Ishte një ditë kur njerëzit qëndronin të heshtur, në rrugë dhe në shtëpitë e tyre për të parë udhëtimin e fundit të Mbretëreshës Elizabeth II.
Mbretërit dhe udhëheqësit botërorë ishin brenda Westminster Abbey, por jashtë kishte shumë të tjerë, njerëz të zakonshëm që u rreshtuan në rrugët e Londrës qendrore. Dhe më tej, në parqet, në bare, kinema dhe sheshet e qytetit publiku britanik shënoi funeralin e parë shtetëror për gati gjashtë dekada në miliona mënyra individuale.
Në orën 06:32 u bënë nderimet e fundit pranë arkivolit të Mbretëreshës në Westminster Hall ndërsa qëndrimi i saj katër-ditë e gjysmë po i afrohej fundit.Turma e së hënës tashmë po mblidhej. Në Paradën e Rojeve të Kuajve, që nga ora 08:30 deri në orën 09:10, zonat për rrugën e procesionit ishin plot.
Në The Mall, Rowlassons – Kyre, 23 vjeç, mamaja e tij Beveley, 41 dhe gjyshi Fred, 72 vjeç, kishin siguruar një vend në rreshtin e parë, pasi u nisën nga Birmingham një ditë më parë. Të tre e kishin kaluar natën në tokë!Kishin fjetur? “Asnjë mbyllje syri,” thotë Kyre.
Dhe më pas, në orën 10:44, arkivoli i Mbretëreshës filloi udhëtimin e tij të shkurtër për në Westminster Abbey. Në kishën e Shën Anës, në peshkopin Auckland, County Durham, Sue Lalor ishte ulur në një stol. Një ekran mbi altar po tregonte shërbimin. Sue mund të kishte parë në shtëpi, por kjo do të thoshte ta bënte vetëm. “Ky ishte një moment që doja ta ndaja me njerëz të tjerë”, tha ajo.
Jo të gjithë në vend kanë qenë aq të kapur nga emocionet e ditëve të fundit, por rreth 250 milje (400 km) larg në Harwich, Essex, qiradhënësi Nick May ra dakord me Sue. Instinkti i tij i parë kishte qenë mbyllja e pub-it të tij, The Alma, për respekt, por stafi i tij e bindi të qëndronte i hapur.
“Ky është një moment grupi pikëllimi,” tha Nick. Në lokal ishin mbledhur rreth 35 persona nga rrethi i qytetit bregdetar. Disa ishin veteranë. Të tjerë, tha Nick, kishin humbur prindërit ose gjyshërit dhe e shihnin Mbretëreshën si një kujtesë të kohëve të kaluara.
Duke pritur që shërbimi të fillonte, Andrew Smith qëndroi në sheshin Centenary të Birmingham dhe ndjeu gunga pate që i ngriheshin në krah. Ai dhe gruaja e tij Margaret, nga Barnwell, Northamptonshire, ishin në qytet për të festuar 51 vjetorin e martesës.
Mendja e Margaretës ishte në vitin 1953, kur ajo ishte dërguar për të parë kurorëzimin e Mbretëreshës në shtëpinë e nënës së saj dhe më vonë në një festë në rrugë. “Ajo është si gjyshja jonë, ajo ka qenë gjithmonë atje,” tha Margaret, dukshëm emocionuese.
Në orën 11:00, varrimi ishte duke u zhvilluar. Rev David Hoyle, Dekan i Westminsterit, foli për “angazhimin e palëkundur të Mbretëreshës për një thirrje të lartë gjatë kaq shumë viteve si Mbretëreshë dhe Kryetar i Komonuelthit”.
Ndërkohë, në kopshtet e Katedrales së Mançesterit, shiu po binte. Rebecca Watson, 38 vjeç, mendoi për ata që kishin shkuar nëpër rrugët e Londrës gjatë fundjavës për të dëshmuar shtrirjen e Mbretëreshës në shtet dhe vendosi të qëndronte aty ku ishte. “Nëse njerëzit kanë qenë në radhë për 14 orë, mendoj se ne mund ta përballojmë këtë,” tha ajo.
Teksa shikonte në një park në Hastings, Jo Musson, 62 vjeçe, e cila ishte nisur për pushime nga shtëpia e saj në Worcestershire me furgonin e saj përpara vdekjes së Mbretëreshës, ishte e shqetësuar se ajo nuk kishte paketuar asnjë rrobë të zezë.
Brenda Westminster Abbey, kongregacioni filloi të këndonte The Lord Is My Shepherd. Më shumë se 300 milje larg në Belfast, Simon Freedman, 51 vjeç, nga Coleraine, County Londonderry, mendoi për nënën e tij, Olive. Kishte qenë himni i saj i preferuar, por kur ajo vdiq nga Covid në vitin 2020 në moshën 79-vjeçare, familja nuk kishte mundur të mbante një shërbesë në të cilën mund ta këndonin. “E dija që kur ai himn doli, do të derdhja një lot.”
Përpara heshtjes prej dy minutash, të gjithë në Legjionin Mbretëror Britanik, në Oldmeldrum, Aberdeenshire, qëndruan në këmbë, ulën kokat dhe kënduan himnin kombëtar.
Më pas, një gajdexhi i vetëm luajti një vajtim. Për Emma Parsons-Reid, 55 vjeç, duke parë në shtëpi në Ely, Cardiff, me familjen dhe fqinjët, ishte në këtë pikë që vdekja e Mbretëreshës goditi shtëpinë. “Për herë të parë ndihej e vërtetë”, tha ajo.
Në The Mall, shumë spektatorë e kishin parë shërbimin në telefonat e tyre. Ndërsa arkivoli i Mbretëreshës u nis drejt tyre, spektatorët qëndruan në majë të gishtave, me fëmijët të ngritur mbi supe, ndërsa turma kolektivisht ngulfatej në qafë për një vështrim të fundit.
Pastaj, me kalimin e kortezhit, ata heshtën.
Arkivoli i Mbretëreshës filloi të bënte rrugën për në Windsor. Atje, një shërbesë përkushtimi do të mbahej në Kapelën e Shën Gjergjit – ku Duka dhe Dukesha e Sussex, Princi Harry dhe Meghan, u martuan në vitin 2018 dhe ku u mbajt edhe funerali i bashkëshortit të ndjerë të Mbretëreshës, Princit Philip.
Dianne Turner, 62 vjeç, nuk kishte ndërmend të shkonte në Windsor’s Long Walk për të parë procesionin e varrimit. Ajo kishte dashur të ishte në turmat në qendër të Londrës kur ishte nisur nga Somerset, por kishte probleme me trenat, kështu që ajo shkoi në Windsor. Ndërsa shikonte shërbimin e përkushtimit në ekranet në Windsor, ajo qau. “Mendoj se u emocionova shumë sepse mamaja ime e donte Mbretëreshën dhe kjo do të kishte kuptim shumë për të.” Dianne nuk e kishte takuar kurrë mbretëreshën, por – si shumë të tjerë – u ndje sikur e kishte takuar.
Në kohën kur makinat shtetërore kaluan Dianne, bizneset tashmë kishin filluar të rihapen dhe jeta po kthehej në normalitet. Por jo tërësisht si më parë. Njerëzit kishin ndalur dhe mendonin për atë që kishte shkuar.
