Nga Xhorgio Leali/ P olemika në lidhje me një marrëveshje që lehtëson investimet midis BE dhe Kinës po akumulohet nën sipërfaqen e politikës franceze dhe k ërcënon të s hpërthejë në një reagim të plotë publik përpara zgjedhjeve presidenciale të vitit të ardhshëm. Presidenti francez Emmanuel Macron është nën zj arr si nga e majta dhe nga e djathta pasi ai vendosi peshën e tij pas një marrëveshje investimi BE-Kinë në fund të vitit të kaluar. Publiku francez nuk e pëlqen gjithnjë e më shumë paradigmën e tregtisë së lirë të parashikuar në Bruksel dhe shitja e marrëveshjes së investimeve BE-Kinë tek votuesit do të jetë veçanërisht e v ështirë në një kohë kur d ëmi ekonomik i shkaktuar nga COVID po nxit fr ikën për humbjet e vendeve të punës, duke çuar në një valë të re pr oteksionizmi. Partia National Rally i Marine Le Pen nuk ka humbur kohë për të vënë në dyshim marrëveshjen. Hervé Juvin, një eurodeputet francez i zgjedhur nën flamurin e National Rally të Le Pen pyeti “Ne duhet të jemi të qartë: Kjo marrëveshje do të inkurajojë investimet e bizneseve evropiane në Kinë. A është një moment i mirë për të inkurajuar edhe më shumë zhvendosjen [industriale] në një kohë në të cilën k riza COVID po g odet rëndë ekonominë e disa vendeve evropiane?”.
Politikanët e eks tremit të djathtë nuk janë të vetmit që vënë në dyshim marrëveshjen ndërsa raportet e punës së detyruar në rajonin Xinjiang të Kinës zënë titujt. Ligjbërësit e majtë dhe të qendrës dr uajnë se BE nuk e përdori sa duhet marrëveshjen si levë për të përmirësuar të drejtat e punës dhe kushtet mjedisore në Kinë mbi përfitimet e drejtpërdrejta ekonomike. Eurodeputeti socialist Raphaël Glucksmann po udhëheq një fushatë në rrjetet sociale, duke k undërshtuar marrëveshjen BE-Kinë dhe duke i mbajtur të informuar 600,000 ndjekësit e tij në lidhje me trajtimin e pakicës myslimane Ujgure në Xinjiang. Glucksmann në një nga postimet e tij se “Nxitimi për të nënshkruar marrëveshjen, në mënyrë që të kënaqë kompanitë e mëdha që janë zhvendosur në Kinë, ngre çështjen thelbësore të autonomisë politike në Evropë: është koha për të riafirmuar përparësinë e interesit të përgjithshëm mbi atë të aksionerëve të Volkswagen dhe të tjerëve”. Mënyra në të cilën u nënshkrua marrëveshja në fund të vitit 2020, nën pr esionin gjerman, ka ngritur tashmë k ritika nga vendet e tjera të BE dhe nga ligjvënësit evropianë. Në një sh përthim të miqësisë franko-gjermane, Macron miratoi personalisht marrëveshjen ndërsa ai mori pjesë në një videokonferencë me Kancelaren gjermane Angela Merkel, Presidenten e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen dhe Presidentin kinez Xi Jinping, transmeton lexo.com.al.
Marie-Pierre Vedrenne, një eurodeputete nga grupi centrist i Renew Europe e zgjedhur me partinë e Macron La République En Marche (LREM) pranoi se “Disa, veçanërisht nga opozita, do ta përdorin atë imazh gjatë fushatës elektorale”. Në kampin e Macron, narrativa thotë se presidenti u përfshi direkt pikërisht për të përdorur marrëveshjen si levë për të shtyrë Kinën për të drejtat e njeriut dhe qëndrueshmërinë. Vedrenne tha se “Nëse kemi dispozita mbi të drejtat e njeriut në marrëveshje kjo është për shkak se Presidenti i Republikës vuri të gjithë peshën e tij për të pasur ato angazhime”. Gjatë një interviste të drejtpërdrejtë me POLITICO në fillim të këtij muaji, Ministri i Ekonomisë Bruno Le Maire argumentoi gjithashtu se këto dispozita i takojnë Macron.
S hqetësimet e punës së d etyruar
Por edhe politikanët e LREM e pranojnë se kjo është një shitje e vështirë. Presidenti i Komitetit të Punëve të Jashtme të Asamblesë Kombëtare Jean-Louis Bourlanges, i cili është në favor të marrëveshjes, pranoi se “Duke pasur parasysh situatën në Hong Kong dhe Xinjiang, ekziston një efekt shumë i p afavorshëm në kontekst. Shumë francezë kanë përshtypjen se të presësh nga kinezët të respektojnë të drejtat e njeriut është po aq b udallaqe sa të përpiqesh të ndezësh një zj arr në fund të oqeanit”. Fushata e rrjeteve sociale të Glucksmann kontribuoi në rritjen e ndërgjegjësimit për këtë çështje tek të rinjtë dhe i solli atij një p ërplasje me ambasadën kineze në Paris. Autoritetet diplomatike kineze në Francë janë përfshirë gjithashtu në një l uftë të mediave sociale kundër mediave perëndimore dhe aktivistëve të të drejtave të njeriut, duke përfshirë botimin e një karikature që citon raporte në lidhje me ujgurët si “lajme të rr eme”. Elvire Fabry, një ekspert tregtar në Institutin Jacques Delors në Paris tha se “Çështja e të drejtave të njeriut ka një potencial të rëndësishëm për të mobilizuar opinionin publik të Francës. E k eqja e madhe e kësaj marrëveshje investimi është se gjatë negociatave të gjata nuk ka pasur përpjekje për t’u angazhuar me opinionin publik mbi strategjinë e duhur ndaj Kinës”, transmeton lexo.com.al.
Marrëveshjet tregtare të BE-së me SHBA-të dhe vendet e Amerikës së Jugut janë përballur me k undërshtime të forta nga fermerët dhe lobet mjedisore, të mbështetur nga një opinion i gjerë publik. Edhe nëse nuk përfshin tregtinë e mallrave, marrëveshja BE-Kinë përfshin një pazar disi të ngjashëm me marrëveshjet tregtare me vendet e tjera: mundësi të rritura ekonomike në këmbim të angazhimeve nga Kina për punën e d etyruar. Por, për momentin, nuk parashikon s anksione në rast se Pekini nuk arrin të mbajë premtimet e tij, një mungesë p resioni të njohur për vëzhguesit e tregtisë së BE dhe të d enoncuar nga ata që kritikojnë paradigmën aktuale të BE. Sipas marrëveshjes, Pekini premtoi të ratifikojë konventat ndërkombëtare që ndalojnë punën e d etyruar. Kina, sipas tekstit, zotohet të “bëjë përpjekje të vazhdueshme dhe të qëndrueshme me iniciativën e saj për të ndjekur ratifikimin e Konventave themelore [të Organizatës Ndërkombëtare të Punës] [për punën e detyruar], nëse nuk i ka ratifikuar ende ato”. Eurodeputetët, përfshirë një nga aleatët më të ngushtë të Macron, Stéphane Séjourné, thanë se premtimi nuk është i mjaftueshëm dhe do të donte që Kina të nënshkruante ato konventa përpara se Parlamenti Evropian të zbardhë marrëveshjen.
Tregti e hapur vs. vende pune
Ndoshta më s hqetësuese për Macron, është se k ritikat që vijnë nga ana tjetër e spektrit politik përqendrohen në ndikimin ekonomik të marrëveshjes. Juvin, një anëtar i komitetit të tregtisë së Parlamentit Evropian dhe njeriu prapa programit ekonomik të Le Pen tha se “Kjo marrëveshje mund të rezultojë qartë në më shumë njësi prodhimi… në Kinë. Kjo është çështja e vërtetë”. Eurodeputeti francez i së djathtës ek streme dhe kolegu i tij socialist Glucksmann janë në të njëjtën faqe për të përshkruar marrëveshjen si një dhuratë për bizneset e mëdha gjermane. Juvin argumentoi se “Edhe një herë, një marrëveshje do t’i shërbejë ndjeshëm interesave të fuqisë gjermane të eksportit”. Konservatorët nga partia Les Républicains, zakonisht më dashamirës të tregtisë së lirë sesa e majta franceze, nuk po nxitojnë saktësisht të mbrojnë marrëveshjen. Fabry, ekspert i tregtisë, vuri në dukje se “[Ata] janë tani më të kujdesshëm kur bëhet fjalë për të mbrojtur vlerat e hapura të tregtisë. Ata kanë shumë për të fituar duke e lënë Macron në një cep për atë çështje”. Anne Genetet, një ligjvënëse franceze nga LREM e Macron, mbështeti marrëveshjen ndërsa vuri në dukje se ka kundërshtime në rritje kundër asaj midis kolegëve të saj, transmeton lexo.com.al.
Ajo tha se “Në Asamblenë Kombëtare, posa të flasim për një marrëveshje, shfaqet menjëherë mosbesimi”. Sipas deputetes, Franca kishte përvoja të k ëqija me marrëveshjet e kaluara tregtare, të tilla si pakti BE-Kanada, dhe tani është e f rikësuar nga çdo marrëveshje e re. Marrëveshja nuk do të hyjë në fuqi derisa të marrë dritën jeshile nga Parlamenti Evropian dhe vendet e BE. Sipas një zyrtari të BE, Macron dhe Merkel ranë dakord që marrëveshja të nënshkruhet nën presidencën gjermane, në fund të vitit të kaluar dhe ta ratifikojnë atë nën presidencën franceze të Këshillit të BE në gjysmën e parë të 2022. Kjo është një kohë e vështirë për Macron. Vedrenne tha se “Do të jetë gati e pamundur të ratifikohet kjo marrëveshje… pak para zgjedhjeve franceze [në prill 2022]. Qytetarët francezë nuk do ta kuptojnë pse duhet të nënshkruajmë një marrëveshje me Pekinin në rrethanat aktuale”. Bourlanges parashikoi se në “Në d uelin e ardhshëm midis Le Pen dhe Macron, ne do të shohim përsëri një d ebat mbi vendin e Evropës në botë. K ritika ndaj marrëveshjeve tregtare është një copë tortë për një opozitë të e tur për të shfrytëzuar ar miqësinë shumë të fortë të opinionit publik ndaj gjithçkaje që i ngjan globalizimit”./Politico.eu/Lexo.com.al/e.c.
