përmes gjakut. E mira është se mëson për gjendjen para se të përkeqësohesh dhe gjen ndihmë dhe mbështetje për të patur një jetë sa më pranë normales.”
Kolegia e zotit Hannson, Shorena Janelidze, shpjegon se si analizohet gjaku.
“Kjo është pajisja që lexon testin, e përbërë nga një kamera me rezolucion të lartë. Rezolucioni i lartë na mundëson të shohim shenjat e kuqe që tregojnë përqëndrimin e lartë të proteinës tau.”
Saktësia e rezultateve të analizës së gjakut për zotin Hansson shkon nga 89 deri 98 përqind. Analiza u krijua nga kompania amerikane farmaceutike Eli Lilly. Studimi u financua nga Instituti Kombëtar i Shëndetit i Shteteve të Bashkuara, qeveria e Suedisë, Shoqata e Alcajmerit dhe fondacione të tjera.
