Edhe ardhja e një administrate pro-evropiane në SHBA nuk mund të mbulojë shenjat e pagabueshme të proble meve trans-atlantike.
Nga Constanze Stelzenmüller/ Pas katër vjet armi qësie të paepur të ish-Presidentit Donald Trump ndaj Evropës, inaugurimi i Joe Biden si pasardhësi i tij këtë javë dha përshtypjet e një filmi të Hallmark mbi harmoninë trans-atlantike. Relievi në anën tjetër të Atlantikut është i prekshëm – dhe askund më shumë sesa në Gjermani, e cila e kishte gjetur vazhdimisht veten objekt të veçantë të zëmë rimit të Trump. Në një sondazh të fundit nga YouGov dhe Fondacionit Friedrich Ebert, 73 për qind e gjermanëve miratuan Biden krahasuar me vetëm 62 për qind në Francë dhe 50 për qind në vetë Shtetet e Bashkuara.
Në Berlin, zgjedhja e Biden u përshëndet menjëherë me fjalime të ngrohta nga Kancelarja gjermane Angela Merkel, Presidenti Frank-Walter Steinmeier, Ministri i Jashtëm Heiko Maas dhe Ministri i Mbrojtjes Annegret Kramp-Karrenbauer – të gjithë duke ofruar variante të një Marrëveshjeje të re trans-atlantike. Grupet e ekspertëve të politikës gjermane dhe amerikane kanë përgatitur raporte me rekomandime të hollësishme se si të ringjallin marrëdhëniet SHBA-Evropë.
Yjet kanë vazhduar të rreshtohen për Evropën në Uashington. Sekretari i ardhshëm amerikan i Shtetit Antony Blinken, në seancën e tij të konfirmimit në Senat të martën, bëri homazhe për “aleancat kryesore” të Shteteve të Bashkuara dhe premtoi udhëheqje me “përulësi”, duke shtuar se “asnjë nga sfi dat me të cilat përballemi nuk mund të përballohet nga një vend duke vepruar vetëm”. Kjo është muzikë për veshët evropianë – dhe jo vetëm në Berlin. Administrata e Biden-it që po plotëson me shpejtësi vendet vakante në politikën e jashtme dhe të sigurisë përmban një ekip evropianistësh të ditur, me përvojë dhe të përkushtuar.
Megjithatë, ka shenja të pagabueshme të probl emeve trans-atlantike në horizont që edhe ardhja e një administrate pro-evropiane në SHBA nuk mund t’i mbulojë. Dhe këto probl eme vijnë nga Gjermania. Tri pole mika të ndara që janë shpalosur që kur Biden u zgjodh President, ilustrojnë se sa ekonomia më e madhe e Evropës po lu fton për të pajtuar instinktin e saj të ngulitur thellë për të kërkuar marrëdhënie po aq të mira me miqtë dhe armi qtë ashtu, si dhe faktin e pakën dshëm që një peizazh i err ët strategjik mund ta detyrojë Gjermaninë të rreshtohet më fort me Perëndimin – dhe të paguajë një çmim për këtë, transmeton lexo.com.al.
Së pari, Gjermania ishte forca kryesore lëvizëse e një marrëveshjeje të diskutueshme midis Bashkimit Evropian dhe Kinës që ka të ngjarë të jetë një burim qendror dhe i qëndrueshëm i mosmarr ëveshjeve SHBA-Evropë. Pak para fundit të vitit 2020, BE, nën presidencën e radhës gjermane dhe të udhëhequr nga vetë Merkel, nënshkroi Marrëveshjen Gjithëpërfshirëse për Investime (CAI) me Kinën, duke shkaktuar një potere në të dy anët e Atlantikut.
Së dyti, zgjedhja e Armin Laschet si pasardhësi i Merkel për të udhëhequr Partinë Demokristiane, duke e bërë atë kandidat të supozuar për Kancelar në zgjedhjet e shtatorit në Gjermani, sinjalizon një burim tjetër të nda rjes trans-atlantike. Laschet, aktualisht guvernator i shtetit të Nordrhein-Westfalen, po shqyrtohet me kujdes për vlerësimin e tij të kaluar ndaj Presidentit rus Vladimir Putin dhe dikt atorit të Sirisë, Bashar al-Assad.
Një pole mikë e tretë nënvizon më tej fuqinë e Rusisë mbi politikën gjermane dhe aftësinë e saj për të ngritur një pykë midis Gjermanisë, partnerëve të saj të BE dhe Shteteve të Bashkuara. Manuela Schwesig, guvernatorja e Social Demokrateve në Mecklenburg-Western Pomerania, është një promovuese e palodhur e tubacionit të diskutueshëm Nord Stream 2 që do të sjellë gazin rus në Gjermani përmes shtetit të saj. Ajo është nën krit ika për njoftimin e krijimit të një të ashtuquajturi fondacioni mjedisor të financuar me 20 milion euro nga pronari rus i tubacionit, Gazprom. Një zëdhënës i Schwesig-ut tha hapur se fondacioni u krijua si një front për të anashkaluar sanksionet e SHBA ndaj kompanive të përfshira në projekt.
Është joshëse që të treja rastet të lexohen si variacione të një motivi të vetëm, të njohur: nacio nalizmi gjeoekonomik i Gjermanisë dhe kërkimi i saj për barazdistancë midis Perëndimit, i udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara dhe Lindjes, që sot do të thotë Rusia dhe Kina. Kjo është një krit ikë që i është drejtuar prej kohësh Gjermanisë nga një studiues i tillë si Hans Kundnani. E vërteta, megjithatë, është edhe më e ndërlikuar, transmeton lexo.com.al.
Koha kur Putin dhe qeveria e tij kishin ndonjë influencë në Berlin është zhdukur, falë anek simit të Krimesë nga Rusia në vitin 2014, lu ftes së vazhdueshme proxy në Ukrainën lindore, sul mit kompjuterik n[ 2015 të Parlamentit gjerman, vra sjes në vitin 2020 të një disidenti çeçen në Berlin dhe aten tatit të fundit ndaj udhëheqësit rus të opozitës Alexei Navalny. Pas dyerve të mbyllura, politikanët dhe udhëheqësit e biznesit gjerman pranojnë njësoj se kostot politike të Nord Stream 2 tejkalojnë shumë përfitimet ekonomike. Por Gjermania është një vend federal i fuqishëm: Schwesig qeveris një shtet të varfër dhe është e desh përuar për çdo lloj investimi, dhe autoriteti qendror nën Merkel po zbehet përpara zgjedhjeve kombëtare. Pre sioni i sank sioneve amerikane – për të mos përmendur letrën e zem ëruar nga tre senatorët amerikanë që kërce nojnë kryetarin e bashkisë të vogël të portit Baltik që ndodhet terminali gjerman i gazsjellësit – ka bërë që disa gjermanë, përfshirë kri tikët e brendshëm të projektit, të lëvizën gurët.
Laschet, si Kancelari i ardhshëm i mundshëm i Gjermanisë, mund të jetë një arsye më serioze për shqetë simin trans-atlantik. Ai përshkruhet shpesh si një version mashkullor i Merkel, por kjo është e pasaktë. Merkel, megjithë gjithë kujdesin dhe butësinë e saj të dukshme, ka riformuar rrënjësisht politikën gjermane. Nga ana tjetër, Laschet është një kthim prapa në politikën e para-bashkimit të Gjermanisë Perëndimore, e cila ishte e dom inuar nga të njëjtat rrjete rajonale, kryesisht katolike me fuqi mashkullore nga të cilat doli edhe Laschet. Bindja e tij e dukshme se Gjermania mund të jetë një pasiononte evropiane dhe trans-atlantike, ndërsa në të njëjtën kohë krijon marrëdhënie të ngushta me Rusinë dhe Kinën është një vazhdim i dëshirës së vjetër të Gjermanisë Perëndimore për të ekuilibruar Perëndimin dhe Lindjen – politikat e Luftës së Fto htë të Westbindung dhe Ostpolitik. Në mënyrë të pashpjegueshme, Laschet duket se nuk sheh ndonjë nevojë për të azhurnuar pikat e tij të bisedimeve në politikën e jashtme për të llogaritur përkeqësimin e mjedisit strategjik të Evropës – ku një akt i tillë balancues vihet në dyshim gjithnjë e më shumë nga partnerët e Gjermanisë – ose ngritjen e tij në rëndësinë kombëtare. transmeton lexo.com.al.
Perceptimet ndaj Kinës nën Presidentin Xi Jinping janë mprehur gjithashtu në Berlin me vonësë, kryesisht në përgjigje të sjelljes globale gjithnjë e më agre sive dhe shfrytë zuese të Pekinit, përfshirë në Evropë. Megjithatë, ndërsa marrëveshja e re e investimeve e BE me Kinën po vlerësohet si një fitore strategjike në Pekin, diplomatët në Bruksel dhe Berlin mbrojnë CAI si një përparim në detyrimin e Kinës për të nënshkruar një marrëveshje për më shumë transparencë dhe standarde ndërkombëtare të punës, pavarësisht historikut të dobët të vendit në përmbushjen e angazhimeve të tilla. Evropianët argumentojnë për marrëveshje të ngjashme me Kinën të bëra nga administrata Trump dhe një grup të qeverive aziatike dhe thonë se ato thjesht po barazojnë fushën e lojës për kompanitë evropiane për të hyrë në tregun e madh të konsumit të Kinës. Por Merkel kishte gjithashtu nevojë për një fitore për industrinë e automjeteve të Gjermanisë shumë të varura nga eksporti, të goditura nga pandemia. Ndërsa ajo siguroi mbështetjen për marrëveshjen nga Presidenti francez Emmanuel Macron, disa qeveri të tjera evropiane thuhet se janë të shqetë suara dhe kri tike. Kri tika të forta erdhën gjithashtu nga Parlamenti Evropian, i cili duhet të miratojë marrëveshjen.
Pika e përbashkët midis këtyre tre episodeve nuk është as nacio nalizmi cinik gjeoekonomik dhe as naiviteti strategjik, por, mje risht, dritëshkurtësia kundër njohurive më të mira. Të pretendosh që Evropa dhe Shtetet e Bashkuara nga njëra anë dhe Rusia dhe Kina nga ana tjetër mund të trajtohen disi si ekuivalente dhe të mbahen në ekuilibër, ose se projekte të tilla si Nord Stream 2 dhe marrëveshje të tilla si CAI janë ekonomike dhe reciproke në natyrë – ndërkohë që ato janë në të vërtetë politike, strategjike dhe të dizajnuara nga Moska dhe Pekini për të arma tosur ndërvarësinë – e gjithë kjo ul unitetin evropian dhe kohezionin trans-atlantik, duke tjetërsuar partnerët dhe aleatët e Gjermanisë. Në fund të fundit, këto janë qëllime – akte vetiake që nuk janë as në interesin e Gjermanisë. Udhëheqësit e Gjermanisë e dinë këtë, por gjithsesi vazhdojnë para.
Megjithatë, nuk është ende vonë për të parashikuar një politikë evropiane shumë më të fuqishme dhe të vërtetë strategjike ndaj Rusisë dhe Kinës, dhe një në të cilën Gjermania si ekonomia ankoruese e Evropës do të luante një rol kryesor. Bres hëria aktuale e krit ikave madje mund ta shtyjë Gjermaninë ta bëjë këtë. Një politikë e tillë nuk do të përjashtonte aspak bashkëpunimin me Rusinë dhe Kinën për çështje transnacionale si pandemitë ose ndryshimet klimatike. Do të pranonte ndërvarësinë si një realitet gjeografik, ekonomik dhe teknologjik. Megjithatë, ajo do të vendoste bashkëpunimin e qeverisjes globale dhe angazhimin ekonomik në mënyrë të vendosur në një kontekst të rivalitetit sistematik, do të këmbëngulte në reciprocitet dhe vija të qarta të kuqe dhe do të kishte vullnet për të përdorur levën thelbësore ekonomike dhe politike të Evropës me më shumë forcë. Dhe një politikë e tillë do të pranonte se mbështetja ruse ndaj diktat orëve në Bjellorusi dhe Siri, dhe se pre sioni kinez ndaj fqinjëve demokratikë si Koreja e Jugut dhe Tajvani ndikojnë në vlerat dhe sigurinë e Evropës. Dhe së fundmi, kjo do t’i jepte fund bisedimeve ëndërruese të autonomisë evropiane përballë Rusisë ose Kinës – një pikë e preferuar bisedimi jo vetëm në Berlin, por edhe në Paris, transmeton lexo.com.al.
Këtu hyn administrata e Biden. Evropianët kanë nevojë si rezervë fuqinë amerikane kundër ngac mimit rus dhe kinez – dhe supozimi i pajisjes me këtë rezervë u trondit k eq gjatë katër viteve të fundit. Shtetet e Bashkuara, nga ana tjetër, kanë nevojë për majat diplomatike, ekonomike dhe rregullatore të BE-së. Por ekipi i Biden – megjithëse ndoshta më miqësori për BE në dekada – është i ndarë midis optimistëve dhe pësim istëve kur bëhet fjalë për mundësinë e bashkëpunimit me Evropën, veçanërisht në çështjen e tyre më të rëndësishme, Kinën. Kolegu im dhe studiuesi i Brookings Thomas Wright mendon se CAI mund të ketë anuar ekuilibrin drejt pesi mistëve. Të paktën, si Nord Stream 2 ashtu edhe CAI vendosin barrën e provës mbi Brukselin, dhe mbi të gjitha në Berlin, për të provuar se ata janë seriozë në lidhje me një qasje më strategjike dhe gjithëpërfshirëse ndaj fuqive auto ritare që sfi dojnë Perëndimin dhe rendin global.
Por a janë të gatshëm politikëbërësit gjermanë të angazhojnë homologët e tyre amerikanë në këto biseda? Një herë u tha për udhëheqësin palestinez Yasser Arafat se ai kurrë nuk e humbi një mundësi për të humbur një mundësi. Do të ishte për të ardhur k eq nëse Gjermania, gjithashtu, e humbte shansin e saj me Uashingtonin – veçanërisht pasi dritarja e mundësive mund të jetë e shkurtër. Por udhëheqësit e Gjermanisë duhet të konsiderojnë se një sjellje më proaktive dhe strategjike mund t’u fitojë atyre fuqi më të madhe jo vetëm me ri valët e tyre, por edhe me miqtë e tyre./ForeignPolicy/Lexo.com.al/e.c.