Banka e Shqipërisë ka vendosur të ndërmarrë një qasje të shtrënguar ndaj dhënies së licencave të reja për institucionet financiare të mikrokredive të shpejta.
Burime nga tregu bëjnë të ditur se në dy vitet e fundit, disa aplikime të paraqitura nga subjekte të veçanta që mbështeteshin në plane biznesi të këtij lloji janë refuzuar nga Banka e Shqipërisë.
Këtu përfshihen edhe investitorë të huaj, siç është rasti i një prej subjekteve më të rëndësishme të mikrokredisë në Bullgari, Easy Credit.
Banka e Shqipërisë ka argumentuar se nuk do të pengojë licencimin e institucioneve të reja financiare të kredidhënies, por modeli i biznesit të tyre nuk duhet të mbështetet vetëm te kreditë e shpejta, me norma shumë të larta interesi.
Për analogji, banka qendrore nuk përjashton dhënien e licencave për institucione të modelit të NOA apo BESA, që kanë një spektër më të gjerë produktesh dhe klientësh individual dhe biznesi, por duket se nuk do të lejojë licencimin e institucioneve të reja financiare të modelit të IuteCredit apo Kredo Finance, që e kanë ndërtuar biznesin e tyre ekskluzivisht mbështetur mbi kreditë e shpejta konsumatore.
Me sa duket, Banka e Shqipërisë vlerëson se zgjerimi i mëtejshëm i këtij modeli biznesi, përveçse shoqërohet me rreziqe të larta për huadhënësin dhe huamarrësin, nuk i shërben interesit publik.
Mikrofinanca e kredive të shpejta ka njohur një zhvillim të shpejtë në dekadën e fundit. Ky model biznesi mbështetet në marrjen përsipër të rreziqeve të larta, që nga ana tjetër kompensohen nga shuma të vogla të kredive dhe norma shumë të larta të interesit efektiv.
Normat e larta të aplikuara nga institucione u bënë arsyeja kryesore që Banka e Shqipërisë vendosi aplikimin e një norme tavan interesi për kreditë konsumatore në Shqipëri, në fillim të vitit të vitit 2022. Sipas Bankës së Shqipërisë, arsyeja kryesore ishte mbrojtja e konsumatorit nga normat potencialisht abuzive të interesit, të aplikuara kryesisht nga disa institucione financiare jobanka.
Mbështetur në të dhënat e Bankës së Shqipërisë, normat efektive të interesit para hyrjes në fuqi të rregullores arrinin deri në 256% për kreditë në shuma të vogla dhe afate minimale maturimi.
Sipas rregullores “Për kredinë konsumatore dhe hipotekare”, NEI maksimal llogaritet nga Banka e Shqipërisë me bazë gjashtëmujore, mbështetur në të dhënat e Regjistrit të Kredive të administruar prej saj.
Nivelet e NEI-t maksimal publikohen në fillim të çdo 6-mujori dhe bazohen në kreditë e disbursuara në gjashtëmujorin paraardhës. Ky tregues ndërtohet si mesatare e normës efektive të interesit për secilin produkt dhe interval, e shtuar me një të tretën.
NEI maksimal është i detyrueshëm për t’u respektuar nga të gjitha bankat dhe institucionet financiare të licencuara për aktivitet të huadhënies në Shqipëri.
Megjithatë, përveç aplikimit të një norme interesi tavan, Banka e Shqipërisë tashmë ka vendosur një shtrëngim në këtë segment të tregut edhe në nivel të licencimit./Monitor/
