Diplomacia e Lindjes së Mesme të Papës mund të duket sipërfaqësore, por mund të ketë një ndikim të madh praktik.
Nga Steven A. Cook/ Ndër masat më sipërfaqësore të diplomacisë së Vatikanit, vizita e fundit e Papa Françeskut në Irak ishte një sukses i jashtëzakonshëm. Ai përkrahu popullsinë e krishterë të mbetur në vend dhe përparoi përpjekjet e tij për të sjellë besimet Abrahamike së bashku duke takuar Ajatollahun e Madh Ali al-Sistani si dhe duke bërë një adresim në Ur-vendin e lindjes së Abrahamit. Udhëtimi e vuri Irakun përsëri në titujt e lajmeve për diçka tjetër përveç Shtetit Islamik, s ulmet me r aketa ndaj Ambasadës Amerikane, Iranin, refugjatët, ose një mori p roblemesh të tjera që kanë g ërryer vendin që nga p ushtimi i SHBA në 2003. Dhe nuk kishte dyshim që Papa dukej se po merrte përsëri veten e tij; si të gjithë të tjerët, ai dukej se ishte shumë i lumtur që doli nga shtëpia e tij për herë të parë në një vit. E vetmja p olemikë erdhi në mbledhjen në Ur, ku nuk kishte përfaqësues hebrenj – ose sepse ka kaq pak, dhe kështu është vështirë t’i gjesh në Irak ose zyrtarët irakianë nuk i ftuan ata. Akoma, qëndrimi iraken i Papës ishte i mbushur me simbolikë pozitive dhe lëvizmëri të padiskutueshme. Pyetja është, tani çfarë? Papa – një fjalë që rrjedh nga latinishtja për “ndërtues urash” – është përsëri në Romë, dhe me kalimin e kohës, posterat dhe muralet që mirëpritën Françeskun do të zbehen. P roblemet e Irakut do të mbeten. Kjo është arsyeja pse analistët kanë tendencë t’i trajtojnë këto lloj vizitash si shfaqje anësore. Ato janë të mira në atë moment, por kjo është gjithçka. Sigurisht, në një vizitë të mëparshme në Lindjen e Mesme, Françesku dhe imami i madh i al-Azhar, Sheik Ahmed el-Tayeb, nënshkruan atë që u quajt “Document on Human Fraternity for World Peace and Living Together”, por nuk ka pasur shumë vëllazëri dhe paqe në Lindjen e Mesme gjatë dy viteve që nga ajo kohë. Sidoqoftë, kjo mund të jetë tepër c inike. Ka arsye për të menduar që vëmendja e qëndrueshme e Vatikanit në Lindjen e Mesme do të bëjë ndonjë të mirë praktike diplomatike atje, transmeton lexo.com.al.
Me të mbërritur në Irak më 5 mars, papa bëri një adresim gjatë së cilit deklaroi: “Sa shumë jemi lutur në këto vite për paqen në Irak! Shën Gjon Pali II nuk kurseu asnjë iniciativë dhe mbi të gjitha ofroi lutjet dhe vcuajtjet e tij për këtë qëllim”. Referenca për Shën Gjon Palin II drejt fundit të fjalës ishte dalluese. Shën Gjon Pali II ishte, natyrisht, Papa Gjon Pali II, i cili udhëhoqi Katolikët në botë nga 1978 deri në vdekjen e tij në 2005. Ai kishte dashur të vizitonte Irakun në 2000, por Vatikani nuk mund të arrinte një marrëveshje me qeverinë Irakene. Ndoshta Saddam Hussein dhe këshilltarët e tij ishin d yshues ndaj John Paul. Unë jam i gatshëm të vë bast që zëvendëskryeministri i Irakut në atë kohë, Tariq Aziz – një Kaldeas Katolik – ishte i vetëdijshëm për rolin e jashtëzakonshëm që Papa luante në çështjet e mëdha të politikës së jashtme të kohës së tij. Gjon Pali ishte një forcë k ritike morale që inkurajoi lëvizjen e Solidaritetit të Polonisë për t’u përballur me qeverinë komuniste, e cila ndihmoi në katalizimin e fundit të L uftës së Ftohtë. Ai mbështeti gjithashtu ribashkimin e Evropës, huazoi prestigjin e tij në l uftën kundër aparteidit dhe kundërshtoi si Operacionin Stuhia e Shkretëtirës dhe p ushtimin e SHBA në Irak 12 vjet më vonë. Në përgjithësi, Gjon Pali foli për lirinë e shprehjes dhe të drejtat e njeriut në mënyra që u dha atyre që punuan drejt këtyre qëllimeve mbulesë politike dhe morale për të ndjekur axhendat e tyre. Kur ai iu nënshtrua ndërlikimeve nga gripi pas një mandati 27-vjeçar, njerëzit e të gjitha besimeve v ajtuan për v dekjen e tij.
Bartës i pishtarit është Françesku i cili, në mënyrën e tij, ka ndjekur Gjon Palin duke i dhënë hua zërin e tij Lindjes së Mesme. Rajoni është i mb ingarkuar me v uajtje, dhe udhëheqësit e saj – si dhe ata të fuqive të jashtme – nuk janë në gjendje, nuk dëshirojnë ose janë bashkëpunëtorë në k onfliktet që kanë v rarë, p lagosur dhe z hvendosur shumë njerëz. Duket se ka një rol që Françesku duhet të luajë në gjetjen e një rruge përpara në rajon, jo domosdoshmërisht të përcaktojë dhe avancojë bazën fetare për paqe ose ndonjë iniciativë diplomatike të udhëhequr nga Vatikani, megjithëse mund të ketë vend për këtë. Duket se fuqia e pontifit mund të jetë fare mirë fakti se ai nuk ka nevojë për një “produkt”, siç thonë ata në Uashington. Përkundrazi, ndikimi i Françeskut është në fuqinë e zërit të tij për të inkurajuar ndryshimin, mbështetur ata që kërkojnë paqe me guxim dhe për të t urpëruar ata që përdorin d hunë për të përparuar axhendat e tyre. Në disa mënyra, Papa e bën këtë tashmë vetëm duke qenë Papë dhe duke u shfaqur. Por nëse pushteti i Françeskut rrjedh nga respekti që audienca e tij mban për atë, mirëseardhja vërtet e ngrohtë që ai mori në të gjithë Irakun sugjeron se ai ka një mundësi veçanërisht të mirë për të bërë një ndryshim diplomatik në Lindjen e Mesme, transmeton lexo.com.al.
Askush nuk duhet të presë që Papa të zgjidhë problemet e rajonit, por nëse ai do të fliste me forcë për çështje specifike, ai mund të ishte në gjendje të bënte një ndryshim në mënyra të vogla dhe të mëdha. Merrni për shembull Libanin, një vend me një popullsi të rëndësishme të krishterë dhe që është në prag të k olapsit. Nëse Françesku i drejtohet popullit libanez për çështjen e k orrupsionit, kjo mund të ndihmojë ata që kanë aktivizuar si në rrugë ashtu edhe gjetkë të lirojnë kontrollin e një klase politike f amëkeqe dhe të etur. Përsëri, prestigji i Papës dhe forca morale që ai sjell për çdo çështje janë ato që janë të rëndësishme. Duke folur në emër të atyre që duan të jetojnë në një shoqëri më të drejtë duke çrr ënjosur k orrupsionin, Françesku i fuqizon ata. Siria mund të jetë gjithashtu një vend ku Françesku mund të bëjë ca të mira. Nëse ai do të fliste me forcë për mënyrën se si r egjimi dhe mbështetësit e tij në Moskë dhe Teheran kanë s hënjestruar spitalet dhe kanë b ombarduar pa dallim civilë, mbase kjo do t’i detyrojë ata të mendojnë dy herë për këto taktika, transmeton lexo.com.al.
Mbase jam naiv. Politikanët e k orruptuar do të vazhdojnë të a nkohen dhe Bashar al-Assad është përtej shpengimit, por duket se autoriteti moral i Papës mund – siç e bëri të qartë përvoja e Gjon Palit – të ketë një efekt d inamik në politikë, diplomaci dhe mjedisin ndërkombëtar. Imagjinoni nëse Françesku do të fliste drejtpërdrejt, me forcë dhe vazhdimisht për trajtimin e politikanëve kurdë në Turqi dhe a buzimet e të drejtave të njeriut në Egjipt. Fjalët e tij mund të sigurojnë hapje politike dhe diplomatike për të adresuar atje ku nuk kishte më parë, qoftë vetëm sepse zyrtarët turq dhe egjiptianë do të dinin se vështrimi i Papës është mbi ata. Udhëheqësit e këtyre vendeve janë të p aturpshëm dhe m izorë, por është e vështirë të s fidosh Papën. Sigurisht, ka shumë arsye që Françesku të mos bëjë më shumë se ato që ai ka bërë tashmë në Lindjen e Mesme. Mbi të gjitha, ka shumë v uajtje në botë që kërkojnë vëmendjen e tij; investimi i prestigjit të tij, e cila është monedha e tij e vetme, mund të mos prodhojë kthime; dhe Vatikani rre zikon të tërhiqet në politikën rajonale. Megjithatë, gjatë udhëtimit të tij në Irak, njerëzit e të gjitha besimeve u duk se morën frymëzim nga fjalët dhe vëmendja e Françeskut. Ai është një bashkëbisedues i cili ka shumë më pak bagazh dhe shumë më tepër gravitacione se çdo zyrtar amerikan, rus, evropian ose i OKB. Të gjithë kanë d ështuar. Ndoshta Papa jo./Foreignolicy/Lexo.com.al/e.c.
