Ndërsa skuadrat e shpëtimit vazhdojnë të kërkojnë për mrekulli në rrënojat e ndërtesave në Turqi, zemërimi po rritet me pamjen e ndërtesave të banimit të rrafshuara, shumë prej tyre të sapondërtuara. Shumë nuk arrijnë të kuptojnë pse kjo fatkeqësi natyrore, për të cilën Turqia supozohej të ishte përgatitur për më shumë se 20 vite, shkaktoi një shkatërrim të tillë në ndërtesa dhe infrastrukturë. Siç raporton BBC në një raport të gjerë, ndërtesat me metoda moderne ndërtimi duhet të jenë në gjendje të përballojnë tërmetet e këtij intensiteti. Por e gjithë kjo në teori, pasi videot e ndërtesave që shemben dhe imazhet që të kujtojnë një peizazh të bombarduar, dëshmuan pikërisht të kundërtën.
Në Malatea, për shembull, gjysma e poshtme e një blloku banesash u shemb si një kullë prej letre. Ndërtesa u ndërtua vitin e kaluar “në përputhje me rregullat e tërmeteve” dhe “me materiale të klasit të parë”, siç pretendoi kompania e ndërtimit. Fotot nga Alexandretta tregojnë një tjetër ndërtesë të sapondërtuar të shndërruar tashmë në një grumbull rrënojash. Pjesa anësore dhe e pasme e pallatit 16-katësh, ndërtimi i së cilës përfundoi në vitin 2019, u shemb, duke mbetur në këmbë vetëm një pjesë e vogël e saj.
Një tjetër foto nga Antiokia tregon pjesën më të madhe të një ndërtese apartamentesh 9-katëshe, e ndërtuar gjithashtu në vitin 2019 të shkatërruar. Pronari i Ser-Al Construction, Servet Atlas, duke folur për rrjetin britanik foli për fatkeqësi tha: “Nga qindra ndërtesa që ndërtova në provincën Hatay, për fat të keq u shembën dy pallate”, tha ai, duke argumentuar se tërmeti ishte aq i fortë sa që pothuajse asnjë ndërtesë në qytet nuk mbeti e padëmtuar. Mos respektimi i rregulloreve të ndërtimit kundër tërmeteve
Por këto justifikime nuk mjaftojnë për të qetësuar zemërimin e të mbijetuarve. Edhe pse dy tërmetet e së hënës, me magnitudë 7.8 dhe 7.5 ballë të shkallës Rihter, ishin shumë të fortë, ekspertët besojnë se nëse ndërtesat do të ishin ndërtuar siç duhet, ato do të kishin qëndruar në këmbë.
“Intensiteti maksimal i këtij tërmeti nuk ishte domosdoshmërisht i mjaftueshëm për të niveluar ndërtesat e ndërtuara mirë,” tha profesor David Alexander, një ekspert në planifikimin dhe menaxhimin e emergjencave në University College London.
“Në shumicën e vendeve niveli i lëkundjeve ishte më i vogël se maksimumi, kështu që mund të dallojmë nga mijëra ndërtesa që u shembën, pothuajse të gjitha nuk plotësonin asnjë kod ndërtimi të pritshëm për tërmetet. Rregullat e ndërtimit janë forcuar pas fatkeqësive të mëparshme, duke përfshirë tërmetin e vitit 1999 rreth qytetit veriperëndimor të Izmitit që vrau 17,000 njerëz. “Megjithatë, ligjet, duke përfshirë standardet më të fundit të vendosura në vitin 2018, janë zbatuar shumë pak.
Ndërsa në shumë raste, si ai i një godine që u dëmtua 25 vite më parë nga një tjetër tërmet, nuk u bënë riparime siç duhej, për pasojë nuk mund të përballonin goditjen e re të Enceladit. Siç vë në dukje BBC, qeveria Erdogan në Turqi ka dhënë periodikisht “amnisti për ndërtimet pa leje”, më e fundit në 2018 duke përjashtuar në mënyrë efektive ndërtesat e ndërtuara. Madje ai thekson se në vitin 2018 më shumë se gjysma e ndërtesave të Turqisë janë ndërtuar në kundërshtim me rregullat e ndërtimit.
