Konservatorët e Friedrich Merz-it kanë fituar zgjedhjet e Gjermanisë, shumë përpara partive rivale, por më pak se 30% e votave që prisnin.
“Le të festojmë sonte dhe në mëngjes do të shkojmë në punë,” u tha ai mbështetësve brohoritës. Ai tha se ishte i vetëdijshëm për përgjegjësinë që tani i pret.
Fituesi tjetër ishte Alternativa për Gjermaninë (AfD) e ekstremit të djathtë, të cilët po festojnë një rezultat rekord të vendit të dytë prej 20.8%.
Kandidatja e AfD-së për kancelare, Alice Weidel, bëri një xhiro fitoreje me mbështetësit e saj, por edhe partia e saj kishte shpresuar për një rezultat më të madh dhe disponimi në selinë e AfD-së ishte i ndrydhur.
Ndërsa rezultatet dolën gjatë orëve të para të së hënës, u bë e qartë se AfD ishte shumë përpara partive të tjera në lindje, me një 34% të parashikuar sipas një sondazhi për transmetuesin publik ZDF.
“Gjermanët kanë votuar për ndryshim”, tha Alice Weidel. Ajo tha se përpjekja e Friedrich Merz për të krijuar një koalicion do të përfundonte përfundimisht në dështim: “Do të kemi zgjedhje të reja – nuk mendoj se do të duhet të presim edhe katër vjet të tjera.”
Por ashtu si harta zgjedhore u bë blu e lehtë në lindje, pjesa tjetër e Gjermanisë u bë e zezë – ngjyra e CDU-së. Pas rënies së koalicionit trepartiak të Olaf Scholz në fund të vitit të kaluar, Merz i kishte kërkuar elektoratit një mandat të fortë për të formuar një koalicion të qartë me një parti tjetër.
Kjo do t’i mundësonte atij të zgjidhte sa më shumë probleme të Gjermanisë në katër vjet, tha ai, nga një ekonomi e ndenjur deri te mbyllja e kufijve të saj për migrantët e parregullt.
Votuesit gjermanë kishin ide të tjera. Ata dolën në numër të madh, me një pjesëmarrje prej 83% të paparë që përpara ribashkimit në 1990, por Kristian Demokratët e Merz-it kishin kërkuar më shumë se 28.6% të votave që ata dhe partia e tyre motër bavareze kishin marrë.
Merz ka përjashtuar mundësinë e punës me AfD. Ekziston një tabu ose “firewall” që pengon partitë kryesore në Gjermani të veprojnë me të djathtën ekstreme. Por partneri i tij më i mundshëm, socialdemokratët, kanë pësuar rezultatin e tyre më të keq ndonjëherë me 16.4%.
Udhëheqësi i tyre, kancelari në largim Olaf Scholz, tha se rezultatet e zgjedhjeve ishin një humbje e hidhur për partinë dhe ai nuk do të merrte pjesë në negociatat për një koalicion. Për shkak të performancës relativisht të dobët të CDU-së, fillimisht kishte disa dyshime se dy parti do të mjaftonin për një koalicion.
Gjermania sapo ka kaluar katër vjet të një koalicioni tre-partiak dhe i vetmi partner tjetër realist ishin të Gjelbërit, lideri i të cilëve, Robert Habeck, Merz e kishte tallur si një “përfaqësues për pompat e nxehtësisë” në prag të votimit.
Lexoni më shumë për zgjedhjet gjermane:
Merz, 69 vjeç, nuk ka mbajtur kurrë një detyrë ministrore, por ai ka premtuar nëse do të bëhet kancelari i ardhshëm gjerman që do të tregojë lidership në Evropë dhe do të rrisë mbështetjen për Ukrainën.
Shumica e gjermanëve janë tronditur nga mbështetja e hapur që miliarderi Elon Musk dhe nënpresidenti amerikan JD Vance i dhanë Alternativës për Gjermaninë në zgjedhje. Vance u akuzua për ndërhyrje në votim gjatë një vizite në Mynih, ndërsa Elon Musk bëri komente të përsëritura në platformën e tij X.
Kjo nuk i bëri aspak dëm Alice Weidel dhe partisë së saj, pasi AfD gëzoi një rritje prej 10 pikësh në mbështetje në krahasim me katër vjet më parë. Por ajo gjithashtu përfitoi nga një fushatë e suksesshme TikTok, që tërhoqi një numër të madh votuesish të rinj. Megjithatë, Presidenti Donald Trump përshëndeti fitoren e Merz. Ai tha se ishte provë se gjermanët, si amerikanët, ishin të lodhur nga “axhenda pa sens të përbashkët, veçanërisht për energjinë dhe imigracionin”.
Nëse ishte një uverturë, Merz nuk e mori si një të tillë. Ai tha në një tryezë të rrumbullakët televizive të dielën mbrëma se ishte bërë e qartë javën e kaluar se administrata Trump ishte “kryesisht indiferente ndaj fatit të Evropës”.
Trump e ka përshkruar në mënyrë të çuditshme Volodymyr Zelensky-n e Ukrainës si një “diktator” dhe ai duket se ka akuzuar Kievin për fillimin e luftës, të cilën Rusia ia lëshoi fqinjit të saj saktësisht tre vjet më parë.
Merz tha se “përparësia e tij absolute” do të ishte “të forcojë Evropën sa më shpejt që të jetë e mundur në mënyrë që të mund të arrijmë pavarësinë reale nga SHBA-ja hap pas hapi”.
Fitorja e Merz u mirëprit shpejt në pjesën më të madhe të Evropës. Emmanuel Macron i Francës foli për bashkimin në një kohë pasigurie për të “përballuar sfidat kryesore të botës dhe kontinentit tonë”, ndërsa kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar Sir Keir Starmer u përpoq të “rrisë sigurinë tonë të përbashkët dhe të sigurojë rritje për të dy vendet tona”.
Kristian Demokratët e Friedrich Merz-it vazhdojnë të mbështeten te votuesit më të vjetër për suksesin e tyre, ndërsa votuesit e moshës 18-24 vjeç duket se janë shumë më të interesuar si për AfD-në ashtu edhe për një parti tjetër, të Majtën, e cila u rrit në sondazhet javët e fundit. Jo shumë kohë më parë, e majta po dilte nga parlamenti me numrat e sondazheve shumë nën pragun e 5%.
Por një seri videosh të TikTok që tregonin bashkë-drejtuesen Heidi Reichinnek duke mbajtur fjalime të zjarrta në parlament u bënë virale dhe ato përfunduan afër 9%, dhe një e katërta e votave të të rinjve, sipas një sondazhi të ARD./BBC
