Tërmeti shkatërrues që goditi Turqinë jugore javën e kaluar shkaktoi ndryshime të rëndësishme në marrëdhëniet e Turqisë me Greqinë, pasi ujërat në qendër të mosmarrëveshjeve dekadash midis dy vendeve u bënë kanale për shprehje solidariteti.
Vullnetarët grekë kanë nxituar në Turqi për të ndihmuar në kërkimin e të mbijetuarve të bllokuar nën rrënoja, pas tërmetit deri tani ka lënë më shumë se 35 mijë të vdekur, si dhe dëme të shumta materiale.
Këta vullnetarë lundruan drejt Turqisë nëpërmjet ujërave territoriale në Detin Egje, i cili ka qenë një burim i vazhdueshëm i tensioneve detare midis Ankarasë dhe Athinës.
Sipas një raporti të agjencisë turke të lajmeve Anadolu, 35 anëtarë të ekipeve greke të shpëtimit po punojnë aktualisht në provincën turke të Kahramanmaras, ku mbërritën të shtunën në mbrëmje, pasi udhëtuan nga Athina për gati 30 orë.
“Mirë se vini, vëllezër”
Ekipi grek i vullnetarëve ka 11 femra, njëra prej të cilave mjeke. Ata kanë gjithashtu një qen kërkimi, ilaçe, një ambulancë, shtatë automjete të tjera dhe një sasi të madhe pajisjesh dhe mjetesh për kërkim-shpëtim. Autoritetet turke ua lehtësuan kalimin e detit nëpërmjet ishullit Lesbos.
Vullnetarët hipën në anije në portin e Mytilene në ishullin Lesbos dhe mesazhi i parë që i përshëndeti kur mbërritën në Turqi ishte: “Mirë se vini, vëllezër”, sipas një vullnetari në ekip.
Vullnetari grek Kostas Tsakonas e përshkroi situatën në Kahramanmaras, epiqendrën e tërmetit, si të tmerrshme, duke lënë shumë anëtarë të ekipit të paaftë për të mbajtur lotët.
Grekët janë midis më shumë se 9,400 personelit nga ekipet ndërkombëtare të kërkimit dhe shpëtimit nga 77 vende që mbërritën në Turqi javën e kaluar për të bashkuar përpjekjet për të gjetur të mbijetuarit.
Ujërat territoriale midis Turqisë dhe Greqisë kanë dëshmuar shpesh tensione mbi sovranitetin detar, përveç që Athina i kthen vazhdimisht emigrantët e paligjshëm në Turqi. Megjithatë, tragjedia pas tërmetit ndryshoi klimën e marrëdhënieve mes dy vendeve.
Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan mori një telefonatë nga kryeministri grek Kyriakos Mitsotakis, gjatë së cilës ky i fundit shprehu ngushëllimet e tij për humbjen e jetëve në tërmet dhe shprehu solidaritetin e vendit të tij me Turqinë.
Të dielën, ministri i jashtëm grek Nikos Dendias ishte diplomati i parë evropian i rangut të lartë që vizitoi Turqinë në shenjë solidariteti pas katastrofës së shkaktuar nga tërmetet. Ai vizitoi provincën jugore të Hatay-t, i shoqëruar nga homologu i tij turk Mevlut Cavusoglu, për të parë pasojat e shkatërrimit.
Dendias tha se Turqia dhe Greqia nuk duhet të presin një tjetër tërmet për të hequr muret mes tyre, ndërsa Çavusoglu theksoi se vizita e homologut grek është e rëndësishme për marrëdhëniet mes dy vendeve.
Ministri i Jashtëm turk tha se mund të ketë probleme mes dy vendeve dhe se “ka probleme që nuk mund t’i zgjidhim me Greqinë dhe ndonjëherë jemi dëshmitarë të tensioneve në marrëdhënie. Megjithatë, ne jemi bërë dy vende që takohen në kohë të vështira”.
Tensionet e mëparshme
Ai tërhoqi vëmendjen se në vitin 1999 ka ndodhur një tërmet në Turqi dhe më pas në Greqi, me një hendek prej rreth një muaji, duke theksuar se të dy vendet kanë nxituar më pas për të ndihmuar njëri-tjetrin.
Cavusoglu kujtoi se në atë kohë ai i shkroi një letër revistës amerikane Time si qytetar turk në të cilën thoshte: “Është e rëndësishme që ne të ndihmojmë njëri-tjetrin në kohë të vështira, por nuk duhet të presim një tjetër tërmet dhe një fatkeqësi tjetër për të zhvilluar marrëdhëniet tona”, duke theksuar se ai ende mban këtë pikëpamje.
Rajoni i Egjeut ka dëshmuar tensione midis Ankarasë dhe Athinës mbi përcaktimin e juridiksionit detar, me Ankaranë që më herët ofroi të negociojë për të arritur zgjidhje të drejta për çështjet që prekin rajonin e Mesdheut Lindor dhe Egjeut.
Përveç ndihmës së ekipeve greke të kërkim-shpëtimit, ekipe nga dhjetëra vende nxituan të merrnin pjesë në kërkimin e të mbijetuarve nën rrënoja në dhjetë provinca të goditura nga tërmeti.
Sipas Agjencisë Turke të Menaxhimit të Fatkeqësive dhe Emergjencave (AFAD), numri i personelit dhe vullnetarëve në zonat e prekura është 35,249 kërkim-shpëtues, përfshirë anëtarë të ekipeve ndërkombëtare, mes 249,089 personave në terren nga institucionet dhe agjencitë zyrtare dhe jozyrtare.
