Nga David M. Herszenhorn dhe Eline Schaart/ Kryeministri holandez Mark Rutte ka arritur ëndrrën e çdo politikani në detyrë: Votuesit e tij nuk mund të imagjinojnë dikë tjetër të bëjë punën e tij, dhe askush nga r ivalët e tij më seriozë nuk e dëshiron këtë – të paktën jo gjatë k rizës së koronavirusit. Rutte ka udhëhequr Holandën që nga tetori 2010 dhe sondazhet tregojnë se partia e tij e qendrës së djathtë VVD po shkon drejt një vendi të parë në zgjedhjet e përgjithshme të kësaj jave, të cilat po zhvillohen për tre ditë për shkak të pandemisë dhe arrin kulmin e saj të mërkurën. Kur të mblidhen votat përfundimtare, VVD pritet të fitojë deri në 25 për qind të votave. Është një pjesë e madhe në një sistem të fragmentuar në të cilin 15 parti pritet të fitojnë të paktën një nga 150 vendet në parlament.
Një fitore kaq e madhe do ta vinte Rutte në rrugën e duhur për të formuar qeverinë e tij të katërt dhe nëse koalicioni i tij do të duronte deri në gusht 2022, do të thyente rekordin si kryeministri me jetëgjatë në historinë e vendit. Do ta poziciononte atë gjithashtu si një nga udhëheqësit më të vjetër të BE ndërsa Kancelarja gjermane Angela Merkel afrohet drejt pensionit më vonë këtë vit – me vetëm Kryeministrin hungarez Viktor Orban në gjendje të mburret me më shumë vite i ulur rreth tryezës së Këshillit Evropian. Analistët ia atribuojnë suksesin VVD pjesërisht dëshirës midis elektoratit për stabilitet dhe një dore të qëndrueshme në krye gjatë pandemisë – edhe nëse trajtimi i k rizës nga Rutte ka qenë i përzier. Jan Driessen, ish këshilltari i fushatës së Rutte tha se “Në këto kohë të pasigurta, njerëzit duket se në shumicë d ërrmuese zgjedhin stabilitetin, vazhdimësinë dhe përvojën. Ju nuk i lini njerëzit që nuk kanë pilotuar kurrë një Boeing të fluturojnë për herë të parë në një mot me s tuhi”, transmeton lexo.com.al.
S kandalet nuk lënë gjurmë
Jetëgjatësia e Rutte është gjithashtu rezultat i suksesit të tij në p astrimin e k rizave dhe s kandaleve, duke përfshirë një p olemikë mbi përfitimet e fëmijëve, në të cilën mijëra prindër u a kuzuan gabimisht për m ashtrim. Ky s kandal e shtyu qeverinë e tij të japë d orëheqjen në janar dhe Rutte të marrë statusin e kujdestarit. Në mënyrë tipike, Rutte hipi në biçikletën e tij për t’i dhënë dorëheqjen Mbretit Willem-Alexander. Dhe në vend që të pësonte ndonjë pasojë nga s kandali i përfitimeve, numrat e sondazheve të VVD-së duket se u përmirësuan. Të vetmit zyrtarë që humbën vendet e punës për këtë çështje ishin Lodewijk Asscher, udhëheqësi i Partisë së Punës të qendrës së majtë, i cili ishte ministër i çështjeve sociale kur p roblemet e përfitimeve të fëmijës ndodhën fillimisht dhe Ministri i Klimës Eric Wiebes, i VVD së Rutte, i cili ishte ministër i financave në atë kohë. Vëzhguesit thonë se Rutte ka një aftësi të çuditshme për të zbuluar ndryshimet në ndjenjat publike dhe për të rregulluar pikëpamjet e tij së bashku me ato. Si shembull, disa tregojnë se si Rutte mbrojti fillimisht traditën e festave të Black Pete – në të cilën fëmijët dhe të rriturit vishen me fytyrë të zezë – si diçka jashtë kontrollit të tij, vetëm për t’u kthyer kundër saj vitin e kaluar dhe për të njohur d ëmin e r acizmit dhe d iskriminimit. Kur ka qenë e përshtatshme, Rutte ka treguar gjithashtu gatishmëri për të kapur ndjenjat publike kundër migrantëve.
Politikanët r ivalë, duke cituar prova nga ekspertët, kanë a kuzuar gjithashtu Rutte për promovimin e politikave klimatike që e bëjnë të pamundur që partia e tij të përmbushë synimet e veta për uljen e emetimeve. Jesse Klaver, udhëheqësi i Partisë së Majtë të Gjelbër, arriti deri aty sa a kuzoi Rutte për “g ënjeshtra” dhe “m ashtrim” mbi politikën. Të tjerët e kanë a kuzuar Rutte për prezervimin e t elasheve duke nxitur ndjenjën euroskeptike, edhe pse ai është fuqimisht pro anëtarësimit në BE. Rutte ishte një udhëheqës i të ashtuquajturave vende “të kursyera” që l uftuan më kot që qeverive të BE t’u jepej vetëm hua, në vend se granteve të pakthyeshme nga blloku për të financuar rimëkëmbjen ekonomike nga pandemia. Sigrid Kaag, udhëheqësi i partisë liberale D66, një anëtar i koalicionit qeverisës, e quajti qasjen e Rutte ndaj BE “shumë d ritëshkurtër”. Megjithatë, një k ritikë e tillë duket se nuk ndikon tek Rutte, me holandezët të kënaqur gjerësisht për ta parë atë të fitojë një mandat tjetër. Ashtu si të tjerë në të gjithë BE-në, qytetarët holandezë kanë shprehur z hgënjimin për masat e bll okimit të koronavirusit dhe ritmin e ngadaltë të vaksinimeve. Por Rutte i ka shpëtuar kryesisht fajit personal. Përkundrazi, ai ka marrë kredi për vitet e disiplinës fiskale dhe tepricat e buxhetit që e lanë Holandën të pozicionuar më mirë se ndoshta çdo vend tjetër i BE-së për t’u përballur me pasojat ekonomike të pandemisë, transmeton lexo.com.al.
Edhe Wopke Hoekstra, ministri i financave dhe udhëheqësi i Christian Democratic Appeal- r ivali më i madh i VVD-së përveç Partisë së e kstremit të djathtë të Lirisë të udhëhequr nga Geert Wilders – tha në një nga debatet përfundimtare të fushatës gjatë fundjavës se ai do të ishte i lumtur të vazhdonte qeverisjen në koalicion me Rutte. Ai theksoi se “Ne shkojmë mirë personalisht dhe kemi punuar mirë së bashku”. Në vend që të përpiqet të d ëmtojë Rutte, Hoeskstra ka drejtuar h elmin gjatë fushatës tek Wilders, partia e të cilit rezulton në sondazhe e dyta me rreth 13 për qind dhe duke hedhur bazat që Partia e Lirisë të përjashtohet edhe një herë nga qeveria. Si rezultat, shumë analistë politikë holandezë thonë se pyetja nuk është nëse Rutte do të fitojë, por sa kohë do të duhet për të formuar një koalicion dhe nëse ai do të arrijë të shërbejë një mandat të plotë katër-vjeçar, me të paktën dy he time parlamentare të varura mbi kokën e tij, dhe k undërshtarët politikë që mprehin t hikat e tyre për shansin e parë post-pandemik për ta nxjerrë jashtë.
Pa zbukurime
Por, duke bërë atë do të kërkonte që vendi të heqë dorë përfundimisht nga një djalë që ata e kanë vlerësuar për të qenë plotësisht normal – një holandez i modës së vjetër, pa zbukurime. Ai është i njohur për ngasjen e biçikletës së tij drejt zyrës, dhe shpesh veshjen me rroba të rastësishme. Ai është parë gjerësisht si një udhëheqës pa shtirje – duke pastruar vetë derdhjet e kafesë së tij, për shembull, ose një herë duke hapur derën e zyrës së tij dhe duke g oditur një gazetar në kokë. Nëse ai është në nxitim, ai ka një makinë Saab 20-vjeçare që e mban të parkuar jashtë banesës së tij modeste në Hagë. Driessen kujtoi një të shtunë në mëngjes në vitin 2006 gjatë fushatës së Rutte për udhëheqjen e partisë kur anëtarët e VVD, duke përfshirë kryetarët e bashkive dhe ligjvënësit, u takuan në Arnhem. Driessen tha se “Të gjithë kishin veshur një kostum dhe po prisnin Markun, kur papritmas ai hyri në dhomë i veshur me veshje Converse All Stars dhe xhinse shumë të p ista”, transmeton lexo.com.al.
Dikur, kur punonte me kolegët për një propozim për të k ufizuar zbritjet e taksave për interesin e hipotekës, Rutte rrëfeu se nëse ai personalisht do i detyrohej një shume të madhe një banke do ta mbante zgjuar natën. Në një vend që krenohet me kursimin, kjo e bën atë djaloshin që njerëzit duan të kujdesen për portofolet publike. Rutte ka bindur gjithashtu votuesit se ai me të vërtetë e do punën e tij dhe me sa duket ka energji për ta bërë atë përgjithmonë. Ai tha në një intervistë të fundit se “Unë jam më i freskët se sa kam qenë tre herët e fundit. Më pëlqen më shumë çdo herë, fushata dhe zgjedhjet”. Dhe ndërsa z hgënjimi publik për masat e b llokimit ka çuar në p rotesta, dhe madje edhe në d hunë, nuk ka dyshim midis votuesve se Rutte ka v uajtur së bashku me të gjithë të tjerët: Majin e kaluar, nëna e tij 96-vjeçare v diq në një shtëpi pleqsh, pas disa javësh gjatë të cilave ai nuk kishte qenë në gjendje ta vizitonte atë për shkak të politikave të tij për të f renuar koronavirusin.
Politika e personalitetit
Dashuria e vendit për Rutte ka çuar në një fushatë të rrallë në Holandë të ndërtuar rreth personalitetit, në vend të partisë ose politikës. Dhe bashkëpunëtorët e ngushtë thonë se Rutte i ka kushtuar gjatë viteve më shumë vëmendje imazhit të tij. Jort Kelder, një gazetar dhe mik i vjetër i Rutte, tha se kryeministri “është shumë i vetëdijshëm për efektin e paraqitjes së tij në publik, dhe ai sigurisht punon për të”. Kelder kujtoi se kur Rutte po l uftonte për udhëheqjen e partisë, ai ishte këshilluar që të ishte më i disiplinuar. Kelder tha se “Para asaj kohe, unë do ta shihja ndonjëherë me puro studentore, apo edhe me ndonjë çibuk, por që nga ajo kohë ai ka filluar të ushtrohet, të paktën tre herë në javë. Vetëm një pako me biskota Bastogne ose spekula është e pasigurt në afërsi të tij, ai i ha të gjitha brenda sekondave”. Rutte është i njohur gjithashtu për dashurinë ndaj ushqimit indonezian dhe për marrjen e udhëheqësve vizitues, përfshirë Presidentin francez Emmanuel Macron, në bistron e tij të preferuar franceze në Hagë, transmeton lexo.com.al.
Filozofia kryesore e Rutte, sipas një biografie të re, është përshtatja: Shkoni me rrjedhën dhe lini kohën të bëjë punën e saj. Ai është një menaxher, jo një udhëheqës vizionar. Vetë Rutte pëlqen të citojë një thënie të ish-kancelarit gjerman Helmut Schmidt për politikanët: Njerëzit me vizione duhet të vizitojnë një mjek. Duke mos pasur ndonjë ideologji të theksuar, ai arrin të punojë me pothuajse këdo. Rutte tha në fillim të këtij muaji “Ashtë një domosdoshmëri në peizazhin politik holandez, ne jemi aq të f ragmentuar, nuk keni zgjidhje tjetër përveç të punojmë së bashku me të gjitha ato parti. Dhe unë përpiqem gjithashtu t’i mbaj marrëdhëniet personale të mira, dhe kjo funksionon me shumicën e tyre”. Megjithëse VVD është pjesë e familjes liberale Renew Europe në Parlamentin Evropian, shkencëtarët politikë e vendosin partinë tradicionalisht në anën e djathtë të spektrit politik për çështjet ekonomike dhe sociale.
Këtë vit, programi zgjedhor i partisë sugjeron një ndryshim të politikës ekonomike drejt qendrës, duke avokuar për paga minimale më të larta dhe më pak taksa për të ardhurat e mesme dhe bizneset e vogla. Sidoqoftë, për migracionin, partia dëshiron kushte më të a shpra për hyrjen në Holandë dhe më shumë k ontrolle kufitare. Koalicioni i parë i Rutte, nga 2010 në 2012, ishte një qeveri e pakicës që mori mbështetjen parlamentare nga Wilders. Rutte ka bërë aleancë qysh atëherë me socialdemokratët nga qendra e majtë dhe konservatorët nga qendra e djathtë. Bashkëpunëtorët e ngushtë thonë se ai do të ishte i lumtur të hiqte dorë nga Unioni i Krishterë, partneri i tij më i ri për momentin, nëse Partia e Punës është e gatshme të hyjë në qeveri. Disa thonë se Rutte shikon me kënaqësi bashkëpunimin e tij me Diederik Samsom, ish-udhëheqësi i Partisë së Punës, nga 2012 në 2016. Gerdi Verbeet, ish kryetari i parlamentit dhe anëtar i Partisë së Punës tha se “Rutte është shumë pragmatik dhe fleksibël. Ai është më i interesuar për zgjidhjen sesa mënyrën deri atje”, transmeton lexo.com.al.
Rutte njihet për një temperament herë pas here s hpërthyes, ndonjëherë duke mbyllur telefonin me i nat gjatë g rindjeve. Por ai është gjithashtu një kërkues i madh i faljeve, duke u lutur shpejt për falje dhe duke pranuar kur emocionet e kanë kapluar atë. Kelder e përshkroi atë si një “f anatik kontrolli”, por në një mënyrë të tillë “që të gjithë mund të thonë fjalën e tyre… është kënaqësi të punosh me të, përveç m ërzisë së rastit”. Një nga pyetjet e pakta që varet gjatë zgjedhjeve të kësaj jave është nëse Rutte do të jetë në gjendje të mbetet në qeveri me një koalicion me katër parti, ose nëse do të ketë nevojë për një partner të pestë.
Sapo të zgjidhet kjo pyetje, ekziston një sens i përgjithshëm që, siç ndodh me shumë udhëheqës që shërbejnë për një kohë të gjatë, k ërcënimi më i madh për Rutte do të jetë vetë Rutte. Ka dy hetime të mëdha parlamentare që priten – në s kandalin e përfitimeve të fëmijëve dhe mbi tërmetet e shkaktuara nga shpimet e gazit në Groningen. Përveç kësaj, ndërsa pandemia lehtësohet, dhe r ivalët do të kërkojnë monitorimin e qeverisë për trajtimin e k rizës, edhe Rutte mund të paguajë një çmim për disa nga e njëjta disiplinë fiskale që i ka sjellë lavdërime. Shkurtimet në shëndetësi, sektorin social dhe të tjerë e mbajtën buxhetin holandez të begatë, por e lanë vendin të prekshëm kur goditi pandeminë. Çfarëdo që të ndodh, një bashkëpunëtor tha se holandezët do t’i besojnë me siguri Rutte qeverisjen edhe një herë: “Ai është i vetmi që është normal mjaftueshëm”./Politico.eu/Lexo.com.al/e.c.
