Çfarë dëshiron vërtet Putini? Çfarë mendojnë rusët për luftën në Ukrainë? Historiani rus Roj Medvedev, një ekspert i stalinizmit dha një intervistë për Corriere Della Sera. “Çfarëdo që të ndodhë, ju bëni krahasime me Bashkimin Sovjetik dhe ktheheni menjëherë në modalitetin e luftës së ftohtë”.
Më shumë se një intervistë, është një përplasje mendimesh. Në moshën 95 vjeçare, në shtëpinë e tij tipike ruse jashtë qytetit, i rrethuar nga pemë dhe katërmbëdhjetë mace, Roj Medvedev, historiani i stalinizmit, “fëmijë i tmerrshëm” gjatë regjimit sovjetik, është një kundërshtar i vendosur i “amerikanizimit” të prezantuar nga Boris Yeltsin. Profesori i moshuar, me një qëndrim luftarak dhe me mendime të kthjellëta, edhe pse me ide të dyshimta, e deklaron veten “i lidhur idealisht” me atë Rusi që përbën bazën e konsensusit të Vladimir Putinit. “Nuk ka asgjë të keqe të duash të rikrijosh një Rusi që të paktën si territor i referohet kufijve të Car Pjetrit të Madh”.
-A nuk ju duket se projekti po rezulton të jetë gjë tjetër veçse i padëmshëm? Ndoshta ka frikë nga pasojat ekonomike, por shumica e rusëve pajtohen me atë që po ndodh. Vetëm ju perëndimorëve nuk ju pëlqen ta pranoni. Dhe kështu ju e përcaktoni Rusinë si një regjim, duke injoruar faktin që rezolutat në Duma merren unanimisht, qoftë edhe nga ajo pak opozitë. Ka shumë lloje demokracish, jo vetëm një. E pranoj që e jona është shumë e kontrolluar. Por me pothuajse dhjetë vjet demokraci perëndimore, në vitet e Boris Yeltsin, vendi shpërtheu. Dhe as kjo nuk ju pëlqeu. Përveç asaj periudhe, rusët nuk e kanë përjetuar kurrë demokracinë “tuaj”. Ata nuk janë mësuar me të.
-Cili do të jetë vendi i Putinit në historinë ruse? Ai është një figurë absolutisht e veçantë. Ai është i fiksuar pas përballjes me të shkuarën, dëshiron të mbahet mend, të bëhet ikona jonë. Në këtë kuptim, ai drejtohet edhe nga ambicia personale. Ukraina është mbi të gjitha përpjekja e tij për të rishkruar historinë. Ai sigurisht nuk është një car, një figurë që për të merr konotacione mitologjike. Sigurisht që nuk i ngjan Leninit, Zoti na ruajt. Por as me Stalinin, me të cilin shpesh krahasohet me keqdashje.
-A do ta ndryshojë gjykimin tuaj ajo që po ndodh?
Ata e përkufizojnë si një operacion special. E pranoj se ky është një përkufizim i paqartë, por sigurisht që nuk është një luftë e gjithanshme. Rusët nuk e jetojnë kështu.
-Edhe pse ka viktima? Tashmë ka shumë, për fat të keq. Lufta është ngjarjet më mizore historike. Ne rusët jemi mësuar me të.
-Çfarë po përgatit vërtet Putini? Në këtë rast, jam dakord me interpretimin perëndimor. Ai dëshiron ta vendosë Rusinë në mesin e fuqive të mëdha të botës, pavarësisht nga pozicionet e Kinës dhe SHBA-së. Ai mendon atë që thotë dhe e beson vërtet atë. Problemi është gjithmonë i njëjtë. Për Evropën, Rusia do të jetë gjithmonë shumë e madhe. Për shumicën dërrmuese të rusëve, jo.
Çfarë do të bëhet me Ukrainën? Si sferë ndikimi, gjeografikisht do të kthehet në kohën e Gogol-it, shkrimtarit tonë të madh, i cili lindi në atë që tani është territor ukrainas, por të gjithë e konsiderojnë rus.
Putini nuk ka në plan të rimarrë të gjithë Ukrainën. Por vetëm atë që flet rusisht. Sa i përket kërcënimit bërthamor, askush nuk mendon vërtet për të. Janë vetëm fjalë.
-Çfarë ndodhi me ju, profesor Medvedev? Ndërsa rritemi, humbasim durimin. Më ka mërzitur retorika perëndimore. Ka modele shoqërish të tjera përveç asaj amerikane. Të parët që duhet ta kuptonit këtë duhet të kishit qenë ju evropianët. Por ju gjithmonë keni refuzuar ta pranoni këtë fakt të qartë. Bota nuk është më bipolare dhe po shkon në një drejtim tjetër. Putini dhe Rusia ju kanë pritur për një kohë të gjatë. Tani, ai ka vendosur të jetë vetëm”.
