Diçka e jashtëzakonshme ka ndodhur me ajsbergun më të madh në botë, A23a. Për muaj të tërë ai ka qenë duke u rrotulluar në vend në veri të Antarktidës, kur në të vërtetë duhet të “garonte” së bashku me rrymën oqeanike më të fuqishme të Tokës.
Shkencëtarët thonë se blloku i ngrirë, i cili është më shumë se dyfishi i madhësisë së Londrës, është kapur në majë të një cilindri të madh rrotullues uji. Është një fenomen që oqeanografët e quajnë një kolonë Taylor – dhe është e mundur që A23a nuk mund t’i shpëtojë për vite me rradhë.
“Zakonisht ju mendoni për ajsbergët si gjëra kalimtare; ata copëtohen dhe shkrihen. Por jo ky”, vuri në dukje eksperti Prof. Mark Brandon. “A23a është ajsbergu që thjesht refuzon të vdesë”, shtoi ai. Bëhet e ditur se jetëgjatësia e ajsbergut është e dokumentuar mirë, shkruan BBC
Ai u çlirua nga vija bregdetare e Antarktidës në vitin 1986, por më pas pothuajse menjëherë u mbërthye në baltën e poshtme të detit Weddell. Për tre dekada ai ishte një “ishull akulli” statik. Nuk lëvizi. Vetëm në vitin 2020 ai lundroi dhe filloi të lëvizte përsëri, ngadalë në fillim, përpara se të nisej drejt veriut dhe ujërave më të ngrohta.
Në fillim të prillit të këtij viti, A23a hyri në Rrymën Rrethore Polare të Antarktikut (ACC) – një “rrymë mashtruese” që lëviz njëqind herë më shumë rreth globit sesa të gjithë lumenjtë e Tokës së bashku.
Kjo kishte për qëllim ta hidhte ajsbergun në Atlantikun e Jugut. Në vend të kësaj, A23a nuk shkoi askund. Ai mbetet në vend vetëm në veri të Ishujve Orkney Jugor, duke u kthyer në një drejtim kundër akrepave të orës me rreth 15 gradë në ditë.
Dhe për sa kohë që e bën këtë, rënia e tij përfundimtare do të vonohet.
A23a nuk është tokëzuar përsëri; ka të paktën një mijë metra ujë midis pjesës së poshtme të tij dhe shtratit të detit. Është ndalur në gjurmët e saj nga një lloj vorbulle e përshkruar për herë të parë në vitet 1920 nga një fizikan i shkëlqyer, Sir G.I. Taylor.
Akademiku i Kembrixhit ishte një pionier në fushën e dinamikës së lëngjeve dhe madje u soll në Projektin Manhattan për të modeluar stabilitetin e mundshëm të testit të parë të bombës atomike në botë.
Prof Taylor tregoi se si një rrymë që përballet me një pengesë në fundin e detit mund – në rrethanat e duhura – të ndahet në dy rrjedha të dallueshme, duke gjeneruar një masë uji rrotulluese me thellësi të plotë midis tyre.
Në këtë rast, pengesa është një përplasje 100 kilometra e gjerë në fundin e oqeanit e njohur si Pirie Bank.Vorbulla qëndron në majë të ajsbergut dhe për momentin A23a është i burgosuri i saj.
“Oqeani është plot me surpriza dhe kjo veçori dinamike është një nga më të lezetshmet që do të shihni ndonjëherë”, tha profesori Mike Meredith.
