Dhe kjo duhet t’i t rembë të gjithë.
Nga Roxane Farmanfarmaian, Jay Mens/ Duke pasur parasysh ciklin e lajmeve të këtij viti, ju tashmë mund ta keni harruar se, dhjetorin e kaluar, u hap lajmi se Rusia kishte kryer një s ulm të madh ndaj agjencive të inteligjencës amerikane. Afërsisht në të njëjtën kohë, doli një histori më e vogël rreth h akerëve të udhëhequr nga qeveria në Lindjen e Mesme. U pretendua se Arabia Saudite po s piunonte gazetarët nga Al Jazeera, rrjeti mediatik i financuar nga shteti i Katarit r ival, duke përdorur s pyware izraelitë. Të dy historitë përfshinin i nfiltrimin kibernetik dhe v jedhjen e të dhënave. Por historitë kishin një të përbashkët më të rëndësishme: Askush nuk dukej veçanërisht i t ronditur prej tyre.
Gjiri Persik është duke u kthyer me shpejtësi në një laborator për etikën dhe praktikat e l uftës hibride. Një raport i ri nga Forumi i Lindjes së Mesme dhe Afrikës së Veriut në Universitetin e Kembrixhit, eksploron drejtuesit dhe drejtimin e strategjisë në zhvillim të Gjirit Persik. Me axhenda k onfliktuale fetare dhe mbështetës r ivalë ndërkombëtarë, Arabia Saudite dhe Irani kanë kaluar gati 30 vjet të mbyllur në një l uftë gjeopolitike. Të dy janë përpjekur të ndërtojnë një ndikim mbi njëri-tjetrin duke përdorur metoda alternative të l uftës – duke mbështetur aleatët rajonalë, duke a mplifikuar zërat e grupeve të opozitës politike të tjetrit dhe, gjithnjë e më shumë, duke përdorur s ulme kibernetike të synuara. Për të dy, l ufta kibernetike ofron një dalje etike – v ret më pak njerëz sesa l ufta konvencionale – por mund të shkaktojë k ërdi dhe p ërçarje të madhe, transmeton lexo.com.al.
Arabia Saudite dhe Irani kanë qasje shumë të ndryshme ndaj l uftës kibernetike. Arabia Saudite ka zgjedhur të transferojë në pjesën më të madhe të zhvillimit të saj kibernetik, duke blerë mjete të porositura nga kontraktorët privatë në Shtetet e Bashkuara, Izraelin dhe Mbretërinë e Bashkuar për të kryer operacione specifike kibernetike. Arabia Saudite ka përdorur legjione botësh për të forcuar imazhin e mbretërisë në mediat sociale në kohë k rizash, së fundmi për kontrollin e d ëmtimit pas v rasjes së Jamal Khashoggi. Në të njëjtën kohë, mbretëria është përpjekur të forcojë mbrojtjen e saj kibernetike, në veçanti duke krijuar një infrastrukturë të gjerë institucionale për të trajtuar sigurinë kibernetike. Në 2017, kjo filloi me fillimin e një Autoriteti Kombëtar të Sigurisë Kibernetike, një ekuivalent saudit me Komandën Kibernetike të SHBA, nën autoritetin e drejtpërdrejtë të zyrës së Mbretit, si dhe Federatës Saudite për Sigurinë Kibernetike, Programimin dhe Dronët, një organizatë nën kujdesin e Komitetit Olimpik Saudit që kryeson përpjekjen për të ndërtuar një grup të l uftëtarëve kibernetikë të aftë sauditë.
Irani, ndërkohë, ka zhvilluar programin e tij s ulmues të integruar, multiplatform. I p enguar nga s anksionet dhe statusi i tij ndërkombëtar i parisë, programi i tij është i zhvilluar kryesisht në shtëpi, megjithëse me disa ndihma nga Rusia dhe Kina. Në vitin 2013, Kina u angazhua për të ndihmuar Iranin të zhvillojë një internet kombëtar, të njohur si SHOMA, i pavarur nga rrjeti botëror, një partneritet që pritet të zgjerohet me një marrëveshje sigurie 25-vjeçare që të dy shtetet po negociojnë aktualisht. Zhvillimet e Iranit në terren kanë kontribuar në statusin e tij si një nga fuqitë kibernetike më të përparuara të rajonit, transmeton lexo.com.al.
Intensifikimi i n gërçit kibernetik në Gjirin Persik mban mësime për të gjitha shtetet pavarësisht nga madhësia, pasuria ose ideologjia e tyre. Për asnjë shtet në botë nuk është më çështje nëse s piunazhi, s abotazhi dhe inxhinieria sociale po rr ëshqasin pa u zbuluar në rrjetet e tyre kompjuterike, por më tepër si të adresohet k ërcënimi p ërshkallëzues dhe sa shpejt./ForeignPolicy/Lexo.com.al/e.c.
