Me vdekjen e Mbretëreshës Elizabeth, djali i saj i madh, Charls, mori fronin, duke u bërë mbreti Charls III.
Dhe ndërsa Charles fillon rolin e tij të ri, po bëhen shumë pyetje se çfarë lloj mbreti do të jetë ai. Ai ka qenë i përfshirë më parë në çështjet politike, veçanërisht ato për politikat mjedisore dhe ndryshimet klimatike. Kjo ka bërë që disa të besojnë se ai do të kërkojë të ndryshojë gjërat nën sovranitetin e tij. Megjithatë në vitin 2018, kur u pyet nëse do të ishte një mbret aktivist, ai tha: “Unë nuk jam aq budalla”.
Megjithatë e njëjta gjë nuk mund të thuhet për dy mbretin Charles që i paraprinë. Sepse, ndërsa të dy ishin në fron qindra vjet më parë, mbretërimi i tyre erdhi në një nga periudhat më të trazuara në historinë britanike, dhe madje fundi i mbretërimit për njërin prej tyre nuk ka qenë aq i mirë, pasi përfundoi me prerje koke.
Pra, kush ishin ata dhe çfarë ndodhi me ta?
Charles I
Mbreti i ri do të jetë Charls III, por kush ishin Charls I dhe II?
Charles I lindi në Fife më 19 nëntor 1600, djali i dytë i James VI i Skocisë (nga 1603 gjithashtu James I i Anglisë) dhe Anne e Danimarkës. Ai u bë trashëgimtar i fronit me vdekjen e vëllait të tij, Princit Henry, në 1612. Ai arriti si Mbreti i dytë Stuart i Britanisë së Madhe, në 1625.
Megjithatë gjatë mbretërimit të tij ai kreu një sërë veprimesh të cilat e mërzitën Parlamentin dhe rezultuan në luftëra civile, së pari me skocezët nga 1637, në Irlandë nga 1641, dhe më pas në Angli (1642-46 dhe 1648). Luftërat i ndanë thellësisht njerëzit në atë kohë, dhe ndërsa historianët nuk pajtohen rreth shkaqeve reale të konfliktit, është e qartë se Charles nuk ishte një sundimtar i suksesshëm.
Charles ishte i rezervuar , dyshohet se belbëzonte, ishte i vetëkënaqur dhe kishte një koncept të lartë të autoritetit mbretëror, duke besuar në të drejtën hyjnore të mbretërve. Ai ishte një gjuhëtar i mirë dhe një njeri i ndjeshëm me shije të rafinuara, duke shpenzuar shumë kohë në art.
Ai u martua me katoliken Henrietta Maria në vitin e parë të mbretërimit të tij, gjë që ofendoi shumë protestantë anglezë. Ai besonte se krerët e kishës duhet të trajtoheshin me nderim. Kjo ishte një ide katolike dhe diçka që puritanëve nuk i pëlqente.
Kur ai nuk e bëri rrugën e tij, ai shpërndau Parlamentin në mënyrë efektive që vendosi i vetëm në disa raste. Charles shpërndau parlamentin tre herë midis 1625 dhe 1629. Në 1629, dhe vendosi të sundojë i vetëm. Duke qenë se Parlamenti ishte i vetmi vend ku ai mund të kishte akses zyrtarisht në para, ai u detyrua të rriste të ardhurat me mjete joparlamentare, gjë që e bëri atë gjithnjë e më të papëlqyeshëm. Në të njëjtën kohë, pati një goditje ndaj puritanëve dhe katolikëve dhe shumë emigruan në kolonitë amerikane.
Trazirat në Skoci, sepse Charles u përpoq të detyronte përfshirjen e një libri të ri lutjeje në vend, i dhanë fund sundimit të tij personal. Ai u detyrua të thërriste parlamentin për të marrë fonde për të luftuar skocezët. Në nëntor 1641, tensionet u ngritën edhe më tej me mosmarrëveshjet se kush duhet të komandonte një ushtri për të shtypur një kryengritje në Irlandë. Charles u përpoq të arrestonte pesë anëtarë të parlamentit dhe në gusht 1642, ngriti standardin mbretëror në Nottingham. Filloi lufta civile.
Në vitin 1646, Charles iu dorëzua skocezëve, të cilët e dorëzuan atë në parlament. Ai u arratis në Isle of Wight në 1647 dhe inkurajoi skocezët e pakënaqur të pushtonin. Kjo ‘Luftë e Dytë Civile’ përfundoi brenda një viti me një tjetër humbje për mbretin. Të bindur se nuk do të kishte kurrë paqe derisa mbreti të jetonte, një grup deputetësh radikalë, përfshirë Cromwell, e vunë në gjyq për tradhti. Ai u shpall fajtor dhe iu pre koka më 30 janar 1649.
Charles II
Mbreti i ri do të jetë Charls III, por kush ishin Charls I dhe II?
Djali më i madh i mbijetuar i Charles I, Charles ishte 8 vjeç kur shpërtheu Lufta Civile. Babai i tij e dërgoi atë në Francë për ta mbajtur të sigurt.
Skocezët u tmerruan kur Charles I u ekzekutua në 1649, dhe ndërsa Anglia u bë republikë, ata e shpallën djalin e tij mbret dhe e ftuan të vinte në Skoci. Duke rënë dakord me kërkesat Presbiteriane që ai të nënshkruante Paktin Kombëtar, ai e bëri këtë.
Cromwell pastaj marshoi në veri, mundi skocezët në Betejën e Dunbar më 3 shtator 1650, duke kapur një pjesë të Skocisë jugore. Më 1 janar 1651, skocezët kurorëzuan Charles II në Scone.
Në korrik, ushtria angleze marshoi në Fife dhe më pas pushtoi Perthin, ndërsa forcat skoceze u drejtuan në jug në Angli, ku u mundën në Betejën e Worcester-it më 3 shtator 1651. Charles II u arratis dhe iku përsëri në Francë. Ndërkohë anglezët vazhduan të merrnin Stirling dhe Dundee.
Deri më 1 tetor, rezistenca skoceze ishte në mënyrë efektive në fund, dhe qeveria angleze njoftoi se Anglia dhe Skocia do të ishin një Commonwealth. Ky bashkim hyri në fuqi nga viti 1652, megjithëse aktet e bashkimit nuk u bënë ligj deri në vitin 1657.
Charles II i kaloi nëntë vitet e ardhshme në mërgim, derisa në 1660 u ftua përsëri në Londër dhe u rikthye në fronin e babait të tij. Ai gjithmonë kujtonte me neveri kohën e tij në Skoci. Presbiterianët i kishin mbajtur vazhdimisht leksione për moralin dhe i thanë se mbretërit ishin thjesht vasalë të Zotit, si gjithë të tjerët dhe jo hyjnorë në të drejtën e tyre siç besonte ai.
Charles II kishte një reputacion si një mbret partie dhe njihej si Monarku i Gëzuar për shkak të jetës së shthurur në oborrin e tij. Ai njohu të paktën 12 fëmijë jashtëmartesor nga dashnore të ndryshme, por nuk kishte fëmijë të ligjshëm. Charles vdiq pas një goditjeje në 1685 dhe u pasua nga vëllai i tij, James.
