Nga Arianit Shehu *
Pavarësisht se kam pasur privilegjin të takohem me udhëheqës botërorë, Mbretër dhe Emirë në mbarë globin përgjatë më shumë se dy dekadave, takimet me Kryeministrin Edi Rama mbeten gjithmonë më të veçantat. Ka diçka të rrallë në mënyrën se si ai të mirëpret — një përzierje unike e fisnikërisë së brendshme, thjeshtësisë dhe respektit të sinqertë që të bën të ndihesh jo thjesht mysafir, por i vlerësuar si njeri. Ai të dëgjon me përqendrim të plotë, flet me pasion dhe gjithnjë e përçon një ndjenjë miqësie e përulësie që rrallë e gjen në nivelet më të larta të politikës. Çdo takim me të nuk është vetëm formalitet diplomatik, por një përjetim njerëzor që mbetet gjatë në kujtesë.
Edi Rama, përtej figurës së tij si udhëheqës shtetëror, është një njeri me një prani të thellë njerëzore që nuk mund të kalohet pa u ndjerë. Çdo takim me të lë një përshtypje të menjëhershme – jo vetëm për shtatlartësinë e tij fizike, por për mënyrën e veçantë me të cilën flet, dëgjon dhe përfshin. Ai nuk flet si një politikan tradicional, por si një njeri që e ka jetuar sfidën, që e ka ndjerë peshën e përgjegjësisë në kocka, dhe që ende ruan ndjeshmërinë e një artisti që sheh përtej sipërfaqes. Në takime zyrtare apo mikpritje të përzemërta, Rama krijon atmosferë afërsie, duke treguar kujdes për detaje të vogla që të bëjnë të ndihesh i respektuar dhe i përfshirë. Ka një lloj autenticiteti në mënyrën si përshëndet, si prek krahun kur flet, si qesh me sinqeritet ose si reflekton me qetësi. Udhëheqja e tij përçon vendosmëri, por jo arrogancë; vizion, por jo shkëputje nga realiteti. Në të bashkohen qytetari i thjeshtë dhe lideri global – një përzierje e rrallë që ka formuar stilin e tij unik në politikë, duke bërë që Shqipëria të mos ketë vetëm një kryeministër, por një zë të fuqishëm dhe të besueshëm në botë.
Është më shumë se e nevojshme — është thelbësore — që arritjet e Shqipërisë në vitet e fundit të përmblidhen dhe të dokumentohen me dinjitet, qartësi dhe krenari. Në një kohë kur zhvillimi shpesh ndodh në heshtje dhe përditshmëria e përthith vëmendjen e qytetarëve, përmbledhja e suksesit shërben si një pasqyrë për rrugën e përshkuar, si dëshmi konkrete e progresit dhe si motivim për të ardhmen. Përmes një bilanci të qartë, qytetarët kanë mundësinë të kuptojnë më mirë se si janë përmirësuar jeta e tyre, infrastruktura, ekonomia, arsimi, kultura, si dhe pozicioni ndërkombëtar i vendit.
Për më tepër, një përmbledhje e tillë e arritjeve është edhe një mjet strategjik i rëndësishëm për përfaqësimin e Shqipërisë në arenën ndërkombëtare. Ajo tregon se vendi jo vetëm që ka vizion, por ka edhe kapacitet për të ecur përpara, për të ndërtuar shtet, për të bashkëpunuar rajonalisht dhe për të integruar standardet evropiane në çdo fushë. Është gjithashtu një mundësi për të nderuar punën dhe përkushtimin e institucioneve, profesionistëve, dhe qytetarëve që kanë kontribuar në këtë transformim.
Në një botë ku perceptimi është shpesh po aq i rëndësishëm sa realiteti, një përmbledhje dinjitoze dhe vizionare e arritjeve është arma më e fuqishme për të ndërtuar besim – si brenda vendit, ashtu edhe jashtë tij.
Këto përfundime nuk janë thjesht vlerësime të përgjithshme apo deklarime emocionale apo të interesit partiak— ato bazohen në përshtypje personale, në përvoja të drejtpërdrejta dhe mbi të gjitha, në rezultate të drejta, të prekshme dhe të faktuara. Ato pasqyrojnë një analizë të ndershme të transformimeve që Shqipëria ka përjetuar në këto vite, dhe janë të mbështetura jo vetëm nga statistika dhe projekte konkrete, por edhe nga ndjenja reale e progresit që ndihet në çdo cep të vendit. Në thelb të tyre qëndron një e vërtetë e padiskutueshme: Shqipëria ka ecur përpara — me hapa të sigurt, me ambicie të qarta dhe me një drejtim të qëndrueshëm.
Gjatë katër viteve të fundit, Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, ka demonstruar një përkushtim të palëkundur ndaj çështjes së Kosovës, duke luajtur një rol kyç në promovimin e pavarësisë dhe sovranitetit të saj në arenën ndërkombëtare.
Një nga sukseset më të dukshme ishte njohja zyrtare e pavarësisë së Kosovës nga Kenia në mars të vitit 2025. Ish-presidenti dhe ish-ministri i Jashtëm i Kosovës, Behgjet Pacolli, i cili siguroi njohjen, shprehu mirënjohjen e tij ndaj Presidentit të Shqipërisë, Bajram Begaj, dhe Kryeministrit Rama për mbështetjen e tyre shtetërore në këtë arritje historike.
Në aspektin e sigurisë, Rama ka kërkuar një rritje të ndjeshme të pranisë së trupave të NATO-s në Kosovë, veçanërisht përgjatë kufirit me Serbinë. Ai ka theksuar se aktivitetet e paligjshme, përfshirë kontrabandën e armëve dhe narkotikëve nga grupet kriminale serbe te orkestruara nga regjimi në Beograd, janë jashtë kontrollit në këtë zonë, duke bërë thirrje për një angazhim më të madh të aleancës për të përkrahur institucionet e sigurisë në Kosovë dhe promovuar stabilitetin dhe sigurinë e Kosovës.
Në dhjetor të vitit 2022, Shqipëria priti Samitin BE-Ballkani Perëndimor, një ngjarje historike që shënoi herën e parë që ky samit u mbajt në një shtet të Ballkanit Perëndimor. Nën udhëheqjen e Ramës, ky samit riafirmoi perspektivën e anëtarësimit të rajonit në BE dhe theksoi rëndësinë e bashkëpunimit rajonal, duke përfshirë edhe Kosovën, në proceset integruese evropiane.
Për më tepër, Rama ka qenë një mbështetës i zëshëm i marrëveshjeve që synojnë normalizimin e marrëdhënieve midis Kosovës dhe Serbisë. Ai ka përshëndetur marrëveshjen e Ohrit të vitit 2023, duke shpresuar se kjo do të çojë në një realitet të ri dhe të pakthyeshëm në marrëdhëniet midis dy vendeve dhe do të kontribuojë në stabilitetin e rajonit.
Përmes këtyre veprimeve dhe iniciativave, Edi Rama ka dëshmuar një angazhim të palëkundur për të mbështetur dhe promovuar pavarësinë, sovranitetin dhe integritetin territorial të Kosovës, duke e pozicionuar atë si një lider të rëndësishëm në rajon dhe një aleat të besueshëm për Kosovën në arenën ndërkombëtare.
Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, ka qenë vazhdimisht një zë i fortë në mbështetje të pavarësisë së Kosovës gjatë takimeve me përfaqësuesit më të lartë të Serbisë dhe gjatë vizitave të tij në Beograd, duke theksuar se njohja e Kosovës si shtet i pavarur është thelbësore për stabilitetin dhe përparimin e rajonit.
Gjatë një vizite historike në Beograd më 10 nëntor 2014 – vizita e parë e një udhëheqësi shqiptar në 68 vjet – Rama kërkoi publikisht që Serbia ta pranojë realitetin e pavarësisë së Kosovës. Në një konferencë të përbashkët për shtyp me Kryeministrin e atëhershëm serb, Aleksandar Vuçiç, Rama deklaroi: “Sa më shpejt ta njihni, aq më shpejt mund të ecim përpara.” Kjo deklaratë shkaktoi një përplasje të tensionuar, ku Vuçiç e quajti komentin “provokim”, duke përsëritur qëndrimin refuzues të Serbisë për ta njohur Kosovën.
Në të njëjtën konferencë, Rama theksoi më tej: “Ne kemi dy qëndrime krejtësisht të ndryshme mbi Kosovën, por realiteti është një dhe plotësisht i pandryshueshëm. Kosova e pavarur, e njohur deri tani nga 108 shtete dhe e mbështetur nga Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë, është një realitet i pamohueshëm dhe i patjetërsueshëm rajonal dhe evropian.”
Deklaratat e hapura të Ramës gjatë kësaj vizite u pritën me kritika të forta nga mediat serbe, të cilat nisën një fushatë denigruese ndaj tij – duke e dëshmuar ndjeshmërinë e thellë që ka çështja e Kosovës në marrëdhëniet serbo-shqiptare.
Pavarësisht kësaj, Rama vazhdoi të mbrojë me vendosmëri pavarësinë e Kosovës. Në një intervistë për agjencinë France-Presse, ai u shpreh: “Ka përfunduar. Kosova është një shtet. Është një shtet i njohur nga fuqitë kryesore botërore,” duke theksuar se shtetësia e Kosovës është një realitet i pakthyeshëm.
Në një tjetër koment për median serbe, Rama tha se i dukej e habitshme që pranimi i realitetit të pavarësisë së Kosovës mund të konsiderohej provokim: “Për mua është e pabesueshme që kjo ju provokon. Nuk është diçka që e kam ëndërruar unë. Është realitet. Shumë vende me të cilat Serbia bashkëpunon e kanë njohur Kosovën si shtet të pavarur.”
Qëndrimi i palëkundur i Ramës përfaqëson përkushtimin e tij të thellë për të mbrojtur pavarësinë dhe sovranitetin e Kosovës, dhe reflekton vizionin e tij më të gjerë për paqe, stabilitet dhe bashkëpunim në Ballkan përmes dialogut të hapur dhe të sinqertë.
Një Komb, Një Vizion: Aleanca Strategjike Shqipëri–Kosovë për Zhvillim dhe Integrim
Shqipëria dhe Kosova kanë ndërtuar një partneritet të ngushtë dhe strategjik, duke nënshkruar një sërë marrëveshjesh dhe duke ndërmarrë projekte të përbashkëta që synojnë forcimin e lidhjeve politike, ekonomike dhe kulturore ndërmjet dy vendeve.
Në dhjetor 2024, kryeministrat Edi Rama dhe Albin Kurti nënshkruan një marrëveshje bashkëpunimi për organizimin e Lojërave Mesdhetare 2030. Kjo marrëveshje mundëson zhvillimin e sportit të lundrimit në Durrës, duke e bërë atë një nga qytetet mikpritëse të këtij eventi prestigjioz, çka pritet të rrisë profilin ndërkombëtar të të dy vendeve në fushën e sportit.
Që nga viti 2014, qeveritë e Shqipërisë dhe Kosovës kanë mbajtur mbledhje të përbashkëta të rregullta, duke nënshkruar dhjetëra marrëveshje dhe protokolle bashkëpunimi në fusha të ndryshme. Për shembull, në një nga këto mbledhje u nënshkruan 13 marrëveshje që mbulojnë sektorë si arsimi, drejtësia, infrastruktura dhe energjia, duke synuar harmonizimin e politikave dhe integrimin e tregjeve të të dy vendeve.
Në sektorin e arsimit, janë nënshkruar marrëveshje për bashkëpunim në arsimin e lartë dhe kërkimin shkencor, duke përfshirë bashkëpunimin institucional për zhvillimin profesional të mësimdhënësve dhe organizimin e përbashkët të mësimit të gjuhës dhe kulturës shqipe në diasporë.
Një tjetër iniciativë e rëndësishme është Programi i Partneritetit IPA CBC Shqipëri-Kosovë, me vlerë 9.7 milionë euro, i cili synon të forcojë bashkëpunimin ndërkufitar dhe të mbështesë projekte zhvillimore në zonat kufitare, duke përmirësuar infrastrukturën dhe duke rritur mundësitë ekonomike për komunitetet lokale.
Për të adresuar sfidat dhe për të përmirësuar bashkëpunimin në sektorin e arsimit, është hartuar një udhërrëfyes që përshkruan gjendjen aktuale dhe ofron rekomandime specifike për bashkëpunimin afatshkurtër dhe afatmesëm ndërmjet dy vendeve.
Këto iniciativa dhe marrëveshje pasqyrojnë angazhimin e përbashkët të Shqipërisë dhe Kosovës për të thelluar bashkëpunimin dhe për të avancuar integrimin e tyre në strukturat euroatlantike, duke ndërtuar një të ardhme më të ndritur për qytetarët e tyre.
Shqipëria në Zemër të Evropës dhe NATO-s: Katër Vite Suksesi
Gjatë katër viteve të fundit, nën drejtimin e Kryeministrit Edi Rama, Shqipëria ka shënuar përparime të ndjeshme si në procesin e integrimit evropian, ashtu edhe në forcimin e rolit të saj brenda Aleancës së NATO-s.
Në korrik të vitit 2022, Shqipëria hapi zyrtarisht negociatat për anëtarësim në Bashkimin Evropian, një moment historik në rrugën e saj drejt integrimit evropian. Ky hap erdhi pas një sërë reformash të thella që synonin përafrimin e kuadrit ligjor dhe institucional të vendit me standardet e BE-së. Deri në tetor të vitit 2024, Shqipëria kishte shpallur objektivin ambicioz për të qenë gati për anëtarësim deri në vitin 2030—një afat që vetë Kryeministri Rama e pranoi si “shumë ambicioz”.
Përkushtimi i Shqipërisë ndaj integrimit evropian u konfirmua më tej me organizimin e Samitit BE-Ballkani Perëndimor në Tiranë, në dhjetor 2022—i pari i këtij lloji që zhvillohej në një shtet të Ballkanit Perëndimor. Ky samit theksoi rolin aktiv të Shqipërisë në nxitjen e bashkëpunimit rajonal dhe forcimin e partneritetit me BE-në.
Si anëtare e NATO-s që nga viti 2009, Shqipëria ka rritur ndjeshëm kontributet e saj brenda aleancës gjatë mandatit të fundit të Kryeministrit Rama. Në janar 2022, Shtetet e Bashkuara të Amerikës e shpallën Shqipërinë si vendin ku do të vendoset një komandë e përparuar për operacionet speciale në Ballkan, duke njohur rëndësinë strategjike të vendit tonë në rajon dhe besueshmërinë e saj si aleate.
Më tej, Shqipëria transformoi bazën ajrore të Kuçovës në një qendër të rëndësishme për operacionet ajrore të NATO-s, e cila u inaugurua zyrtarisht në mars 2024. Kryeministri Rama theksoi se kjo bazë përbën një element kyç sigurie në Ballkanin Perëndimor, një rajon që, sipas tij, është i kërcënuar nga “ambicie neo-imperialiste”.
Për më tepër, Shqipëria ka strehuar mijëra anëtarë të Organizatës së Muxhahedinëve të Popullit të Iranit (MEK), një grup opozitar ndaj regjimit iranian, me kërkesë të Shteteve të Bashkuara. Ky akt konfirmon orientimin perëndimor të Shqipërisë dhe përkushtimin e saj ndaj sigurisë ndërkombëtare.
Përmes këtyre përpjekjeve të qëndrueshme në fushën e integrimit evropian dhe bashkëpunimit me NATO-n, Kryeministri Edi Rama ka pozicionuar Shqipërinë si një partnere të besueshme dhe të vendosur në skenën ndërkombëtare, duke kontribuar në stabilitetin dhe bashkëpunimin rajonal e global.
Strategjia Kombëtare e Suksesit: Rritja Ekonomike dhe Modernizimi Infrastruktoror
Gjatë katër viteve të fundit, ekonomia e Shqipërisë ka njohur një periudhë të qëndrueshme zhvillimi dhe transformimi strukturor, pavarësisht sfidave të brendshme dhe të jashtme si pandemia globale, krizat energjetike dhe inflacioni i importuar. Qeveria shqiptare ka ndjekur një politikë fiskale dhe monetare të kujdesshme, duke mbajtur stabilitetin makroekonomik dhe duke garantuar një klimë të favorshme për investime.
Rimëkëmbja pas pandemisë filloi me forcë në vitin 2021, kur ekonomia shqiptare u rrit me 7.2%, duke tejkaluar parashikimet fillestare dhe duke rikuperuar humbjet e vitit të mëparshëm. Kjo rritje u mbështet nga turizmi, ndërtimi dhe shpenzimet private. Në vitin 2022, vendi ruajti një ritëm të lartë rritjeje prej 4.8%, falë një konsumi të fortë dhe rritjes së eksporteve, sidomos në sektorin e bujqësisë, mineraleve dhe energjisë.
Viti 2023 solli vazhdimësi në zhvillim, me një fokus të qartë në digjitalizimin e administratës, përmirësimin e infrastrukturës dhe nxitjen e investimeve të huaja direkte. Qeveria ka ndërmarrë reforma për përmirësimin e klimës së biznesit dhe ka përforcuar mbështetjen për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme, të cilat përbëjnë shtyllën e ekonomisë vendase.
Në vitin 2024, Shqipëria regjistroi një rritje prej rreth 4%, ndërkohë që inflacioni u stabilizua në nivelet 2–3%, çka reflekton menaxhimin efektiv të presioneve të tregut ndërkombëtar. Rritja ekonomike është shoqëruar me uljen graduale të papunësisë dhe rritjen e pagave mesatare në sektorët publik dhe privat, si dhe me përmirësim të bilancit tregtar falë rritjes së turizmit dhe eksporteve.
Në përgjithësi, Shqipëria ka hyrë në një fazë të re zhvillimi, me një ekonomi më të diversifikuar, më të hapur ndaj inovacionit dhe teknologjisë, dhe më të qëndrueshme në perspektivën afatgjatë. Përmes strategjive të zhvillimit të qëndrueshëm, përmirësimit të infrastrukturës dhe orientimit drejt ekonomisë së gjelbër, vendi po përgatitet për një kapitull të ri ekonomik dhe integrim më të thellë në tregjet evropiane.
Gjatë katër viteve të fundit, nën drejtimin e Kryeministrit Edi Rama, Shqipëria ka ndërmarrë një sërë projektesh ambicioze infrastrukturore me synimin për të përmirësuar lidhjet, për të nxitur turizmin dhe për të forcuar rritjen ekonomike. Këto përpjekje kanë transformuar peizazhin e vendit dhe e kanë pozicionuar Shqipërinë si një qendër në zhvillim në Ballkan.
Një nga arritjet më të rëndësishme është përfundimi i Rrugës së Arbrit. Pas dekadash pritjeje dhe progresi të ndërprerë, rruga u hap plotësisht për qarkullim më 14 mars 2025. Kjo arterie jetike lidh Tiranën me rajonin verilindor të Dibrës, duke ulur ndjeshëm kohën e udhëtimit dhe duke hapur potencialin ekonomik për komunitetet që më parë ishin të izoluara. Pika qendrore e projektit, Tuneli i Murrizit, përballoi sfida të shumta gjeologjike dhe inxhinierike për t’u kthyer në simbol të vendosmërisë dhe suksesit.
Në jug, Tuneli i Llogarasë qëndron si dëshmi e përkushtimit të Shqipërisë për modernizimin e infrastrukturës rrugore. I inauguruar më 5 korrik 2024, ky tunel 5.9-kilometërsh kalon nëpër Qafën e Llogarasë, duke lidhur qytetin bregdetar të Vlorës me Rivierën Shqiptare. Duke shmangur kalimin malor të rrezikshëm, tuneli ka reduktuar ndjeshëm kohën e udhëtimit dhe ka përmirësuar sigurinë për drejtuesit e mjeteve, duke i dhënë hov turizmit dhe ekonomive vendore përgjatë bregdetit Jonian.
Sektori i aviacionit ka përjetuar gjithashtu zhvillime të dukshme me ndërtimin e Aeroportit Ndërkombëtar të Vlorës. I nisur më 28 nëntor 2021, projekti pritet të përfundojë në prill të vitit 2025. Me një pistë prej 3,200 metrash dhe një terminal prej 34,000 metrash katrorë, aeroporti është projektuar për të përballuar deri në tre milionë pasagjerë në vit. I vendosur strategjikisht pranë qytetit të Vlorës, ai pritet të bëhet një nga portat kryesore të hyrjes për udhëtarët ndërkombëtarë, duke e integruar Shqipërinë më thellë në rrjetin global të aviacionit.
Përtej transportit, qeveria ka shpallur plane për të rindërtuar Kompleksin Metalurgjik të Elbasanit, një relikt i së kaluarës industriale të vendit. Kryeministri Rama ka propozuar shndërrimin e kësaj zone prej 340 hektarësh në një Park Kombëtar të Prodhimit, Logjistikës dhe Teknologjisë Inovatore – i quajtur “Made in Albania”. Kjo iniciativë synon të transformojë zonën e vjetër industriale në një hapësirë të gjelbër dhe qendër inovacioni, duke nxitur zhvillimin ekonomik dhe duke ruajtur trashëgiminë historike.
Në sektorin e energjisë, Shqipëria ka nënshkruar një marrëveshje historike me Italinë dhe Emiratet e Bashkuara Arabe për ndërtimin e një ndërlidhjeje nënujore për energjinë e rinovueshme nëpërmjet Detit Adriatik. Me një vlerë mbi një miliard euro, ky projekt përfshin prodhimin e energjisë së gjelbër në Shqipëri dhe eksportimin e saj në Itali përmes kabllove nënujore. Bashkëpunimi tregon rolin në rritje të Shqipërisë në nismat rajonale për energjinë dhe përkushtimin ndaj zhvillimit të qëndrueshëm.
Këto projekte, ndër të tjera, pasqyrojnë një periudhë transformimi të thellë në peizazhin infrastrukturor të Shqipërisë. Nën drejtimin e Kryeministrit Edi Rama, vendi ka bërë hapa të rëndësishëm drejt modernizimit, duke nxitur rritjen ekonomike dhe përmirësuar cilësinë e jetës për qytetarët e tij.
Në vitet e fundit, Shqipëria ka përjetuar një rritje të jashtëzakonshme në sektorin e turizmit, duke u shndërruar në një destinacion gjithnjë e më të preferuar për vizitorët e huaj. Në vitin 2024, vendi priti 11.7 milionë turistë të huaj, një rritje prej 15.2% krahasuar me vitin 2023. Kjo prirje pozitive është rezultat i përpjekjeve të vazhdueshme për të diversifikuar ofertën turistike dhe për të përmirësuar infrastrukturën.
Një nga projektet më të rëndësishme infrastrukturore është Tuneli i Llogarasë, i cili u hap për qarkullim më 5 korrik 2024. Ky tunel 5.9 kilometra i gjatë lidh Dukatin me Palasën, duke shkurtuar kohën e udhëtimit nga 30 minuta në vetëm 7 minuta. Ky investim ka lehtësuar ndjeshëm aksesin drejt Rivierës Shqiptare, duke nxitur zhvillimin e turizmit në këtë zonë piktoreske.
Për të mbështetur këtë rritje, qeveria shqiptare ka miratuar Strategjinë Kombëtare të Turizmit 2024–2030, e cila synon të tërheqë investime me përfitime afatgjata dhe të shfrytëzojë plotësisht potencialet turistike të vendit. Kjo strategji fokusohet në zhvillimin e qëndrueshëm të turizmit, duke promovuar atraksionet natyrore dhe kulturore, si dhe duke përmirësuar infrastrukturën dhe shërbimet për turistët.
Megjithatë, rritja e shpejtë e turizmit ka sjellë edhe sfida, veçanërisht në infrastrukturën rrugore, e cila gjatë sezonit veror shpesh nuk mund të përballojë fluksin e lartë të vizitorëve Për të adresuar këto çështje, janë planifikuar investime të mëtejshme në përmirësimin e rrugëve dhe zgjerimin e kapaciteteve akomoduese, duke synuar ofrimin e një përvoje sa më të kënaqshme për turistët dhe zhvillimin e qëndrueshëm të sektorit.
Fuqia e Kulturës Shqiptare: Vizioni për Një Komb që Promovohet me Krenari në Botë
Nën udhëheqjen e Kryeministrit Edi Rama, Shqipëria ka ndërmarrë një sërë iniciativash të rëndësishme për të promovuar dhe zhvilluar kulturën kombëtare, duke e integruar atë në skenën ndërkombëtare dhe duke forcuar lidhjet me diasporën shqiptare.
Një nga projektet kryesore është “Colours of Albanians”, një konkurs fotografik i organizuar në bashkëpunim me Ministrinë e Punëve të Jashtme dhe Diasporës së Kosovës. Ky projekt synon të promovojë trashëgiminë kulturore shqiptare dhe të forcojë identitetin kombëtar mes shqiptarëve kudo që ndodhen. Përmes këtij konkursi, pjesëmarrësit nga e gjithë bota ndajnë imazhe që pasqyrojnë bukuritë natyrore, traditat dhe jetën e përditshme shqiptare, duke krijuar një mozaik të pasur të kulturës sonë.
Për të forcuar lidhjet me diasporën dhe për të vlerësuar kontributin e saj në ruajtjen dhe promovimin e kulturës shqiptare, janë organizuar Samitet e Diasporës Shqiptare. Këto samite, të mbajtura në vitet 2016, 2019 dhe 2023, kanë shërbyer si platforma për shkëmbimin e eksperiencave dhe ideve mes figurave të spikatura të biznesit, shkencës, artit dhe kulturës nga diaspora dhe vendi amë. Këto ngjarje kanë kontribuar në fuqizimin e ndjenjës së identitetit dhe bashkimit kombëtar.
Në fushën e diplomacisë kulturore, Shqipëria ka bashkëpunuar ngushtë me Kosovën për të realizuar aktivitete të përbashkëta që promovojnë vlerat kombëtare. Në prill 2020, u nënshkrua një protokoll zbatues në fushën e diplomacisë kulturore ndërmjet dy ministrive të jashtme, duke synuar koordinimin e aktiviteteve kulturore dhe promovimin e identitetit shqiptar në arenën ndërkombëtare.
Për më tepër, Kryeministri Rama ka vlerësuar dhe nderuar figurat e shquara të kulturës shqiptare. Pas ndarjes nga jeta të shkrimtarit të madh Ismail Kadare, Rama e cilësoi atë si “monumenti më i madh i kulturës shqiptare”, duke theksuar kontributin e tij të jashtëzakonshëm në letërsinë dhe kulturën kombëtare.
Këto projekte dhe iniciativa dëshmojnë përkushtimin e qeverisë shqiptare nën udhëheqjen e Edi Ramës për të ruajtur, zhvilluar dhe promovuar kulturën shqiptare, duke e integruar atë në rrjedhat bashkëkohore dhe duke forcuar lidhjet me komunitetet shqiptare në mbarë botën.
Edi Rama nuk është vetëm një udhëheqës i një shteti; ai është një vizion, një zë i qartë dhe i vendosur që ka udhëhequr Shqipërinë në një epokë të re. Si njeri, ai mbetet autentik, i drejtpërdrejtë dhe njerëzor – një kombinim i rrallë që e bën të afërt me qytetarët dhe të respektuar nga liderët botërorë. Si lider, ai ka treguar guxim për të marrë vendime të mëdha, këmbëngulje për të përballuar sfida të vështira dhe vizion për të transformuar një vend që dikur shihej me skepticizëm, në një histori suksesi në rritje.
Nën drejtimin e tij, Shqipëria ka njohur rritje ekonomike të qëndrueshme, zhvillim të paprecedentë infrastrukturor, fuqizim të rolit ndërkombëtar, thellim të bashkëpunimit me Kosovën dhe një promovim dinjitoz të kulturës dhe identitetit kombëtar në botë. Sot, Shqipëria është më e lidhur, më moderne, më e fortë dhe më krenare për veten.
Nën udhëheqjen e Kryeministrit Edi Rama, Shqipëria ka ndërmarrë hapa konkretë për të mbështetur shqiptarët që jetojnë në rajon, veçanërisht në Maqedoninë e Veriut, Luginën e Preshevës dhe Mal të Zi.
Në tetor 2016, gjatë një vizite në Serbi, Kryeministri Rama siguroi një marrëveshje për furnizimin e shkollave në Luginën e Preshevës me tekste mësimore në gjuhën shqipe të siguruara nga Tirana. Kjo marrëveshje synonte përmirësimin e cilësisë së arsimit për nxënësit shqiptarë në këtë rajon. Në dhjetor 2024, Kuvendet e Shqipërisë dhe Kosovës mbajtën një takim të përbashkët në Prishtinë, ku u diskutua edhe për situatën e shqiptarëve në Medvegjë, Preshevë dhe Bujanoc. Ky takim theksoi rëndësinë e bashkëpunimit ndërinstitucional për adresimin e çështjeve që prekin shqiptarët në këto zona. Qeveria shqiptare ka propozuar krijimin e një fondi të përbashkët zhvillimor me Kosovën, të mbështetur nga një zyrë e përbashkët koordinuese, për të adresuar nevojat e shqiptarëve në Preshevë, Medvegjë dhe Bujanoc. Ky fond synon të mbështesë projekte zhvillimore dhe të përmirësojë kushtet socio-ekonomike të shqiptarëve në këto rajone.
Kryeministri Edi Rama ka treguar në mënyrë të vazhdueshme mbështetje të fuqishme për shqiptarët në Maqedoninë e Veriut, duke e konsideruar integrimin e tyre politik, ekonomik dhe kulturor si pjesë thelbësore të vizionit të përbashkët për një rajon më të barabartë dhe më të qëndrueshëm. Nën drejtimin e tij, Shqipëria ka vepruar jo vetëm përmes deklaratave politike, por edhe përmes bashkëpunimit konkret dhe institucional me liderët shqiptarë në Maqedoninë e Veriut. Një prej shembujve më të rëndësishëm është mbështetja aktive për përfshirjen e shqiptarëve në institucionet shtetërore të Maqedonisë së Veriut, veçanërisht në periudhat kyçe të krizave politike dhe proceseve të ndjeshme si marrëveshja e Prespës dhe rrugëtimi drejt integrimit evropian. Rama ka mbështetur fuqishëm pjesëmarrjen e shqiptarëve në qeveritë maqedonase si faktor stabiliteti dhe progresi.
Në vitin 2021, gjatë një vizite të përbashkët me Kryeministrin e Kosovës në Maqedoninë e Veriut, Rama theksoi rëndësinë e projekteve të përbashkëta kulturore dhe arsimore që forcojnë identitetin kombëtar shqiptar dhe integrimin e komunitetit në jetën publike të vendit. Ai ka mbështetur gjithashtu projektet që lidhin më shumë shqiptarët përtej kufijve, si nismat infrastrukturore, shkëmbimet akademike dhe bashkëpunimet ndërkomunale.
Shqipëria, pavarësisht progresit të dukshëm në shumë fusha, përballet ende me një sërë sfidash kyçe që do të përcaktojnë rrugëtimin e saj drejt zhvillimit të qëndrueshëm dhe integrimit të plotë euroatlantik. Megjithëse negociatat me BE-në janë hapur, përparimi real kërkon përmbushjen e reformave të thella, veçanërisht në drejtësi, administratë publike dhe luftën kundër korrupsionit. Rritja e transparencës dhe forcimi i institucioneve janë thelbësore për të ecur përpara në këtë proces. Zbatimi efektiv i ligjit dhe pavarësia e sistemit të drejtësisë janë thelbësore për të rikthyer besimin qytetar.
Edhe pse ekonomia është rritur, sfida të tilla si informaliteti, papunësia, varfëria dhe mungesa e diversifikimit ekonomik kërkojnë politika më të thella strukturore, nxitje të inovacionit dhe mbështetje më të fortë për sektorin privat. Emigrimi, sidomos i të rinjve dhe profesionistëve të kualifikuar, po krijon boshllëqe në tregun e punës dhe po ndikon negativisht në perspektivën demografike dhe zhvillimore të vendit. Ndotja, menaxhimi i mbetjeve, mbrojtja e natyrës dhe planifikimi urban mbeten çështje urgjente që kërkojnë politika të qëndrueshme mjedisore dhe ndërhyrje të menjëhershme në infrastrukturë. Reforma në arsim dhe modernizimi i sistemit shëndetësor janë sfida kyçe për të ndërtuar një shoqëri të zhvilluar dhe konkurruese. Nevojitet më shumë investim në cilësi, akses dhe infrastrukturë. Në një rajon me tensione të herëpashershme, roli diplomatik i Shqipërisë si faktor stabiliteti duhet të konsolidohet më tej, ndërkohë që duhet të forcohen aleancat strategjike dhe ndikimi ndërkombëtar.
Këto sfida kërkojnë qeverisje të përgjegjshme, unitet politik dhe angazhim afatgjatë nga të gjitha segmentet e shoqërisë shqiptare. Përballimi i tyre me guxim, vizion dhe vendosmëri do të përcaktojë rrugën që Shqipëria do të ndjekë në dekadën e ardhshme.
Në fund, Edi Rama përfaqëson jo thjesht një udhëheqës politik, por një forcë transformuese që e ka udhëhequr vendin me ide, pasion dhe përgjegjësi. Historia do ta kujtojë jo vetëm për atë që tha, por për gjithçka që arriti të ndërtojë – me vullnet, vizion dhe dashuri të palëkundur për Shqipërinë, Kosovën dhe gjithë trevat shqiptare.
*Arianit Shehu është Drejtor Ekzekutiv i Qendrës Amerikane për Luftimin e Ekstremizmit dhe Terrorizmit, me mbi 25 vite përvojë në drejtimin e programeve shumëmilionëshe ndërkombëtare në promovimin e demokracisë dhe luftës kundër terrorizmit. Shehu ka shërbyer si drejtor i konzorciumeve të Instituteve Politike Amerikane dhe ka udhëhequr iniciativa të rëndësishme në më shumë se njëzet vende në Evropën Qendrore e Lindore, Lindjen e Mesme dhe Afrikën Veriore. Z. Shehu gjithashtu ka shërbyer edhe si këshilltar i ish-Sekretares së Shtetit së SHBA Madeleine Albright për institute prestigjioze ndërkombëtare si Aspen Institute dhe Atlantic Council. Kontributi i tij në fushën e sigurisë dhe demokracisë është vlerësuar me një sërë dekoratash civile dhe ushtarake, përfshirë Medaljen e Paqes dhe Medaljen e Nderit. Krahas angazhimit diplomatik dhe strategjik, Arianit Shehu është edhe ligjerues pranë Universitetit të Filadelfias, ku ndan përvojën e tij të pasur me brezin e ri të liderëve dhe profesionistëve. Gjatë viteve ’90, ka punuar si korrespondent lufte për Los Angeles Times duke sjellë në vëmendjen globale realitetin e rajonit.
