Aromat e sherebelës, livandës dhe luleve të misrit ngrihen nga livadhet e Shqipërisë, që ka parë rritje të kërkesës jashtë vendit për barna medicinale që nga fillimi i pandemisë së COVID-19, sipas një artikulli në France24. Në Sheqeras, rrëzë Malit të Thatë në jug të Shqipërisë, është sezoni i lulemisrit, një bimë e vlerësuar tradicionalisht për aftësinë e saj për të rritur metabolizmin dhe rezistencën ndaj infeksioneve. Herët në mëngjes, dhjetëra gra zgjedhin me dorë lulet e mrekullueshme blu, që më pas thahen në dhoma të errëta për të ruajtur ngjyrën e tyre, përpara se të dërgohen jashtë vendit.
Vitet e fundit, Shqipëria ka qenë një nga prodhueset kryesore të Europës për bimë medicinale, kryesisht bimë të egra të mbledhura në ultësirë. Rreth 95% eksportohen në SHBA, Australi, Zelandën e Re, Francë, Gjermani ose Itali. Kërkesa ka ardhur duke u rritur që kur pandemia e COVID-19 rriti interesin për bimët që besohet se forcojnë sistemin imunitar dhe për produktet natyrore dhe organike. Në vitin 2020, Shqipëria eksportoi më shumë se 14 000 tonë bimë medicinale dhe aromatike me vlerë 50 milionë euro (59 milionë dollarë). Sipas shifrave zyrtare, kjo do të thotë 15 % më shumë, e krahasuar me vitin e kaluar.
Dhe trendi vazhdon, me eksporte 20 % më të larta në tre muajt e parë të 2021, në krahasim me një vit më parë. Hithra, pemët e mollëve të egra dhe bimë të tjera medicinale sigurojnë jetesën për rreth 100 000 shqiptarë, të cilët prej kohësh i përdorin edhe vetë në ilaçet tradicionale. “Lulet e misrit janë më të shtrenjtat për momentin; një kilogram lule të thata shkon në rreth 30 euro”, thotë Altin Xhaja, kompania e të cilit, “Albrut”, ka në zotërim sipërfaqe të tëra nën kultivim me lule misri.
Rreth 30 kompani shqiptare janë të autorizuara të eksportojnë bimët e përdorura në ilaçet bimore për shkak të vetive të tyre antimalcuese, antiseptike dhe madje edhe antistres. Ato përdoren për të bërë çajra të pasur me vitaminë C dhe antioksidantë, vajra ose pomada. Pllajat shkëmbore në veri të Shqipërisë janë shtëpia e sherebelës, për të cilën kërkesa është rritur me 40%, duke i shtyrë fermerët të rrisin sipërfaqet nën kultivim. “Këto bimë sigurojnë jetesën për më shumë se 50% të familjeve në rajon”, thotë fermeri Pjeter Cukaj. “Gjithçka është e pastër, pa pesticide. Ne bëjmë gjithçka me dorë”, thotë Edlira Licaj, një tjetër fermere.
Ndërsa 91-vjeçarja Drane Cukaj ia atribuon jetëgjatësinë e saj një infuzioni me sherbelë që pi çdo mëngjes: “Jeta është në livadhe, sherbela është jeta ime, dashuria ime, gjithnjë më ka bërë të lumtur”, thotë nëna e nëntë fëmijëve, e cila ka edhe 40 nipër e mbesa. Cukaj thotë se ajo është e bindur që bimët e egra “ndihmojnë kundër COVID-19”. Megjithatë, kjo nuk e ndaloi atë të vaksinohej… për çdo rast.
