Nga Massimo Gaggi, Corriere della Sera
Të çorientuar, në kërkim të një udhëheqësi të ri, demokratët marrin ndihmë nga vetë Donald Trump, i cili, duke vendosur ta bëjë Kaliforninë shumë demokratike në epiqendrën e betejës së tij për dëbimin e emigrantëve pa dokumente, po e transformon Gavin Newsom në një hero të rezistencës.
Rezistenca në mbrojtje të emigrantëve: një kauzë që në sytë e udhëheqësit republikan është e destinuar t’i degradojë demokratët dhe guvernatorin e Kalifornisë në një pozicion të përhershëm minoritar, duke pasur parasysh se atmosfera mbizotëruese në Amerikë është ajo e armiqësisë ndaj emigrantëve të paligjshëm.
Në fund të fundit, Donald fitoi zgjedhjet duke e vendosur pikërisht këtë çështje në qendër të fushatës së tij.
Megjithatë, tani, Newsom po përpiqet ta transformojë veten mbi të gjitha në një fortesë rezistence ndaj autoritarizmit të një presidenti i cili, tashmë nën akuza për dhjetëra shkelje të ligjit dhe prerogativave të Kongresit në muajt e parë të mandatit të tij të dytë, ka vënë bastin e tij më të rrezikshëm: ai shkel prerogativat e autonomisë së Shteteve të Unionit, të shenjta në SHBA veçanërisht për republikanët, duke përfituar nga protestat e së premtes dhe të shtunës, të shënuara nga disa episode huliganizmi (disa makina të djegura, disa lëndime të lehta, asnjë shtrim në spital), së pari duke dërguar Gardën Kombëtare Federale pa kërkesën e guvernatorit dhe kryetarit të bashkisë së Los Anxhelos, pastaj madje duke mobilizuar marinsat.
Pra, Newsom, i cili edhe para votimit të nëntorit të kaluar ishte udhëheqësi më i njohur demokrat lokal në nivel kombëtar (shumë më i njohur se guvernatorët e tjerë që janë sfidues potencialë për Shtëpinë e Bardhë), por që solli me vete edhe shumë kundërindikacione ndaj kandidaturës së tij, e gjen veten përsëri në radhën e parë për sfidën e vitit 2028: ai denoncon Trump-in për veprimet që i konsideron të paligjshme dhe e akuzon atë se dëshiron të nxisë zjarre në vend që t’i shuajë ato.
A do të jetë në gjendje të bindë opinionin publik amerikan edhe nëse trazirat e ditëve të fundit shndërrohen në luftë guerile?
Gavin, 58 vjeç, djali i një gjyqtari të gjykatës së apelit në Kaliforni, e përcakton veten si një katolik irlandez rebel që mësoi të zhvillonte mendim kritik duke studiuar me jezuitët. Një sfond që sigurisht e ndihmoi në karrierën e tij politike, fillimisht kryebashkiak i San Franciskos nga viti 2004 deri në vitin 2011, pastaj zëvendësguvernator i shtetit gjatë mandatit të Jerry Brown, më në fund guvernator i Kalifornisë që nga viti 2019 – ndoshta jo më pak në një jetë private mjaft të trazuar, të paktën deri në vitin 2008: ngjarje që mund të jenë një faktor cenueshmërie për një kandidaturë të mundshme për Shtëpinë e Bardhë.
Tre vitet e para të martesës “të trazuar” me gazetaren televizive Kimberly Guilfoyle, e cila më vonë u bë një prezantuese ultrakonservatore e Fox (ajo u detyrua të largohej sepse u akuzua për abuzim seksual me një koleg), këshilltare e Trump dhe më pas e fejuar, deri pak muaj më parë, me djalin e tij të parë, Donald Jr.
Më pas njolla e një marrëdhënieje seksuale me gruan e mikut të tij më të mirë, Alex Tourk, i cili kishte qenë gjithashtu organizator i fushatës zgjedhore të kryetarit të bashkisë dhe shefi i tij i stafit në bashkinë e San Franciskos.
Në vitin 2005, Gavin e pranoi marrëdhënien, duke i kërkuar falje publikisht Tourk-ut dhe qytetarëve. Këto janë vitet e abuzimit me alkoolin.
Në shkurt të vitit 2007, kryebashkiaku njofton se po i nënshtrohet një trajtimi për të kapërcyer këtë varësi. Ai rishfaqet dhe martohet me regjisoren Jennifer Siebel në vitin 2008, me të cilën ka katër fëmijë. Përvoja e tij si guvernator ishte gjithashtu e trazuar, gjatë së cilës iu desh të merrej me emergjenca të ndryshme: epidemia e koronavirusit që shkaktoi shumë viktima në Kaliforni, e shtyu të dekretonte disa bllokime mjaft të ashpra që i zemëruan konservatorët (i famshëm është rebelimi i Elon Musk i cili u përpoq të detyronte rihapjen e fabrikës së tij Tesla, duke arritur më pas në vendimin për të zhvendosur kompanitë e tij në Teksas), por edhe shumë të moderuar.
Pastaj zjarret në pyje që kanë shkatërruar shtetin për vite me radhë, duke arritur deri në zonën urbane të Los Anxhelos dhe kriza e shkaktuar nga rritja e madhe e komuniteteve të pastrehë, shpesh me probleme me drogën dhe alkoolin, të cilët ngritën kampe në zona gjithnjë e më të mëdha të San Franciskos dhe Los Anxhelosit.
Për një kohë të gjatë shteti më tolerant ndaj të pastrehëve, vitin e fundit Kalifornia ka ndryshuar kurs pikërisht sepse Newsom, duke kuptuar se edhe elektorati progresiv i metropoleve të Paqësorit nuk mund t’i duronte më ndotjen dhe emergjencat kriminale të zonave urbane të zëna nga të pastrehët, urdhëroi çmontimin e qyteteve me tenda. Dhe kur kryebashkiakja me ngjyrë e Los Anxhelosit, Karen Bass (tani aleate e tij në kundërshtimin e Trump) hezitoi, Newsom shkoi personalisht për të filluar prishjet.
Para zgjedhjeve të vitit 2020, u fol shumë për kandidaturën e tij, edhe sepse Newsom ishte i vetmi politikan demokrat (përveç Biden, nënkryetares së tij Kamala Harris dhe disa kandidatëve nga zgjedhjet paraprake të mëparshme si Bernie Sanders ose Pete Buttigieg) me famë kombëtare dhe madje ndërkombëtare.
Pas masakrës së Hamasit në tetor 2023, Newsom kishte qenë në Izrael për të treguar solidaritetin e tij me Netanyahun, pastaj në Kinë ku kishte diskutuar çështje mjedisore dhe tregtare me Xi Jinping.
Iniciativat e tij të shumta politike – nga lançimi i podkastit Politickin deri te sfida e një debati televiziv me guvernatorin ultrakonservator të Floridës, Ron DeSantis – dukeshin si lëvizjet e një personazhi që synonte të ndërtonte një trampolinë në prag të zgjedhjeve kombëtare.
Por Newsom gjithmonë ka deklaruar besnikërinë dhe mbështetjen e tij për Biden-in. Dhe kur presidenti vendosi të tërhiqej, ai nuk kishte zgjidhje tjetër veçse t’ia transferonte mbështetjen e tij “motrës” së tij Kamala Harris: një politikane progresiste nga Kalifornia, moshatare e tij që u rrit, si ai, në San Francisko. Kur ende kishte dyshime për rikandidimin e Biden-it, pati shumë diskutime midis demokratëve rreth mundësisë së zgjedhjes së Neësom: mjaftueshëm i ri, dinamik, fotozhenik, por edhe tepër progresiv për demokratët e moderuar në Shtetet e Bashkuara, ndërsa në të majtë ai u kritikua për kthesën e tij kundër të pastrehëve dhe kishte rrezikuar të përfundonte në shënjestrën e #metoo për marrëdhënien e tij të vjetër me gruan e njërit prej bashkëpunëtorëve të tij.
Por ai u shpëtua nga gruaja që kishte deklaruar publikisht se kishte pasur një lidhje jashtëmartesore me të, e cila deklaroi se ishte e rritur, e vetëdijshme dhe jo e kushtëzuar. Ngjarje që do të ishin të parëndësishme për një kandidat në stilin Trump, por që rrezikojnë të rëndojnë mbi të majtën.
Për të gjitha këto, për disa dështime administrative (hekurudha me shpejtësi të lartë midis Los Anxhelos dhe San Francisko që kushtoi miliarda dhe nuk u realizua kurrë) dhe për raste të ndryshme të financimit të fushatës së Gavin dhe fondacionit filantropik të gruas së tij nga kompani që më pas morën trajtim preferencial nga Shteti, kandidatura e mundshme e Neësom për vitin 2028 dukej se po shkonte drejt një rruge pa krye.
Me humbjen e qartë të Kamala-s të konsideruar nga shumë si një lloj guri varri, bëhet e rrezikshme që të të vihet bast për një tjetër progresiv kalifornian, i cili është i huaj për kulturën e moderuar të shteteve “të lëkundura”, nga Michigani në Wisconsin, pa të cilat rimarrja e Shtëpisë së Bardhë është një mirazh?
Tani, duke e vendosur veten si një akuzues i madh i abuzimeve të Trump dhe mbrojtës i ligjshmërisë republikane, Newsom kthehet në qendër të arenës politike kombëtare. Jemi përballë një gabimi nga Trump apo është llogaritja cinike politike e një udhëheqësi të bindur se një front demokrat i udhëhequr nga Kalifornia nuk do të jetë kurrë në gjendje të depërtojë në qendër?
