Nga Eyck Freymann, Elettra Ardissino/ Edhe pesë javë më parë, siç kemi shkruar në atë kohë, ishte e lehtë të shihej se “pranvera në Evropë do të jetë e zymtë”. Stuhia e përsosur e nën-prokurimit, rregullatorëve tepër të zellshëm dhe popullsisë anti-vaksinë po përgatiste kontinentin për muaj me mbyllje u ltra të rr epta. Por situata tani është edhe më e k eqe nga sa parashikonim. Të hënën, qeveritë e Gjermanisë, Francës dhe Spanjës ndaluan administrimin e vaksinës së AstraZeneca bazuar në pretendime të shpërndara dhe joshkencore se mund të shkaktojë mpiksje të gjakut. Sot, ata k ërcënuan të bll okojnë eksportet e vaksinave në vendet që nuk eksportojnë prodhimin e tyre në Bashkimin Evropian. Një lëvizje e tillë nuk ka gjasa të ndryshojë ndjeshëm afatin e Unionit për rihapjen, por me siguri do të rrisë t ensionet me fqinjët, veçanërisht Mbretërinë e Bashkuar. Më tej, edhe nëse kthehet p ezullimi i përkohshëm i AstraZeneca, Evropa do të mbetet prapa. Udhëheqësit evropianë duhet të vendosin tani: Të qëndrojnë të mbyllur deri në fillim të verës ndërsa amerikanët dhe britanikët kthehen në jetën e tyre normale ose të k apitullojnë dhe tolerojnë një rritje b rutale në rasteve dhe shtrimeve në spital. Rruga e fundit tani duket më e mundshme.
Një muaj më parë, Bashkimi Evropian ishte vetëm disa javë prapa Shteteve të Bashkuara dhe Mbretërisë së Bashkuar në shpërndarjen e vaksinave. Tani, është mbi një muaj prapa dhe vazhdon të rrëshqasë. Vetëm 7.9 për qind e evropianëve kanë marrë të paktën një dozë, krahasuar me 21.7 për qind të amerikanëve dhe 37.2 për qind të britanikëve. Rregullatorëve evropianë iu deshën disa javë më shumë për të miratuar vaksinat kryesore krahasuar me homologët e tyre britanikë dhe amerikanë. Por fillimi i ngadaltë nuk shpjegon dot divergjencën. F ajtori i vërtetë është një kombinim i s hëmtuar i mungesave të furnizimit dhe s kepticizmit të përhapur të vaksinave. Kjo është arsyeja pse Shtetet e Bashkuara dhe Mbretëria e Bashkuar kanë vazhduar të rrisin me shpejtësi administratat e dozës ditore ndërsa vendet evropiane jo. P roblemi më i madh është mungesa e furnizimit. Evropa bleu shumë pak doza të Moderna, Pfizer dhe AstraZeneca kur kompanitë filluan të merrnin porositë e tyre të para verën e kaluar, duke favorizuar në vend kompanitë më pak premtuese evropiane. Duke e kuptuar g abimin e saj, Brukseli ka përdorur tani çdo h ile në libër për të shkurtuar distancën, duke përfshirë n dalimin e evropianëve nga eksportimi i dozave që ata janë të detyruar me kontratë t’i dorëzojnë tek klientët e huaj (Stella Kyriakides, Komisionerja Evropiane për sigurinë e ushqimit dhe shëndetit dhe në janar se ne e hedhim poshtë logjikën e “first come, first served”). Pfizer dhe AstraZeneca kanë bërë lëshime të vogla në këtë fushatë p resioni, duke ofruar disa milion doza shtesë dhe një kalendar kohor pak më të shpejtë të dorëzimit. Por këto kompani kanë angazhime ndaj qeverive të tjera gjithashtu, dhe ato mund të bëjnë vetëm aq për të akomoduar Evropën, transmeton lexo.com.al.
Për një kohë u duk se Johnson & Johnson do të ishte shpëtimi i Evropës. Vaksina e saj performon mesatarisht mirë në parandalimin e COVID-19 simptomatik dhe jashtëzakonisht mirë në zvogëlimin e rasteve të rë nda, shtrimet në spital dhe v dekjet. Dhe ajo kërkon vetëm një dozë të vetme, e cila e bën atë shumë më të shpejtë dhe më të lehtë për t’u administruar. Më 11 mars, Agjencia Evropiane e Barnave miratoi dozën, por kompania thotë tani se mund të mos jetë në gjendje të përmbushë objektivin e saj të dorëzimit të 55 milion dozave në tremujorin e dytë. Në çdo rast, dërgesat nuk do të fillojnë më herët para mesit të prillit. Shtetet anëtare të BE-së janë tani aq të d ëshpëruara për vaksinat, saqë disa po negociojnë jashtë kuadrit të BE-së me Rusinë dhe Kinën. Rregullatorët evropianë janë duke shqyrtuar një aplikim për Sputnik V të Rusisë dhe ata duket se do ta miratojnë atë bazuar në të dhënat e botuara klinike. Por Rusia është tashmë nën kontratë për të furnizuar me doza vendet e tjera dhe miratimi dhe dorëzimi nuk ka gjasa të vijë aq shpejt sa të ndikojë në afatet kohore të rihapjes së Evropës. Ndërkohë, kombet evropiane nuk kanë shumë të ngjarë të miratojnë ndonjë vaksinë të prodhuar nga kinezët, pasi zhvilluesit kanë r efuzuar me dyshim të botojnë të dhënat e tyre të Fazës së 3-të.
Gozhda e fundit në a rkivol erdhi këtë javë kur disa vende të BE, duke përfshirë Gjermaninë, Italinë, Francën, Spanjën dhe Holandën, ndaluan administrimin e vaksinave AstraZeneca, duke përmendur raporte të shpërndara të mpiksjes së gjakut në individë që kishin marrë vaksinën. Deri më 17 mars, rregullatorët evropianë kishin marrë gjithsej 30 raporte të mpiksjes së gjakut nga 5 milion njerëz të vaksinuar me AstraZeneca. Ky vendim është joshkencor. Agjencia Evropiane e Barnave, rregullatori më i lartë, përfundoi javën e kaluar se “Aktualisht nuk ka asnjë indikacion që vaksinimi i ka shkaktuar këto kushte”. Mpiksjet e gjakut janë shumë të zakonshme: Në Shtetet e Bashkuara, ata v rasin 60,000 deri 100,000 njerëz çdo vit, nga rreth 2.8 milion v dekje totale vjetore. Dhe nëse keni f rikë nga mpiksjet e gjakut, marrja e COVID-19 është faktori më i k eq i rr ezikut që mund të mendoni. Dhjetë për qind e pacientëve të hospitalizuar tek njësitë e kujdesit jo-intensiv COVID-19 diagnostikohen me tromboembolizëm venoz, një çrregullim i mpiksjes së gjakut. Midis pacientëve me COVID-19 të pranuar në reaminacion, 28 për qind marrin mpiksje. Rr eziku i mundshëm nga vaksina AstraZeneca është jashtëzakonisht i vogël në krahasim me këtë. Me pak fjalë, nëse jetoni në Evropë dhe keni f rikë të merrni mpiksje gjaku, duhet të nxitoni për të marrë vaksinën AstraZeneca, transmeton lexo.com.al.
Por udhëheqësit evropianë u janë kundërvënë kompanisë që kur ajo njoftoi për herë të parë vonesat kohore të furnizimit të BE. Për shembull, në fund të janarit, Presidenti francez Emmanuel Macron pretendoi në mënyrë të g abuar se vaksina AstraZeneca ishte “pothuajse e paefektshme” për njerëzit mbi moshën 65 vjeç (në provat klinike, vaksina AstraZeneca ishte 100 për qind efektive në parandalimin e rasteve të r ënda të COVID-19. Studimet e reja tregojnë se është joefektive kundër variantit të “Afrikës së Jugut” B1351, por pak raste të këtij varianti janë të identifikuar në Evropë). Pavarësisht se autoriteti shëndetësor i vendit k undërshtoi a shpër Macron në shkurt, evropianët po i dëgjojnë fjalët e tij; edhe para lajmeve të kësaj jave, shumë evropianë kishin r efuzuar tashmë të vaksinohen me AstraZeneca. Edhe nëse qeveritë rifillojnë administrimin e AstraZeneca javën e ardhshme, shumë nga d ëmet janë bërë tashmë. Edhe një rritje e lehtë e ndjenjës anti-vaksinë në mesin e popullatës me rr ezik të lartë është një lajm i tm errshëm. Nëse bll okimet përfundojnë përpara se v irusi të jetë zhdukur, një valë e re e shtrimeve në spital dhe v dekjeve do të pasojë.
Çfarë do të thotë e gjitha kjo për rrugën e Evropës larg bll okimit? Përgjigja është e qartë: Pa AstraZeneca, Evropa nuk do të ketë doza të mjaftueshme për të vaksinuar plotësisht popullatën e saj me rr ezik të lartë deri në mes të qershorit. Edhe nëse rifillojnë menjëherë, kompensojnë kohën e humbur dhe shpërndajnë çdo dozë të ardhshme të AstraZeneca në një krah të moshuar sapo të mbërrijë, më të prekshmit e Evropës do të duhet 14 ditë të paktën për të marrë një dozë të parë të vaksinës nga mesi deri në fund të majit. A ka popullata evropiane vullnetin për të pritur kaq gjatë? Me siguri jo. Evropianët aktualisht po jetojnë nën bll okimet më të rr epta në botë, siç matet nga “indeksi i rr eptësisë” i Oxford’s Blavatnik School of Government. Italia është tani në bll okimin e saj më të rr eptë që nga pranvera e kaluar. Madje edhe këto nuk janë të mjaftueshme. Rastet, shtrimet në spital dhe v dekjet po rriten në të gjithë kontinentin. Në Itali, rastet ditore janë dyfishuar në 30 ditët e fundit. Në Evropën Lindore, ku bll okimet nuk janë aq të rr epta, Republika Çeke po v uan shkallën më të lartë të vd ekjeve ditore për frymë në botë. Polonia dhe Hungaria janë shumë prapa. Megjithatë, Gjermania dhe vendet e tjera kanë filluar të lehtësojnë k ufizimet përballë të dhënave n egative për shkak të p resionit d ërrmues të popullit për t’u rihapur, transmeton lexo.com.al.
F ajtori në rritjen e rasteve është varianti B117 (i njohur gjithashtu si “varianti i Mbretërisë së Bashkuar”) që tani po përhapet gjerësisht në kontinent. Ky lloj është edhe 70 për qind më ngjitës dhe rreth 60 për qind deri 70 për qind më v dekjeprurës. Është arsyeja që Mbretëria e Bashkuar mbetet në bllo kim kombëtar edhe pse pothuajse e gjithë popullsia e saj me rre zik të lartë është më shumë se dy javë pas dozës së parë. Kur vendi lehtësoi bll okimin e tij në nëntor 2020, rastet dhe shtrimet në spital u rritën dhe brenda pesë javësh, sistemi i spitalit u m bingarkua. Modelet epidemiologjike thonë se nëse Mbretëria e Bashkuar do të rihapet nesër, e njëjta gjë do të ndodhte përsëri. Nëse vendet evropiane vendosin t’i japin fund herët bll okimeve të tyre, ata duhet të presin një rezultat të ngjashëm. Me pak fjalë, Evropa edhe një herë po s aboton vetveten. Nëse qeveritë do të ndiqnin politikë të shëndoshë të shëndetit publik, vendimi joshkencor për të ndaluar administrimin e vaksinave AstraZeneca do të nënkuptojë se bll okimet duhet të zgjaten në përputhje me rrethanat. Por zyrtarët e zgjedhur mund të mos mbajnë n ervat kur të nxehet moti. Nëse qeveritë evropiane i nënshtrohen p resionit publik dhe heqin k ufizimet shumë herët, rezultati do të jetë një valë tjetër m asive. Për shtetasit amerikanë dhe britanikë që festojnë lirinë e sapo gjetur që ka ardhur përmes vaksinimit relativisht të shpejtë, konkluzioni është që është ndoshta shumë herët për të rezervuar pushimet verore në Portugali ose Francë. Për evropianët, mesazhi është më i z ymtë: Çelikoseni veten ose për një verë të bll okuar në ambiente të mbyllura ose për një rr ezik të rritur të v dekjes së panevojshme./ForeignPolicy/Lexo.com.al/e.c.
