Me një stazh si ambasador në Gjermani, ai tashmë po vepron si një “sekretar shteti në hije i SHBA” duke lënë të kuptohet se çfarë mund të vijë më pas nëse Trump rizgjidhet. Projekte biznesi, axhenda anti-NATO dhe kontakte me Erdoganin.
Çfarë drejtimi do të marrë politika e jashtme e SHBA- së nën drejtimin e Trump nëse ai rizgjidhet si president në nëntor?
Pyetja dominon analizat, me një sy në të gjitha frontet (për fat të keq) të hapura të skenës ndërkombëtare, nga Europa dhe NATO në Ukrainë, nga Gaza në Kinë dhe Amerikën Latine. Ajo që i parapriu gjatë 4 viteve të para të presidencës së Trump (2016-2020) është indikative, por jo veçanërisht ndriçuese në të njëjtën kohë si një udhëzues në lidhje me atë që mund të pasojë. Politikanë si Mike Pompeo dhe John Bolton, të cilët përcaktuan politikën e jashtme të SHBA-së gjatë presidencës së Trump, ndërkohë janë larguar nga rrethi i ish-presidentit.
Kë mund të ketë në krah të tij, 77-vjeçari Trump si sekretar të shtetit dhe të mbrojtjes nëse rizgjidhej dhe kë do të ketë si këshilltar për sigurinë kombëtare? Në këtë drejtim, aktualisht qarkullojnë vetëm skenarë hipotetikë.
Megjithatë, sipas asaj që raporton Washington Post në një artikull të gjatë, është një person në rrethin e ngushtë të Trump, i cili punon prej muajsh si “sekretar shteti në hije” duke marrë kontakte me përfaqësues të grupeve “politikisht ekstreme” jashtë kufijve amerikanë. Ai është 57-vjeçari Richard Grenell, njeriu të cilin Trump e kishte emëruar si ambasador të SHBA-së në Gjermani në periudhën 2018 – 2020.
Nga Amerika Qendrore, në Evropën Lindore dhe më gjerë, Grenell ka vepruar si sekretar shteti në hije, duke u takuar me liderë të ekstremit të djathtë dhe përfaqësues të lëvizjeve, duke marrë zotimet e tyre për mbështetje të Trump dhe, nganjëherë, duke punuar kundër politikave të administratës aktuale të SHBA, shkruajnë redaktorët e Washington Post, duke nënvizuar se nuk është e zakonshme që një ish-zyrtar, tashmë qytetar privat dhe jo diplomat karriere, të vazhdojë të ketë kontakte me liderë të huaj duke promovuar axhendën e një kandidati për president.
Sipas Washington Post, lëvizjet e Grenellit në skenën ndërkombëtare “kanë alarmuar thellësisht zyrtarët e sigurisë kombëtare dhe diplomatët, të cilët po japin alarmin se ai po inkurajon aktorë të këqij dhe po rrezikon interesat e SHBA në mënyrë që t’i shërbejë agjendës personale të Trump”. Vlen të theksohet se vetë Trump e kishte paraqitur Grenellin si “të dërguarin” e tij jashtë vendit, duke përdorur shprehjen “i dërguari im”.
Në të njëjtën kohë, megjithatë, përmes këtyre kontakteve dhe agjendës së tyre, Grenell paraqet edhe një udhërrëfyes të politikës së jashtme që Donald Trump mund të promovojë nga janari 2025 e në vazhdim, nëse zgjidhet në Shtëpinë e Bardhë.
Sipas asaj që raportohet nga djali i Trump, Donald Trump Jr., 57-vjeçari Grenell është tashmë “i preferuari” për postin e sekretarit amerikan të Shtetit. Sipas ish-këshilltarit të Sigurisë Kombëtare të SHBA-së, John Bolton, Grenell është “absolutisht i përkushtuar” ndaj Trump dhe për këtë arsye ka të ngjarë vërtet që ai të marrë një post ministror ose një post tjetër të lartë. Nëse Trump siguron një mandat të ri në presidencë, ai do të përpiqet të vendosë në pozicione kyçe rreth tij, kryesisht ata që janë absolutisht të përkushtuar ndaj tij, pavarësisht nëse kanë kualifikimet e kërkuara për pozicionet e tyre apo jo.
Sipas Washington Post, Richard Grenell ka pasur kontakte në Guatemalë, por edhe në Ballkan, kryesisht në Serbi, nga autoritetet e së cilës madje është nderuar me një medalje në vitin 2023. Kujtohet se gjatë presidencës së Trump, ai nuk kishte qenë vetëm ambasadori i SHBA-së në Berlin, por edhe i dërguari special i presidentit amerikan për negociatat e paqes ndërmjet Serbisë dhe Kosovës. Përpara se të bashkohej me administratën Trump, ai kishte krijuar një kompani konsulence, Capitol Media Partners, e cila kishte si klient, ndër të tjera, edhe qeverinë e kryeministrit hungarez Viktor Orbán.
Sipas një artikulli të botuar disa ditë më parë në New York Times, Jared Kushner, dhëndri i Trump, aktualisht po punon për biznese në Ballkan përmes kompanisë Affinity Partners, duke promovuar zbatimin e projekteve të ndërtimeve luksoze që arrijnë në rreth 1 miliard dollarë në brigjet e Shqipërisë dhe në Beograd, në bashkëpunim me Grenell.
“Vitin e kaluar, kur Turqia kërcënoi rrugën e Suedisë drejt anëtarësimit në NATO, Grenell u përpoq të ndërmjetësonte duke organizuar një takim mes Trump dhe Erdogan”, – shkruajnë redaktorët e Washington Post, duke cituar burime të afërta me Trump, të cilët folën për gazetën nën statusin e anonimitetit. Sipas këtyre burimeve, takimi Trump – Erdogan duhej të zhvillohej në Nju Jork më 12 shtator 2023, në margjinat e Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara, por kjo nuk ndodhi pasi pala turke u tërhoq.
“Rastësisht”, vetëm pak muaj më parë, në maj 2023, Grenell, i cili gjithashtu shquhet si një kritik i madh i NATO-s, kishte lavdëruar Erdoganin në një podcast, duke pretenduar se disa njerëz “djallëzojnë padrejtësisht” presidentin turk ndërkohë që ai po bën gjithçka për të “mbrojtur Turqinë”…
