Tentativa e dyshuar për vrasjen e Donald Trump gjatë një tubimi të fushatës republikane të shtunën në Pensilvani tronditi Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Ngjarja u konsiderua si më seriozja që prej vitit 1981, që datonte sulmi me armë ndaj Presidentit Regan në atë kohë.
E ndërsa FBI po heton ngjarjen si “tentativë vrasjeje”, pas saj pritet të shtohen masat e sigurisë për kandidatët për postin e Presidentit.
Republikanët do të vijojnë fushatën me Konventën Kombëtare ku pritet formalizimi i Donald Trump si kandidat për President. Në mesazhin e fundit të Trump, disa orë pas atentatit, ai thekson “në këtë moment, është më e rëndësishme se kurrë që të qëndrojmë së bashku dhe të tregojmë karakterin tonë të vërtetë si amerikanë duke qëndruar të fortë dhe të vendosur dhe duke mos lejuar që e keqja të fitojë”.
Grushti i ngritur i Trump, pak minuta pasi u godit me një plumb që kapi shkarazi veshin e tij të djathtë, do të bëjë histori – dhe do të përcaktojë kandidaturën e tij.
Zemërimi republikan nga të shtënat u kthye në admirim për përgjigjen instiktive të Trump dhe më pas në ngazëllim për sfidën e tij, një reagim që nënvizoi persekutimin që ndjejnë mbështetësit e tij.
Por, partizanët në të majtë dhe në të djathtë po armatizojnë sulmin dhe po përhapin gënjeshtra më shpejt se sa gazetarët mund të ofrojnë fakte për t’iu kundërvënë atyre.
Çfarë mund të sjellin dizinformacionet
Studiuesja e dezinformimit Amanda Rogers e ka përshkruar zhurmën e polarizuar, të pavarur, të nxitur nga konspiracioni në përgjigjet e mediave sociale ndaj tentativës së vrasjes së Donald Trump si “një spirale e vetëqëndrueshme”.
Rogers, një bashkëpunëtore në institutin progresiv Century Foundation, e ka parë këtë më parë. Por shkalla është e re dhe shqetësuese, tha ajo. Biseda në mediat sociale – dhe mediat kryesore – përqendrohet në motivimet e sulmuesit dhe ndikimin në zgjedhje, tha ajo. Aktorët e këqij duan ta kthejnë një moment si ky në një thirrje më të gjerë për dhunë. Dhe ata do të përhapin gënjeshtra për të arritur atje, tha ajo.
Mediat sociale u përmbytën menjëherë me hiperbola, gënjeshtra, teori konspirative dhe marrëzi të painformuara rreth të shtënave. Komenti varionte nga sugjerimet nga e djathta si ato të deputetit të Xhorxhias, Michael Collins se presidenti, Joe Biden, nxiti dhunën dhe duhej të akuzohej për një krim, tek ata në të majtë që sugjeronin se të shtënat janë një mashtrim që synon të forcojë flamurin e Trump.
“Mendoj se është normale që njerëzit të spekulojnë dhe sikur të përpiqen të kuptojnë atë që ndodhi. Mendoj se është e rëndësishme që çdo gazetar apo lexues të jetë shumë kritik ndaj asaj që sheh në media dhe asaj që po lexon, gjithashtu ta marrë ngadalë… Mendoj se nuk do të donim të na pushtonte frika, sepse kjo do të na fuste në një gjendje mosbesimi edhe ndaj njerëzve të tjerë. Është e rëndësishme të jemi vigjilentë me atë që konsumojmë dhe gjithashtu të mësojmë se kur të tërhiqemi nga narrativat që shkaktojnë frikë”, shprehet tha Jonathan Corpus Ong.
Disa imazhe nga ngjarja do të bëhen ikonike, si fotografia e bërë nga Evan Vucci nga Associated Press e Trump, me grusht të ngritur dhe vesh të gjakosur, një flamur amerikan që valëvitet pas tij ndërsa oficerët e Shërbimit Sekret e fshinin atë nga zona.
Por të tjera nga burime të dyshimta mund të fabrikoheshin me shpejtësi. Ka vlerë në krahasimin e fotografive nga burime të shumta në këtë ngjarje, ose duke vënë në dukje se cilat agjenci po i shpërndajnë ato, tha Ong.
Përpara se FBI të identifikonte 20-vjeçarin Thomas Matthew Crooks si “subjektin e përfshirë” në të shtënat, kishin filluar spekulimet për armën dhe identitetin e sulmuesit të dyshuar. Postimet filluan të shpërndaheshin pothuajse menjëherë në mediat sociale, duke sugjeruar që sulmuesi përdorte një armë BB, ose alternativë se arma ishte një “armë fantazmë” e ndërtuar nga pjesë të printuara në 3D.
Policia tha më vonë se gjeti një pushkë të stilit AR në vendngjarje.
Asnjë nga pretendimet nuk mund të vërtetohej menjëherë. Çdo pretendim i shërbeu një narrative partizane, ose se të shtënat ishin një mashtrim ose dëshmi e rregullave të dobëta të armëve.
“Këto janë përgjigjet e zakonshme që marrim nga përshpejtuesit në kanalet e ekstremit të djathtë … ju keni njerëz që e identifikojnë sulmuesin si Antifa, ose si person trans, si një person hebre”, tha Rogers.
Dhe më pas në më shumë kanale QAnon keni ‘kjo është e majta që përpiqet të na fusë në një luftë civile’.
Masat e sigurisë dhe rreziku nga Konventat
Zyrtarët federalë, shtetërorë dhe lokalë të zbatimit të ligjit janë në gatishmëri të lartë përpara Konventës Kombëtare Republikane që do të nisë në Milwaukee të hënën. Ndryshimet në masat e sigurisë po planifikoheshin pasi ish-presidenti Donald Trump u plagos në një të shtëna në një tubim të fushatës në Pensilvani të shtunën në mbrëmje.
Një vlerësim i përbashkët i kërcënimit i krijuar nga FBI, Shërbimi Sekret i SHBA, Departamenti i Policisë së Milwaukee dhe Qendra e Analizës së Kërcënimeve Juglindore të Milwaukee në Wisconsin iu dërgua zyrtarëve të zbatimit të ligjit në pritje të RNC, duke bërë thirrje për ndërgjegjësim të shtuar.
Asnjë kërcënim i besueshëm ose specifik nuk u identifikua në vlerësim, tha një burim i zbatimit të ligjit për CBS News.
Pas të shtënave në mitingun në Butler, Pensilvani, shumë zyrtarë të zbatimit të ligjit i thanë Nicole Sganga të CBS News se po planifikohet që aktualisht të zgjerohet perimetri në RNC dhe të krijohen zona tampon rreth ngjarjeve.
Burimet e zbatimit të ligjit thanë se personi i armatosur në tubim ishte jashtë perimetrit të Shërbimit Sekret kur hapi zjarr me një pushkë të stilit AR, përpara se të vritej nga një snajper i Shërbimit Sekret. Trump tha se ishte goditur në pjesën e sipërme të veshit. Një pjesëmarrës në tubim u vra dhe dy të tjerë u plagosën rëndë.
Një zyrtar i lartë i zbatimit të ligjit tha për CBS News se për momentin nuk dihen lidhje me terrorizmin e huaj për sulmuesin, të cilin FBI e identifikoi si 20-vjeçarin Thomas Matthew Crooks nga Bethel Park, Pensilvani.
Nuk kishte asnjë të dhënë se kishte një person të dytë të përfshirë në atentatin në tentativë, megjithëse hetimet janë në vazhdim.
Fushata e Trump tha në një deklaratë se Trump pret me padurim t’ju bashkohet të gjithëve në Milwaukee ndërsa ne vazhdojmë me konventën tonë për ta emëruar atë për të shërbyer si presidenti i 47-të i Shteteve të Bashkuara.
“Republikanët nga i gjithë vendi do të zbresin në arenën e Forumit Fiserv të Milwaukee për të emëruar kandidatin e tyre për president. Emërimi i ish-presidentit Donald Trump këtë javë është konsideruar si një formalitet pasi ai fitoi nominimin në mars pasi grumbulloi 1,125 delegatët e nevojshëm. Trump ende nuk ka shpallur një zëvendëspresident.
Kongresi fillon të hënën dhe vazhdon deri të enjten, me nominimin zyrtar të kandidatit presidencial dhe kandidatit që pritet të hënën pasdite.
RNC dhe fushata e Trump njoftuan përpara atentatit të shtunën një listë të folësve për konventën e kësaj jave, e cila përfshin ligjvënës, personalitete televizive dhe anëtarë të familjes së ish-presidentit, ndër të tjera.
Emra si Tucker Carlson, Vivek Ramaswamy, guvernatori i Floridës, Ron DeSantis dhe kryetari i Dhomës së Përfaqësuesve, Mike Johnson janë në listë, e cila përfshin gjithashtu një numër senatorësh republikanë, kandidatë për senat dhe përfaqësues. Dhe pretendentët kryesorë për zgjedhjen e zëvendëspresidentit të Trump, si guvernatori i Dakotës së Veriut, Doug Burgum, senatori J.D. Vance dhe senatori Marco Rubio, gjithashtu janë planifikuar të flasin.
Ndërkohë, vlerësimi i kërcënimit zbuloi se ekziston shqetësimi se para dhe pas festimit mund të jenë objektiva tërheqës për organizatat e huaja terroriste, ekstremistët e dhunshëm vendas, grupet ekstremiste të dhunshme në familje, të ashtuquajturit aktorë të këqij “ujk të vetmuar” dhe sulmues aktivë, tha një burim i zbatimit të ligjit.
Gjetje të tjera kryesore në vlerësimin e kërcënimit përfshijnë konventën që mund të shihet si një objektiv tërheqës për shkak të natyrës së saj simbolike dhe lidhjes me zgjedhjet e përgjithshme të 2024-ës.
Si e tillë, të gjitha agjencitë e zbatimit të ligjit dhe të sigurisë do të rrisin praninë dhe burimet e tyre gjatë ngjarjes.
Konventat Republikane dhe Demokratike konsiderohen si ngjarje me prioritet të lartë për zbatimin e ligjit dhe janë në të njëjtin nivel me ngjarjet e tjera të profilit të lartë të tubimeve të mëdha si Super Bowl dhe inaugurimet presidenciale.
Departamenti Amerikan i Sigurisë Kombëtare e klasifikon RNC-në si një ngjarje SEAR -1, e cila përkufizohet si “ngjarje të rëndësishme me rëndësi kombëtare dhe/ose ndërkombëtare që kërkojnë mbështetje të gjerë federale ndërinstitucionale”.
Të paktën dy duzina shtetesh dhe Distrikti i Kolumbisë po dërgojnë oficerë në konventë, sipas Departamentit të Policisë së Milwaukee. Departamente shtesë mund të shtohen në listë “deri në fillimin e konventës”, thanë zyrtarët.
Shërbimi Sekret i SHBA është agjencia kryesore koordinuese për ngjarjet e javës së ardhshme.
