Nga Ornela Çuçi/
Ka ca kohë që ëndrrat i shoh të gjitha në Hazmurat. Sa tek sheshi i Çuçatëve duke u llafosur me Nilën, sa mbi portë tek Xhikua, sa në oda të madhe, me nënë Nezon, ku çdo mëngjes të diele bëja përralla me mëndje duke e shfrenuar fantazinë me rozetat e tavanit. Përralla nga ato “merr nga koshti e fut brenda”, sic thoshte nëna Nezua.
Fëmijëria është shija që na përndjek gjithë jetën, apo është thjesht tregues se mund të bëj ca të dua që të jem e re në fytyrë, por vitet e thërrasin në të gjitha mënyrat plakjen?! Ec e merre vesh tashmë që me pasqyrën mund të luash si të duash …
E ka një fuqi të çuditshme ajo shtëpi e vjetër, e lindjes. Ende, në heshtjen e netëve, gjej veten duke ecur nëpër dhomat e saj të njohura, si një vizitor në një kohë të largët. Të largët e kaq të ëmbël për mua. Dera e nëndivanit që gërvishtet ngadalë kur e hap me mendje, e ndjej aromën e pllakave të zeza lyer anash me boja të kuqe, të sapolara. Nëna që me vendosshmëri i lante me gjunjët në tokë, se ndryshe nuk laheshin omërshuarat. Pastaj, gëzimi im kur nëna më tha që I kisha mësuar t’I laja siç duhej për herë të parë, e as nuk di nëse kisha shkuar në klasë të pare ende.
Aty, në ëndërr, çdo gjë është si më pare. Dhogat që kërcasin nën peshën e hapave të kujtimeve, dritaret e odasë që ndriçohen nga hëna e zbehtë, dhe ora e kalasë përkarshi. Nga turizmi ende shihen dritat e tarracës, e unë ende më mëndje shikoj njerëz që hanë akullore, zupa apo pasta. Pastat, që ende I blej me ngulm tek pastiçeri “Zagoria” këtu në Myslym Shyri. Më duket gjithnjë se blej pak fëmijëri, pak shije nëna Nezo që më çonte në turizëm “Pa na marrë vesh njëri, kallogreee”.
Në atë shtëpi, koha ndalet. Ora nuk tregon më sekonda e minuta, por frymëmarrje të qeta të jetës që kam lënë pas. Minderi me mbulesat e punuara me grep përsipër, kordinaqet me figura zogjsh, dollapi në qoshe duket i paprekur, pasqyra me shenjat e kohës a të egrasisë ende aty, si të kishin pritur me vite që të rikthehem.
Çdo natë, kur ëndrrat më çojnë tek ajo strehë aspak e njëjta tashmë, eci pa zhurmë dhe ndihem sikur bisedoj me hije të fëmijërisë sime, me fantazmat e dëshirave të dikurshme, me ato ëndrra që u strukën nën çatinë e saj, në një pritje të përjetshme për të lulëzuar.
Është çudi, si mund të jetë ende kaq e gjallë gjithshka në ëndrra.
Thëniet e nënës ende kumbojnë para darkës së shtruar, ndërsa I hiqte pjesën kujt mungonte në tavolinë. “Tjetrin mos e duaj, por pjesën ia ruaj”, gjithnjë nësoj. E habitshme si njeriu për të cilën thuhej përherë kjo shprehje, asnjëherë nuk zbatoi asnjë parim të nënës. “Lipsur qoftë, kromoshqilari”, do të thoshte Nezua e përsëri do të hapte rrugë, si bënë edhe ata që aq shumë e deshën.
Ka vende që, edhe pse të braktisura nga dëshira për t’iu qasur, mbeten përjetësisht të plota në shpirtin tonë. Shtëpia e vjetër është një prej tyre. E aty, unë gjithmonë do të jem një fëmijë që vrapon pas ëndrrave që nuk vdesin kurrë. Është sikur çdo prag, çdo mur, çdo gërvishtje e dëgjueshme mban një thënie të nënës, të fshehur vetëm për mua. Ato mure qëndrojnë si dëshmitarë të heshtur të rritjes sime, të puthjeve të pafundme të gjyshërve kur më vinin në gjumë, të qeshjes së çiltër që gumëzhinte në avlli. Dhe unë, edhe në largësi, ndihem më pranë vetes kur jam në shtëpinë e ëndrrave të mia, të shtrënguar nga dora e ngrohtë e kujtesës. Andaj, edhe ëndrrat na çojnë ku na ka rrahur më ëmbël zemra.
