Vetëm disa muaj më parë, Bolivia, kombi i Andeve, dukej se ishte në rrugën e tij për shërim, pas një viti që kishte hedhur në rr ezik të ardhmen e tij politike. Luis Arce, një kandidat i partisë socialiste të vendit, kishte fituar zgjedhjet presidenciale të 18 tetorit. Kundërshtarët e tij – Carlos Mesa, i cili garoi kundër tij me një platformë të qendrës, dhe Presidentja e atëhershme e përkohshme konservatore, Jeanine Áñez – kishin pranuar rezultatin. Dhe z. Arce ishte zotuar të qeveriste në bazë të unitetit dhe pajtimit. Kështu Bolivia u duk se do të dilte nga një k rizë që kreu i partisë së z. Arce, ish presidenti Evo Morales, e n xiti duke u përpjekur të v idhte një mandat të katërt përmes m ashtrimit të zgjedhjeve në 2019, duke çuar në d emonstrata shpesh të d hunshme, braktisjen nga u shtria të qeverisë së udhëhequr nga Morales – dhe largimin e z. Morales në ekzil.
Tani, për fat të k eq, z. Arce duket se është rikthyer në një stil drejtimi më të njëanshëm dhe h akmarrës karakteristik të z. Morales, i cili është kthyer në Bolivi dhe ende ka një fuqi të konsiderueshme. Më 13 mars, qeveria b urgosi znj. Áñez dhe dy ish-anëtarë të kabinetit të saj, duke i k ërcënuar ata me ndjekje p enale dhe b urg të gjatë; urdhrat janë lëshuar për disa ish zyrtarë të tjerë të lartë. Këto veprime pasojnë një amnisti për mbështetësit e z. Morales të a kuzuar për s hkelje të të drejtave të njeriut ndërsa znj. Áñez ishte në pushtet, si dhe teste të besnikërisë politike për punonjësit kryesorë të qeverisë.
Qeveria e z. Arce pretendon se po zbaton thjesht ligjet kundër r ebelimit që znj. Áñez supozohet se theu duke nxitur një “g rusht shteti” kundër z. Morales. Znj. Áñez sigurisht që nuk është pa faje në p roblemet e Bolivisë, pasi ka qeverisur me zell të lartë, duke përfshirë edhe përpjekjen, menjëherë pasi ajo mori detyrën, për të mbrojtur forcat e sigurisë nga n dëshkimi për d hunë ndonjëherë v dekjeprurëse kundër p rotestuesve pro-Morales.
Megjithatë znj. Áñez, duke u përballur me p resionin nga mbrojtësit e të drejtave të njeriut, tërhoqi atë dekret; dhe a kuza në themel të arr estimit të saj tani – se ajo k omplotoi me u shtrinë boliviane dhe të tjerë për të p ërmbysur z. Morales – është në kundërshtim me realitetin historik. Z. Morales humbi pushtetin për shkak të përpjekjes së tij për të p ërmbysur zgjedhjet e 2019 – të cilat vëzhguesit e Organizatës së Shteteve Amerikane (OAS) konfirmuan në atë kohë – dhe r efuzimit masiv të popullit bolivian në rrugë. Znj. Áñez arriti në presidencë nën një proces të jashtëzakonshëm por të paraparë kushtetues të u rgjencës; dhe, për meritat e saj, ajo i dha në mënyrë paqësore pushtetin z. Arce kur ai fitoi vitin e kaluar.
Dhjetëra mijëra bolivianë kanë dalë në rrugë në kundërshtim me atë që po bën tani z. Arce. Peshkopët katolikë të Bolivisë kanë lëshuar një deklaratë kundër asaj që ata e quajtën një përpjekje për ta kthyer sistemin e drejtësisë në një a rmë partizane dhe për të “krijuar një llogari të rremë të historisë, duke shpikur të vërtetën dhe duke m anipuluar ndërgjegjen e bolivianëve”. Sekretariati i OAS d ënoi gjithashtu arr estimin e znj. Áñez, duke bërë që ministri i drejtësisë i z. Arce të k ërcënonte Sekretarin e Përgjithshëm të OAS Luis Almagro me ndjekje p enale.
Kursi i p aligjshëm i qeverisë boliviane k ërcënon k aos të mëtejshëm, nëse jo l uftë civile dhe d iktaturë të plotë, në një kohë kur vendi, ndër më të goditurit nga Covid-19 në botë, duhet të l uftonte pandeminë. Administrata e Biden duhet të drejtojë një përpjekje rajonale për të ruajtur stabilitetin demokratik në këtë vend me shumë v uajtje, në mënyrë që k riza të mos kthehet në k atastrofë./TheWashingtonPost/Lexo.com.al/e.c.
