Media amerikane Mother Jones ka risjellë në vëmendje financimin rus të Partisë Demokratike. Kjo pasi një zyrtar i inteligjencës amerikane publikoi disa informacione se prej vitesh, Rusia ka shpenzuar 300 milionë euro për lobime në parti të ndryshme në botë, mes të cilave edhe në Shqipëri.
Mother Jones ka kërkuar më shumë detaje lidhur me këtë çështje, por një zëdhënës i Departamentit të Shtetit, nuk ka pranuar të japë informacione.
“Ne nuk do të hyjmë në informacione specifike të inteligjencës, por kemi qenë të qartë për shqetësimin tonë për aktivitetin e Rusisë për të ndikuar në procesin demokratik në vende të ndryshme anembanë botës, duke përfshirë edhe tonin,” tha zëdhënësi në një email.
ARTIKULLI I PLOTË I MOTHER JONES
Në vitin 2018, Mother Jones raportoi se pagesat e bëra nga një kompani guaskë ndaj një lobisti amerikan për një parti politike shqiptare mund të kishin origjinën në Rusi. Gjatë katër viteve të ardhshme, ne nuk mësuam asgjë më tepër. Por në një vlerësim të sapodeklasifikuar të publikuar të martën, inteligjenca e SHBA-së dha detaje të reja. Një zyrtar amerikan u shpreh se ka informacione se Rusia ka paguar një shifër prej 300 milionë dollarësh për politikanë dhe parti politike në më shumë se 10 vende të botës.
Në vitin 2017, Lulzim Basha, në atë kohë kreu i partisë opozitare të qendrës së djathtë të Shqipërisë, kandidonte për kryeministër. Në një vend pro-perëndimor që kërkon anëtarësimin në Bashkimin Evropian, Basha ishte një skeptik relativ, duke kritikuar masat kundër korrupsionit që vendi i goditur nga krimi do të duhej të merrte për t’u anëtarësuar në BE. Ai ishte gjithashtu pro-Trump, duke bërë thirrje “Make Albania Great Again” dhe duke kërkuar akses në administratën e re të SHBA.
Partia e Bashës, Partia Demokratike e Shqipërisë, punësoi një lobist – një ish-ndihmës i Ted Cruz të quajtur Nick Muzin – për ta ndihmuar atë të përballet me Trump dhe republikanët në Uashington. Muzin mori takimet e Bashës me disa ligjvënës republikan, një intervistë për Breitbart dhe hyrjen në një mbledhje fondesh në qershor 2017, ku Basha bëri një foto me Trumpin që ai e shpërndau shpejt në Shqipëri si dëshmi e aksesit të tij me ish-presidentin amerikan.
Në të njëjtën kohë, Muzin mori një pagesë prej 500,000 dollarësh lidhur me lobimin e tij shqiptar. Origjina e atyre parave ishte e errët dhe e diskutueshme. Muzin dhe Basha dhanë shpjegime të ndryshme. Por provat sugjeruan se paratë erdhën nëpërmjet Biniatta Trade LP, një kompani guackë e regjistruar në Skoci nga dy kompani të tjera guaskë, të cilat ishin me bazë në Belize. Biniatta, megjithë përpjekjet për të errësuar origjinën e saj, dukej se kishte rrënjë ruse, me lidhje me një sërë kompanish të tjera guaska të kontrolluara nga shtetas rus. Biniatta bëri pagesa në mbështetje të partisë së Bashës në të njëjtën kohë që pati një takim të diskutueshëm me ambasadorin e Rusisë në Shqipëri dhe sinjalizoi se ai ishte më i përshtatshëm për qëllimet antiperëndimore të Rusisë sesa kryeministri aktual që ai po sfidonte.
Raporti i Mother Jones tërhoqi vëmendjen në Shqipëri. Kritikët akuzuan Bashën se punon për rusët. Në vitin 2019, prokurorët shqiptarë e akuzuan atë për pastrim parash dhe falsifikim dokumentesh në lidhje me këtë çështje. Çështja më vonë u pezullua në rrethana të paqarta. Basha mohoi të kishte pranuar para ruse.
Dhe partia e tij ka këmbëngulur se i ka paguar Muzin vetëm 25,000 dollarë, duke mos ofruar asnjë shpjegim se pse dikush tjetër do t’i paguante një lobisti amerikan qindra mijëra dollarë për të ndihmuar PDSH-në. (Përmes një zëdhënësi, Muzin tha në atë kohë se ai besonte se Biniatta Trade ishte një kompani private në pronësi të mbështetësve të PDSH-së.)
Dhe atje gjërat kanë qëndruar, pak a shumë, prej disa vitesh. Basha u largua nga PDSH në mars, i zëvendësuar nga themeluesi i partisë, Sali Berisha, të cilit i ndalohet hyrja në SHBA për shkak të asaj që Departamenti i Shtetit thotë se është “përfshirja e tij në korrupsion të konsiderueshëm”. Berisha mohon akuzat për korrupsion—dhe ia ka adresuar multimiliarderit George Soros.
Por në një kabllogram dërguar këtë javë ambasadave amerikane dhe që kur u deklasifikua, Sekretari i Shtetit Antony Blinken tha se Rusia ka paguar të paktën 300 milionë dollarë partive politike dhe politikanëve jashtë Rusisë që nga viti 2014 në një përpjekje për të “formuar mjediset e jashtme politike në favor të Moskës. .” Dhe një burim i administratës i njohur me raportin i tha AFP se Rusia “shpenzoi rreth 500,000 dollarë për të mbështetur Partinë Demokratike të qendrës së djathtë të Shqipërisë në zgjedhjet e 2017”. Kjo është një referencë e dukshme për të njëjtën pagesë të Mother Jones të detajuar në vitin 2018.
I pyetur për më shumë detaje, një zëdhënës i Departamentit të Shtetit nuk pranoi të shtjellonte informacionin e inteligjencës në lidhje me Shqipërinë. “Ne nuk do të hyjmë në informacione specifike të inteligjencës, por kemi qenë të qartë për shqetësimin tonë për aktivitetin e Rusisë për të ndikuar në procesin demokratik në vende të ndryshme anembanë botës, duke përfshirë edhe tonin,” tha zëdhënësi në një email.
Megjithatë, kabllogrami i Blinken sugjeron se Rusia ka përdorur vazhdimisht kompani të errëta si rrugë të prera për t’i dërguar paratë politikanëve. Blinken tha se Rusia ka përdorur “dhurata bujare, para ose kriptovaluta…kompani guaskë dhe grupe të ekspertëve, si dhe llogaritë e ambasadave ruse” për të ndikuar fshehurazi politikanët.
Kabllogrami mbështetet në një rishikim të inteligjencës që thuhet se është urdhëruar këtë verë nga zyrtarë të administratës Biden. Administrata tha se deklasifikoi detajet kryesore në mënyrë që ato të mund të publikoheshin. “Për ta luftuar këtë, në shumë mënyra duhet të vëmë në qendër të vëmendjes”, tha zëdhënësi i Departamentit të Shtetit Ned Price në një konferencë shtypi të martën.
Muzin nuk iu përgjigj një kërkese për koment të mërkurën. Basha, në Tëitter, mohoi të kishte marrë mbështetjen ruse. “Partia Demokratike [e Shqipërisë] nuk ka marrë kurrë asnjë financim të huaj, aq më pak nga një burim rus,” tha ai.
