16-vjeçari Ali e kujton mirë herën e fundit që pa nënën e tij në shtëpi.

Ajo i bëri atij dhe motrës së tij binjake, Kianës, vezë për mëngjes, u tha të mësonin fort, i tha lamtumirë dhe i dërgoi në shkollë. Kur u kthyen, ajo ishte zhdukur.
Nëna e tyre është Narges Mohammadi, një grua emri i së cilës është bërë sinonim i luftës për të drejtat e njeriut në Iran, një betejë aktivistes i ka kushtuar pothuajse gjithçka.

Këtë të premte ajo fitoi Çmimin Nobel për Paqe për “luftën e saj kundër shtypjes së grave në Iran dhe luftën për të promovuar të drejtat e njeriut dhe lirinë për të gjithë”, njoftoi Komiteti Norvegjez i Nobelit në Oslo.
Mohammadi ka qenë e burgosur për shumicën e dy dekadave të fundit. Ajo është dënuar në mënyrë të përsëritur për të qenë zëri i atij që nuk ka zë, për fushatën e saj të paepur kundër dënimit me vdekje dhe izolimit, të cilin i është dashur të durojë me javë të tëra.
Aktualisht ajo vuan dënimin me 10 vjet e 9 muaj, e akuzuar për veprime kundër sigurisë kombëtare dhe propagandë kundër shtetit. Ajo u dënua gjithashtu me 154 kamxhikë, një dënim që grupet e të drejtave të njeriut besojnë se nuk është shkaktuar deri më tani, ndalime udhëtimi dhe masa të tjera.
Por as qelitë më të errëta të burgut famëkeq Evin në Teheran nuk e kanë shtypur zërin e saj të fuqishëm.
Në një regjistrim audio nga brenda burgut Evin, të ndarë me CNN përpara shpalljes së Çmimit Nobel për Paqen, Mohammadi dëgjohet duke udhëhequr thirrjet “grua, jetë, liri”, slogani i kryengritjes pas vdekjes së 22-vjeçares Mahsa Jhina Amini në paraburgimin e policisë së moralit të vendit. Ajo u arrestua pasi dyshohet se nuk e mbante siç duhet shaminë.
“Kjo është një telefonatë nga burgu Evin”, ndërsa gratë dëgjohen duke kënduar “Bella Ciao”, kënga popullore italiane e shekullit të 19-të që u bë një himn i rezistencës kundër fashistëve dhe është miratuar nga lëvizja e lirisë së Iranit.
“Kjo periudhë ishte dhe është ende epoka e protestës më të madhe në këtë burg”, tha Mohammadi për CNN më herët në përgjigjet me shkrim ndaj pyetjeve të paraqitura përmes ndërmjetësve.
Mohammadi, në komentet e marra të enjten nga CNN, tha se sjellja e qeverisë kishte “ngritur edhe një herë shqetësimet tona” dhe ishte “tregues i përpjekjeve të saj të bashkërenduara për të parandaluar që e vërteta të dalë në dritë në lidhje me Armita Geravand”.
Kohët e fundit Mohammadi i dërgoi CNN një letër të gjatë për katër dekadat e hixhabit të detyrueshëm të Republikës Islamike dhe duke kundërshtuar atë që ajo e quan hipokrizia e një shteti fetar që përdor dhunë seksuale ndaj grave të burgosura.
“Kur erdhi në pushtet katër dekada më parë”, shkruan ajo, regjimi fetar përdori hixhabin e detyrueshëm për të “shfaqur imazhin e dominimit, nënshtrimit dhe kontrollit mbi gratë” si një mjet për të kontrolluar shoqërinë.
“Ata nuk mund t’i vendosnin një abaja dhe çallmë gjysmës së popullsisë, pra burrave në shoqëri. Megjithatë, ata e zbukuruan lehtësisht gjysmën e popullsisë së Iranit me ‘hixhabin e detyrueshëm’, mbulesë, çador, manto dhe pantallona me ngjyrë të errët për t’i paraqitur botës fytyrën e urryer të sistemit fetar despotik. Imagjinoni gratë iraniane që për 44 vjet janë detyruar të veshin mbulesë të kokës, pallto të gjata dhe pantallona me ngjyrë të errët në vapën e verës dhe në disa vende, çadorë të zinj”.
“Më keq se kaq, ata kanë qenë nën presion psikologjik për t’iu përmbajtur rreptësisht hixhabit të detyrueshëm, të gjitha për të ruajtur imazhin e burrave fetarë islamë dhe për të garantuar sigurinë dhe pastërtinë e grave. Tani, të njëjtat gra po përjetojnë sulme seksuale dhe ngacmime”, shkruante ajo.
Në letrën dhe përgjigjet e saj për CNN, Mohammadi detajon incidentet e dhunës seksuale ndaj saj dhe grave të tjera të burgosura në objekte të ndryshme që datojnë që nga viti 1999.
Të burgosurit politikë dhe gratë e mbajtura me akuza penale u sulmuan nga forcat e sigurisë, autoritetet e burgut dhe personeli mjekësor, thotë ajo.
Sipas Mohammadi, dhuna seksuale ndaj grave të burgosura është “rritur ndjeshëm” që nga protestat që përfshinë Iranin vitin e kaluar, duke e bërë atë të përshkruajë abuzimin si “sistematik”.
“Viktimat i kishin treguar historitë e tyre në takimet që kishin me zyrtarët që erdhën në burgun e Qarçakut për inspektim”, shkruan Mohammadi. “Në burg kam dëgjuar rrëfimet e tre grave protestuese të cilat janë sulmuar seksualisht. Njëra prej tyre ishte një aktiviste e njohur e lëvizjes studentore, e cila me hyrjen në burg ka bërë denoncim pranë autoriteteve dhe ka bërë të ditur se pasi është arrestuar në rrugë, njërën dorë dhe njërën këmbë i kanë lidhur me pranga dhe janë lidhur në dy unaza. në krye të derës së makinës. Dhe në atë pozicion, ajo u sulmua seksualisht.”