ANALIZA/ Si të shikoni vitin super zgjedhor të Gjermanisë si një profesionist

Kancelarja Angela Merkel po largohet dhe askush nuk e di se çfarë do të ndodhë më pas.

Nga Matthew Karnitschnig/ Për shumicën e njerëzve, fjala “politikë gjermane” nxit një gjë: mërzinë. Krahasuar me debatet e ngjashme me karnavalet në Itali, konkurset manike në Francë ose palaçollëku politik i nxitur nga tabloidet ndërsa britanikët garojnë “pas postit”, Gjermania mund të duket e përmbajtur në mënyrë t ronditëse. E rëndësishme, po, por e mërzitshme. E megjithatë, megjithëse natyra e politikës gjermane mund të përshkruhet më së miri si akullnajore, madje si akullnajat më të trasha, që edhe kur ndodhin, i gjithë peizazhi mund të bëhet papritur i panjohur. Me Kancelaren Angela Merkel të vendosur për të lënë detyrën drejt fundit të vitit, Gjermania po i afrohet me shpejtësi një momenti të tillë. Të dielën, Gjermania do të fillojë atë që e quan Superwahljahr (viti super zgjedhor) me zgjedhje rajonale në dy shtete: Baden-Württemberg, selia për pjesën më të madhe të industrisë së makinave të vendit dhe Rhineland-Palatinate, ish-shteti i origjinës së kancelarit Helmut Kohl. Një varg zgjedhjesh lokale dhe shtetërore do të ndjekin, duke çuar deri në finalen e madhe më 26 shtator, kur gjermanët do të zgjedhin një parlament të ri federal dhe, si rrjedhojë, një udhëheqës të ri.

Ajo që e bën këtë sezon zgjedhor të jashtëzakonshëm sipas standardeve gjermane nuk është vetëm largimi i një personi në detyrë pas 16 vitesh në pushtet, por që askush nuk e di se çfarë do të vijë më pas. Urtësia konvencionale thotë që kristianë-demokratët e qendrës së djathtë të Merkel, shpesh të referuar si “Bashkimi”, do të formojnë një koalicion me të Gjelbrit në atë që do të ishte çiftimi i parë i tillë në nivel kombëtar. Të Gjelbrit kanë zëvendësuar social demokratët, partneri aktual i koalicionit të Bashkimit, si partia Nr.2 e Gjermanisë, të paktën në sondazhet. Por të gjithë e dimë se si mund të shkojnë planet e mirëmenduara. Dhe me më shumë se gjashtë muaj deri në ditën e zgjedhjeve dhe një ambient politik më të paqëndrueshëm se në çdo kohë në kujtesën e fundit, pashmangshmëria e pretenduar e një aleance konservatore-Gjelbër duhet të merret me një rezervë. Vetëm gjatë javës së kaluar, Bashkimi e ka gjetur veten të përfshirë në një s kandal a larmues politik që përfshin a kuza për r yshfet në prokurimin e maskave. A fera tashmë ka zënë në g rackë dy deputetë konservatorë, njëri zyrtar i lartë në Unionin Social Kristian (CSU), krahu bavarez i grupit. Të dy deputetët dhanë dorëheqjen nga partitë e tyre, por deri në atë kohë dëmi u bë. Bashkimi ka marrë një g oditje në sondazhe dhe duket gjithnjë e më shumë e mundshme të humbasë të dy zgjedhjet shtetërore të dielën, transmeton lexo.com.al.

Gitta Connemann, nënkryetare e kristianë-demokratëve në parlament, e përshkroi çështjen me terma të a shpra këtë javë, duke thënë se ishte “k riza më e k eqe” e partisë që nga një s kandal i financimit të fushatës në fund të epokës Kohl që rr ëzoi udhëheqjen, tek Merkel. Ndoshta është akoma shumë herët për të parashikuar madhësinë e çështjes me maskat. Ajo që është e qartë, megjithatë, është se konservatorët nuk kanë shumë kohë për të rregulluar anijen. S kandali tashmë po shndërrohet në një ekzaminim më të gjerë të të ardhurave jashtë parlamentare të deputetëve dhe ky shqyrtim duket se ka të ngjarë të shkaktojë zbulime më të pakëndshme. Një pyetje tjetër e madhe është kush do të jetë mbajtësi konservator i standardeve: lideri i partisë së CDU Armin Laschet, ose Markus Söder, udhëheqësi i CSU bavareze. Söder është më popullor dhe më karizmatik, por asnjë kandidat i CSU nuk ka fituar kurrë garën e kancelarit. Një vendim, i cili do të merret diku pas dyerve të mbyllura, nuk pritet deri në maj. Edhe nëse konservatorët shkojnë të p lagosur në fushatë, udhëheqja e tyre në sondazhe – rreth 15 pikë përqindje aktualisht – shfaqet megjithë k atastrofën e pakapërcyeshme, që do të thotë se ata janë gati të sigurt për të udhëhequr qeverinë e ardhshme.

Pavarësisht kësaj, një rënie e madhe e mbështetjes për Bashkimin do të zhbënte gurin e koalicionit aktual, duke hapur një sërë opsionesh. Për shembull, liberalët e Demokratëve të Lirë, të cilët kanë v uajtur në sondazhet në vitet e fundit, po tregojnë shenja të reja të jetës. Nga shtatori, të Gjelbrit dhe Social Demokratët mund të gjejnë gjithashtu veten duke pasur mbështetjen e mjaftueshme për të anashkaluar Bashkimin krejtësisht dhe për të formuar një aleancë të majtë me Die Linke, pasardhësin e partisë komuniste të Gjermanisë Lindore. Me fjalë të tjera, fusha është shumë e hapur. Këtu keni udhëzuesin e POLITICO se si të shikoni ato që premtojnë të jenë zgjedhjet më konsekuente gjermane në një brez, transmeton lexo.com.al.

Cilat janë partitë më të rëndësishme?

Gjermania ka një prag prej 5 për qind për partitë që të hyjnë në parlament, Bundestag. Kjo k ufizon numrin e partive në parlament dhe mund t’i vendosë të gjitha ato në përzierjen e koalicionit. Në praktikë, kjo është e vërtetë për çdo parti përveç Alternativës për Gjermaninë të ekstremit të djathtë (AfD), me të cilën asnjë nga pesë grupet e tjera të përfaqësuara në Bundestag nuk është i gatshëm të bashkëpunojë. Kjo i lë partitë e mëposhtme si kandidate të mundshme për të qeverisur: Kriastianë-Demokratët e qendrës së djathtë (tani me rreth 33 për qind), të Gjelbrit (18 për qind), Social Demokratët (16 për qind), Demokratët e Lirë (9 për qind) dhe Die Linke (8 për qind).

Cilat janë koalicionet më të mundshme?

Për momentin, shumica e vëzhguesve po vënë bast për një barazim midis Kriastianë-Demokratëve dhe të Gjelbërve. Një vazhdim i koalicionit aktual midis konservatorëve dhe Social Demokratëve ka të ngjarë të jetë një opsion matematikor pas zgjedhjeve, por nuk është një konstelacion që të dyja palët janë të e tura të rinovojnë pasi kanë qeverisur për shumicën e dekadës së kaluar së bashku. Një koalicion trepalësh midis të Gjelbërve, Social Demokratëve dhe Die Linke nuk do të kishte aktualisht mbështetjen e mjaftueshme, por distanca po zvogëlohet në mënyrë të jashtëzakonshme. Një kartë tjetër e çm endur është koalicioni midis Kriastianë-Demokratëve dhe FDP. Ashtu si opsioni i krahut të majtë, çiftimi do të kishte më shumë simetri ideologjike sesa shumica e kombinimeve të tjera. Të dy kanë gjithashtu një histori të gjatë të qeverisjes së bashku. Megjithatë, sondazhet aktualisht sugjerojnë se nuk ka gjasa, transmeton lexo.com.al.

Cilat janë çështjet kryesore të fushatës?

Është ende herët, por çështja se si Gjermania do të rinisë ekonominë e saj sapo të kalojë pandemia po d ominon tashmë pjesën më të madhe të debateve të brendshme partiake. Gjermania e ka përballuar k rizën më mirë sesa shumica e vendeve të BE-së për sa i përket performancës ekonomike, por shumë po vuajnë ende pasoja të tm errshme ekonomike. Ndërsa qeveria ka ndërmarrë masa për ndihmë e mergjente, faturat po grumbullohen dhe shumë gjermanë harxhues po s hqetësohen tashmë për mënyrën sesi vendi do t’i kthejë të gjitha. Kjo fr ikë mund të jetë irr acionale, duke pasur parasysh fuqinë e ekonomisë gjermane dhe stabilitetin e financave të saj, megjithatë çështja se kur vendi mund të kthehet në “black zero” të tij të dashur, buxhetin e ekuilibruar, tashmë po ndikon në r etorikën politike. Përtej ekonomisë, vetë pandemia do të vazhdojë të mbizotërojë debatin, veçanërisht nëse qeveria d ështon në premtimin e saj për të ofruar vaksina për të gjithë gjermanët që i duan ato deri në fund të verës. Përveç çështjeve të tilla akute, fushata ka të ngjarë të përqendrohet në një set të njohur çështjesh, nga mjedisi te migrimi, me një pjesë të Evropës në përzierje.

Pse kanë rëndësi zgjedhjet rajonale?

Në shikim të parë, votimet e shteteve në rajone rurale si Thuringia ose Saksonia-Anhalt duket se nuk kanë ndonjë ndikim të madh në pamjen më të madhe. Por do të ishte g abim t’i injorosh ato. Rezultatet e shtetit përcaktojnë përbërjen e Bundesrat, dhoma e sipërme e Gjermanisë. Qeveritë kanë nevojë për miratimin e Bundesrat për të shtyrë axhendat e tyre legjislative. Dhe me gjashtë zgjedhje rajonale në kalendar këtë vit, shumë gjëra janë në rr ezik, transmeton lexo.com.al.

Si funksionon votimi?

Sistemi gjerman i votimit është pak i komplikuar, kështu që qëndroni të fokusuar për këtë pjesë. Secili votues ka dy vota: njëra për përfaqësuesin e tyre lokal dhe tjetri për të zgjedhur një parti. Secili kandidat që fiton në rrethin e tij merr automatikisht një vend. Por pjesa e përgjithshme e partive në vendet e parlamentit përcaktohet nga përqindja e votave të dyta që ata fitojnë, kështu që ky është numri më i raportuar gjatë natës së zgjedhjeve. Partitë plotësojnë vendet që fitojnë përmes votave të dyta bazuar në listat e kandidatëve rajonalë. Numri minimal i vendeve në parlament është 598, por kjo mund të rritet përmes diçkaje të quajtur “vende të tejkaluara”. Këto ndahen kur, për shembull, një parti fiton 10 rrethe në një rajon përmes votave të para, por fiton vetëm mjaftueshëm sa votat e dyta për të fituar tetë vende. Meqenëse kushdo që fiton rrethin e tij përmes votave të para ka të drejtë për një vend, ajo parti duhet të mbajë vendet shtesë – ose “tejkalimin”. Por kjo do të nënkuptojë se partia do të përfaqësohet më tepër në parlament. Për të rregulluar këtë, partitë e tjera marrin “vende të ekuilibrit” shtesë për të barazuar gjërat. Në fund të fundit, Bundestagu, në teori, mund të rritet deri sa të ketë 800 anëtarë. Ky aktual ka 709./Politico.eu/Lexo.com.al/e.c.