Nga Adriatik Doçi/ Urdhri i ri ekzekutiv i presidentit amerikan Joe Biden, i datës 8 qershor 2021, për bllokimin e pasurive të zyrtarëve dhe ish-zyrtarëve korruptuar shqiptarë, është rrjedhojë e një memorandumi të administratës Biden, i datës 3 qershor 2021, për t’i shpallur l uftë kor rupsio nit edhe jashtë Shteteve të Bashkuara të Amerikës, duke përfshirë Shqipërinë. Raport Tv sjell të plotë memorandumin, i cili vendos l uf tën kundër korr up sionin, brenda dhe jashtë vendit, si interes thelbësor për sigurinë kombëtare të Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Që në krye, memorandumi reflekton edhe një mesazh për Sali Berishën, i cili është shpallur non grata nga Departamenti Amerikan i Shtetit, në 19 maj 2021, pikërisht për k orr upsion.
Në dokumentin e administratës Biden thuhet se k orrup sio ni “u siguron udhëheqësve autoritarë një mjet për të mi nuar demokracitë në të gjithë botën”. Ndërkaq, në njoftimin e Sekretarit Amerikan të Shtetit Antony Blinken për përfshirjen e Sali Berishës dhe familjes së tij në listën e zezë, thuhet se Sali Berisha ka mi nuar demokracinë në Shqipëri, përmes kor rupsionit, përdorimit të pushtetit për t’u pasuruar si dhe pengimit të drejtësisë për të vepruar ndaj tij, familjarëve dhe aleatëve në k orr ups ion. Memorandumi parashikon 10 masa të forta kundër të gjitha formave të korrupsionit, pastrimit të parave, zyrtarëve dhe ish-zyrtarëve të kor ruptu ar, të cilët paralajmërohen se do t’i presin ditë të vështira.
Masat për goditjen e korrupsionit brenda dhe jashtë SHBA parashikojnë fuqizimin e agjencive kryesore kundër korrupsionit, ndryshime në legjislacion sipas nevojës, vendosjen para përgjegjësisë së individëve të korr uptuar, bllokimin dhe konfiskimin e pasurive që burojnë nga aferat ko rruptive, goditjen e pastrimit të parave, financimeve të dyshimta dhe ryshfetit. Memorandumi parashikon gjithashtu zbulimin e pronarëve që fshihen pas kompanive guaska dhe të regjistruara në parajsa fiskale, zvogëlimin e sekretit të tregtar, përmirësimin e ndarjes së informacionit etj.
Një tjetër pikë konsiston në mbështetjen e medias dhe shoqërisë civile për të kryer kërkime dhe analiza mbi ko rrup sionin dhe tendencat e kor rup sionit. Parashikohet edhe mbështetja hetimore, financiare, teknike dhe politike për vendet e huaja që shfaqin dëshirën për të zvogëluar korrupsionin. Kjo pikë po zbatohet aktualisht në Shqipëri, pasi Shtetet e Bashkuara të Amerikës janë faktori kryesor që po mbështet zbatimin e reformës në drejtësi.
Dokumenti i plotë ku SHBA i shpall luftë korrupsionit edhe në Shqipëri-Memorandum mbi Vendosjen e Luftës Kundër Kor r upsionit si një Interes Thelbësor i Sigurisë Kombëtare të Shteteve të Bashkuara.
Seksioni 1. Politika. Korrupsioni prish besimin e publikut; pengon qeverisjen efektive; shtrembëron tregjet dhe qasjen e drejtë në shërbime; prish përpjekjet e zhvillimit; kontribuon në brishtësinë, ekstremizmin dhe migrimin kombëtar; dhe u siguron udhëheqësve autoritarë një mjet për të minuar demokracitë në të gjithë botën. Kur udhëheqësit vjedhin nga qytetarët e kombeve të tyre ose oligarkët godasin sundimin e ligjit, rritja ekonomike ngadalësohet, pabarazia zgjerohet dhe besimi bie tek qeveria.
Vetëm në aspektin financiar, kostot e korrupsionit janë marramendëse. Vlerësohet se aktet e korrupsionit kanë një kosto midis 2 dhe 5 për qind të prodhimit të brendshëm bruto. Kosto të tilla nuk ndahen në mënyrë të barabartë në të gjithë botën,por abuzimi me pushtetin për përfitime private, keqpërdorimi i pasurive publike, mitmarrja dhe format e tjera të korrupsionit ndikojnë në çdo vend dhe komunitet. Të ardhurat e këtyre akteve kalojnë kufijtë kombëtarë dhe mund të ndikojnë në ekonomitë dhe sistemet politike larg origjinës së tyre. Kompanitë anonime guaskë dhe sistemet financiare të paqarta mundësojnë lëvizjen dhe pastrimin e parave të paligjshme, duke përfshirë Shtetet e Bashkuara dhe demokracitë e tjera.
Korrupsioni kërcënon sigurinë kombëtare të Shteteve të Bashkuara, barazinë ekonomike, përpjekjet globale kundër varfërisë, zhvillimin dhe vetë demokracinë. Por duke parandaluar dhe luftuar në mënyrë efektive korrupsionin dhe duke demonstruar përparësitë e qeverisjes transparente dhe të përgjegjshme, ne mund të sigurojmë një avantazh kritik për Shtetet e Bashkuara dhe demokracitë e tjera.
Gjatë lëshimit të këtij Memorandumi të Studimit të Sigurisë Kombëtare, unë vendos luftën kundër korrupsionit si një interes thelbësor të sigurisë kombëtare të Shteteve të Bashkuara. Administrata ime do të drejtojë përpjekjet për të promovuar qeverisjen e mirë; do të rrisë transparencën në Shtetet e Bashkuara dhe sistemet financiare globale; duke parandaluar dhe luftuar korrupsionin brenda dhe jashtë vendit; dhe do ta bëjë gjithnjë e më të vështirë për aktorët e korruptuar të mbrojnë aktivitetet e tyre.
Sek. 2. Strategjia. Prandaj, unë drejtoj Asistentin e Presidentit dhe Këshilltarin e Sigurisë Kombëtare, në koordinim me Asistentin e Presidentit për Politikën Ekonomike dhe Asistentin e Presidentit për Politikën e Brendshme, për të kryer një proces rishikimi ndërinstitucional nën Memorandumin e Sigurisë Kombëtare / NSM-2 (Rinovimi i Sistemit të Këshillit të Sigurisë Kombëtare) dhe zhvillimi i një strategjie Presidenciale që, kur zbatohet, do të forcojë ndjeshëm aftësinë e Qeverisë së Shteteve të Bashkuara për:
(a) Modernizimi, rritja, koordinimi, burimi dhe përmirësimi i aftësisë së departamenteve dhe agjencive kryesore ekzekutive, për të promovuar qeverisjen e mirë, për të parandaluar dhe luftuar korrupsionin, duke përfshirë, sipas nevojës , propozime në legjislacionin përkatës në Kongres;
(b) Luftimi i të gjitha format e financave të paligjshme në Shtetet e Bashkuara dhe sistemet financiare ndërkombëtare, duke përfshirë zbatimin e fuqishëm të ligjit federal që u kërkon kompanive të Shteteve të Bashkuara të raportojnë pronarin ose pronarët e tyre përfitues në Departamentin e Thesarit; zvogëlimin e sekretit financiar; përmirësimin e ndarjes së informacionit; dhe, sipas nevojës, identifikimin e nevojës për reforma të reja;
(c) Vënia para përgjegjësisë së individëve të korruptuar, organizatave kriminale transnacionale dhe bashkëpunëtorëve të tyre, duke përfshirë, dhe kur është e përshtatshme, identifikimin, ngrirjen dhe rikuperimin e pasurive të vjedhura përmes ndarjes së informacionit dhe mbledhjes dhe analizës së inteligjencës, veprimeve të zbatimit të ligjit penal, civil, këshilluesve dhe sanksione tjera, dhe, kur është e mundur dhe e përshtatshme, kthimi i pasurive të rikuperuara për të mirën e qytetarëve të dëmtuar nga korrupsioni;
(d) Të forcojë kapacitetin e institucioneve vendore, ndërkombëtare dhe organeve shumëpalëshe të përqendruara në krijimin e normave globale anti-korrupsion, rikuperimin e aseteve, promovimin e transparencës financiare, inkurajimin e qeverisjes së hapur, forcimin e kornizave të institucioneve financiare për të parandaluar korrupsionin, luftimin e pastrimit të parave, financimin e paligjshëm dhe ryshfetin.
(e) Mbështetje dhe forcim i kapacitetit të shoqërisë civile, medias, dhe aktorëve të tjerë të mbikëqyrjes dhe llogaridhënies, për të kryer kërkime dhe analiza mbi tendencat e korrupsionit, të evokojnë masa parandaluese, hetojnë dhe zbulojnë korrupsionin, të bëjnë përgjegjës udhëheqësit, të informojnë dhe të mbështesin përgjegjësinë e qeverisë për reforma.
(f) Bashkëpunim me partnerë ndërkombëtarë për të luftuar korrupsionin e udhëheqësve të huaj, ndërmarrje të huaja shtetërore ose të lidhura me, organizatave kriminale ndërkombëtare, dhe aktorë të tjerë të huaj dhe bashkëpunëtorët e tyre të brendshëm, duke mbyllur boshllëqet e shfrytëzuara nga këta aktorë për të ndërhyrë në proceset demokratike në Shtetet e Bashkuara dhe jashtë saj;
(g) Përmirësim i përpjekjeve për të rritur shpejt dhe në mënyrë fleksibile burimet e Shteteve të Bashkuara dhe partnerëve të ndihmës hetimore, financiare, teknike dhe politike për vendet e huaja që shfaqin dëshirën për të zvogëluar korrupsionin;
(h) Ndihmë për forcuar kapacitetin e autoriteteve dhe institucioneve vendore të qeverive partnere dhe qeveritë e tjera në të gjitha nivelet, për të zbatuar masat e transparencës, mbikëqyrjes dhe llogaridhënies, të cilat do të luftojnë korrupsionin dhe t’u sigurojnë qytetarëve të tyre me informacion të arritshëm dhe të përdorshëm në lidhje me programet, politikat dhe shpenzimet qeveritare;
Nxitje e partneritetin me sektorin privat dhe shoqërinë civile për të mbrojtur masat anti-korrupsion dhe për të ndërmarrë veprime për parandalimin e korrupsionit;
(j) Vendosje e praktikave më të mira dhe mekanizmave të zbatimit të ligjit, në mënyrë që asistenca e huaj dhe aktivitetet e bashkëpunimit të rezultojnë të efektshme për parandalimin e korrupsionit.
