Të njohur edhe si ndjekës të Allahut, të besimit mysliman shiit, aktivë që nga vitet ’80 dhe ’90, Houthi-t u imponuan me luftën civile në Jemen në vitin 2014 në kundërshtim me qeverinë qendrore.
Ndihma e Teheranit, e kombinuar me vendosmërinë, i shndërroi ata në një ushtri prej 120 mijë personash: fillimisht ata u morën armiqtë e tyre të brendshëm, pastaj i shkaktuan humbje të rënda Arabisë Saudite dhe Emirateve, të cilët ndërhynë përkrah forcave vendase.
Një sukses i shenjtëruar nga pushtimi i kryeqytetit Sanaa dhe kontrolli i pjesës perëndimore të vendit.
Udhëheqësi i tyre është Abdulmalik al Houthi.
Sa i rëndësishëm është Teherani për ta?
Mbështetja iraniane ka garantuar mbështetje diplomatike dhe një fluks të vazhdueshëm armësh për Houthi-s.
Pajisjet e dërguara në anijet tregtare, anijet e rreme të peshkimit.
Trafiku që perëndimorët janë përpjekur ta pengojnë duke sekuestruar ngarkesa të shumta.
Shumë komponentë mbërrinin të çmontuar dhe më pas të bashkoheshin përsëri, kopje të “copave” iraniane ose kineze të riemërtuara me emra të rinj.
Së bashku me mjetet, Republika Islamike ka konsoliduar një marrëdhënie të cilësuar nga ekspertët si “pragmatike”.
Houthi-t i janë bashkuar boshtit të rezistencës, frontit të milicive shiite që kundërshtojnë praninë e Shteteve të Bashkuara në rajon dhe janë armiqësore ndaj Izraelit.
Nga njëra anë ata bashkëpunojnë me Iranin në një fushatë sfilitjeje kundër kundërshtarëve të tyre, nga ana tjetër ngrenë prestigjin e tyre me inkursione.
Ata nuk janë kukulla, por protagonistë autonom që shfrytëzojnë konvergjencën e interesave me Teheranin.
Loja është e ndërsjellë pasi iranianët, të cilët tashmë janë në një pozicion për të prekur ngushticën e Hormuzit në Gjirin Persik, mund të thonë fjalën e tyre në ngushticën e Bab el Mandeb, portën jugore të Detit të Kuq, një tjetër rrugë strategjike.
Disa njësi detare të Teheranit operojnë në zonë dhe deri pak ditë më parë anija Behshad, një ngarkesë spiune e Pasdaran e stacionuar këtu që nga viti 2021, ishte ankoruar pranë bregut të Jemenit.
Pse filluan sulmet?
Houthi-t shënjestruan anijet e lidhura me Izraelin pas fillimit të konfliktit në Gaza, një lëvizje e shoqëruar me një përpjekje për të goditur shtetin hebre me pajisje me rreze të gjatë, në veçanti portin Eilat.
Solidariteti me palestinezët është i natyrshëm për fraksionin, por është gjithashtu i dobishëm për Iranin në një kornizë më të përgjithshme.
Jemenasit shiitë kanë më pak kufizime për të ndërhyrë kundër izraelitëve sesa Hezbollahu libanez.
Aktori tjetër i madh kushtëzohet në një kontekst ku ai nuk përfaqëson të vetmin realitet, ai është i vetëdijshëm se çdo lëvizje e tij do të shkaktonte një hakmarrje të rëndë në të gjithë Libanin.
Dhe për këtë qëllim gjuajtjet e tij kanë qenë të kufizuara.
Cili është qëndrimi i Riadit?
Riadi ka refuzuar t’i bashkohet zyrtarisht koalicionit të promovuar nga Washingtoni.
Së pari, sepse nuk dëshiron të konsiderohet pjesë e një grupi që mbron Izraelin.
Dhe pastaj për shkak se ai ka përfunduar një armëpushim të brishtë me Houthi-s dhe ka frikë ta komprometojë atë.
Sauditët kanë zbuluar vetë, duke iu nënshtruar bastisjeve të thella në vendet e tyre të naftës, sa të aftë mund të jenë militantët jemenas dhe Princi Mohammed bin Salman, tani për tani, preferon të qëndrojë “jashtë”.
Edhe nëse ai është i vetëdijshëm se sfida do të hapë hapësira të tjera për Iranin.
Por mbretëria ndoshta është e bindur se mund të komunikojë në një farë mënyre me ajatollahët, të paktën për të ulur tensionet.
Cilat do të jenë reagimet?
Një intensifikimi i operacioneve kundër anijeve izraelite përgjatë linjave të javëve të fundit.
Sulme të mundshme kundër “interesave britanike dhe amerikane” në rajon, një formulë që lejon hapësirë për manovrim: aleatët kanë baza të ndryshme, ndonëse në vende të treta.
Iniciativat e koordinuara me komponentë të tjerë të boshtit të rezistencës shiite që veprojnë në Siri-Irak: mbi 150 sulme në tre muajt e fundit.
Për secilin prej këtyre skenarëve ka opsione lufte: raketa me rreze të gjatë veprimi, dronë kamikaze (ata mund të marrin të reja nga Irani), mina detare, varka të mbushura me eksplozivë, rrëmbime, hipje me njësi të zgjedhura ose “private” të punësuar në bregun tjetër, në Somali.
Së fundi, duhet të merret parasysh faktori terrorizëm: elementët ekstremistë mund të hakmerren me sulme që “ia kushtojnë” gjestin jemenasve.
Veprat jo të urdhëruara nga lëvizja, por të kryera në emër të saj ose të paraqitura si “një reagim spontan”.
Një nga ato zgjidhje që Iranit i pëlqen sepse shmang përgjegjësinë.
Houthi-t, të guximshëm dhe krenarë për shfrytëzimet e tyre, kanë disa dobësi.
Situata ekonomike është katastrofike, ato varen rreptësishtë nga porti i Hodeidës për furnizime (përfshirë ushqimin) dhe për këtë arsye një bllokadë e mundshme detare e portit do të kishte pasoja serioze.
Hipoteza e “mbylljes” së aksesit në Hodeida ishte një nga hipotezat e formuluara nga ekspertët, edhe nëse do të nënkuptonte ndëshkimin e popullsisë dhe për këtë arsye nuk është marrë në konsideratë për momentin./ Marrë nga “Corriere Della Sera”, përkthyer nga Albanian Post
