Në Uashington DC, në një stacion metroje, një mëngjes të ftohtë janari të vitit 2007, një burrë me violinë luajti gjashtë pjesë të Bachut, për rreth 45 minuta. Gjatë asaj kohe, përafërsisht 2000 njerëz kaluan nëpër stacion, shumica prej tyre rrugës për në punë.
Pas rreth katër minutash, një mesoburrë vuri re se një muzikant po luante violinën. Ai ngadalësoi ritmin dhe u ndal për disa sekonda, më pas nxitoi hapat. Rreth katër minuta më vonë, violinisti mori dollarin e parë. Një grua ia hodhi paratë në kapelë dhe, pa u ndalur, vazhdoi të ecte. Në minutën e gjashtë, një i ri u mbështet pas murit për ta dëgjuar, pastaj pa orën dhe filloi të ecte përsëri. Në minutën e dhjetë, një djalë tre vjeçar ndaloi, por nëna e tërhoqi me nxitim. Fëmija u ndal për të parë sërish violinistin, por nëna e tërhoqi më fort dhe fëmija vazhdoi të ecte, duke kthyer kokën pas gjatë gjithë kohës. Ky veprim u përsërit nga disa fëmijë të tjerë, por çdo prind – pa përjashtim – i detyroi fëmijët të ecnin me shpejtësi. Në minutën e dyzet e pestë: Muzikanti vazhdoi të luante. Vetëm gjashtë persona ndaluan dhe e dëgjuan për një kohë të shkurtër. Rreth njëzet prej tyre i dhanë para, por vazhduan të ecnin me ritmin normal. Burri mblodhi gjithsej 32 dollarë.
Pas një ore:
Ai mbaroi së luajturi dhe ra heshtja. Askush nuk e vuri re dhe askush nuk duartrokiti. Nuk kishte fare mirënjohje.
Askush nuk e dinte, por violinisti ishte Joshua Bell, një nga muzikantët më të mëdhenj në botë. Ai luajti një nga pjesët më të ndërlikuara të shkruara ndonjëherë, me një violinë me vlerë 3.5 milionë dollarë. Dy ditë më herrët, Joshua Bell kish qenë në një teatër të mbushur plot në Boston, ku sediljet kushtonin mesatarisht 100 dollarë secila për t’u ulur dhe për ta dëgjuar të luante, po të njëjtën muzikë.
Kjo është një histori e vërtetë. Joshua Bell, duke luajtur inkonjito në stacionin e metrosë së D.C., u organizua nga Washington Post si pjesë e një eksperimenti social rreth perceptimit, shijes dhe prioriteteve të njerëzve.
Ky eksperiment ngriti disa pyetje:
Në një mjedis të zakonshëm, në një orë të papërshtatshme, a e perceptojmë ne bukurinë?
Nëse po, a ndalemi ta vlerësojmë atë?
A e njohim talentin në një kontekst të papritur?
Një përfundim i mundshëm i arritur nga ky eksperiment mund të jetë ky:
Nëse nuk kemi një moment për të ndaluar dhe për të dëgjuar një nga muzikantët më të mirë në botë, duke luajtur muzikën më të mirë të shkruar ndonjëherë, me një nga instrumentet më të bukura të bëra ndonjëherë…
Sa gjëra të tjera humbasim, teksa nxitojmë në jetë?
