Banka qendrore e Sirisë, nën regjimin e Bashar al-Assad, thuhet se dërgoi me avion rreth 250 milionë dollarë në Moskë midis viteve 2018 dhe 2019, një periudhë kur regjimi i diktatorit sirian ishte plotësisht i varur nga mbështetja ushtarake ruse.
Dokumentet e zbuluara nga Financial Times, tregojnë se transfertat, të cilat përfshinin kartëmonedha që peshonin një total prej gati dy tonë, u bënë me rrugë ajrore në Vnukovo, Moskë.
Transferimet e pazakonta nga Damasku tregojnë se si Rusia, një aleat kyç i Asadit që ndihmoi në mbajtjen e tij në pushtet, është bërë një destinacion kyç për paratë siriane pasi sanksionet perëndimore e ndërprenë vendin nga sistemi financiar global.
Figurat e opozitës dhe vendet perëndimore kanë akuzuar hapur Assadin për vjedhjen e pasurisë së Sirisë dhe përdorimin e aktiviteteve kriminale për të financuar ambiciet e tij ushtarake dhe personale. Në kohën kur bëheshin transfertat e parave, Siria ishte e varur nga mbështetja ushtarake ruse, duke përfshirë mercenarët e Grupit Ëagner, ndërsa anëtarët e familjes Assad blinin prona luksoze në Moskë.
David Schenker, ish-nënsekretari amerikan i shtetit për çështjet e Lindjes së Afërt, tha se nuk ishte i befasuar që diktatori sirian po dërgonte shuma kaq të mëdha në Rusi.
“Regjimi i Asadit i zhvendosi përfitimet e tij të paligjshme jashtë vendit për të siguruar një mënyrë jetese luksoze dhe elitare”, shprehet ai.
Transferta në kartëmonedha 100 dollarë dhe 500 euro
Ndërmjet marsit 2018 dhe shtatorit 2019, banka qendrore e Sirisë bëri 21 fluturime për në Moskë, duke transportuar një total prej më shumë se 250 milionë dollarësh në kartëmonedha 100 dhe 500 euro. Të dhënat tregojnë se në maj 2019, një fluturim ka bartur 10 milionë dollarë, ndërsa në shkurt të po atij viti janë bartur 20 milionë euro.
Sipas Times, para vitit 2018 transferta të tilla nuk ishin regjistruar. Sipas burimeve të njohura me sistemin e Bankës Qendrore të Sirisë, rezervat valutore të Sirisë ishin shteruar pothuajse tërësisht deri atëherë dhe regjimi u detyrua të bënte pagesa në para për blerjen e grurit, shtypjen e parave të letrës dhe shpenzimet për mbrojtjen.
Paratë përfunduan në dy banka ruse, Banka e Korporatës Financiare Ruse (RFK), e kontrolluar nga eksportuesi shtetëror i armëve Rosoboronexport, dhe Banka TsMR. Të dyja këto banka janë sanksionuar nga Departamenti Amerikan i Thesarit për lehtësimin e transaksioneve të paligjshme dhe anashkalimin e sanksioneve në emër të regjimit të Asadit.
Të dhënat ruse tregojnë gjithashtu se Moska i ofroi Sirisë letër sigurie për shtypjen e kartëmonedhave dhe kartëmonedhave të sapoprintuara siriane në vitet e mëparshme. Megjithatë, nuk ka dëshmi të transfertave të tjera masive të parave nga Siria në këto banka në dekadën e fundit.
Veprimtaritë e familjes Assad
Pavarësisht ekonomisë së shkatërruar të Sirisë, Assad dhe ata në rrethin e tij të ngushtë kanë mbajtur kontrollin mbi sektorët kritikë gjatë gjashtë viteve të fundit. Gruaja e tij, Asma al-Assad, një ish-bankiere e JP Morgan, ishte kryesore për menaxhimin e ndihmave humanitare që derdheshin në vend dhe drejtoi një këshill të fshehtë ekonomik.
Që nga viti 2013, anëtarët e familjes Assad kanë blerë të paktën 20 apartamente luksoze në Moskë përmes rrugëve komplekse të korporatave dhe kredive.
Në vitin 2022, kushëriri i Asadit, Iyad Maklouf , themeloi firmën e ndërmjetësimit Zevelis City në Moskë me vëllain e tij, Ihab.
Iyad Makhlouf ishte një ish-zyrtar në Shërbimin e Inteligjencës Siriane (i cili thuhet se vëzhgonte, torturonte dhe vrau civilë) dhe mbante lidhje të ngushta me Asadët, edhe pas “rënies” së vëllait të tij tjetër, Rami Makhlouf, një biznesmen që kontrollonte gjysmën e Ekonomisë siriane para se të binte në konflikt me diktatorin sirian.
