Nga Endri Kajsiu/
Pse mungoi kryeprokurori në prezantimin e draftit të kodit të ri penal dhe heshtja e çuditshme e organit të “akuzës”?
Më 25 korrik 2025, në Hotel Tirana, në një sallë të mbushur me profesionistë të drejtësisë, përfaqësues të trupit diplomatik dhe studentë të drejtësisë, u prezantua zyrtarisht drafti i ri i Kodit Penal të Shqipërisë. Një dokument themelor për shtetin e së drejtës, hartuar me kontributin e dhjetëra ekspertëve vendas dhe të huaj.
Por mungesa e një figure qendrore ishte flagrante: Prokurori i Përgjithshëm, z. Olsian Çela.
Burime të besueshme konfirmojnë se z. Çela ishte i ftuar zyrtarisht nga Ministria e Drejtësisë, ashtu si të gjithë prokurorët e juridiksionit të përgjithshëm. Por jo vetëm që refuzoi të marrë pjesë, por u dërgoi edhe email vartësve të tij duke i “lënë të lirë” të mos marrin pjesë, me justifikimin absurd: “Nuk kemi qenë pjesë e grupit të punës”.
Ky qëndrim bie poshtë nga vetë dokumentet zyrtare të Ministrisë, që tregojnë pjesëmarrjen në takime të caktuara të grupit të punës të prokurorëve nga struktura e tij, zotërinjtë: Kujtim Luli, Arqile Koça dhe Gëzim Spahiu, me urdhër të vetë z. Çela.
Pra, në vend të përballjes publike, z. Çela zgjodhi rrugën e mungesës, të heshtjes dhe të gënjeshtrës — një sjellje e papranueshme për një funksionar të lartë kushtetues. Më keq akoma, emaili i tij i brendshëm është jo vetëm një akt i turpshëm intimidimi ndaj prokurorëve por edhe shkelje e rëndë e kushtetutës dhe ligjit që cënon pavarësinë e prokurorëve në ushtrimin e funksioneve të tyre.
Prokuroria nuk është bunker personal, dhe Prokurori i Përgjithshëm nuk është pronar i Kodit Penal. Roli i tij nuk është të tërhiqet kur ligji troket në derë, por të përballet dhe të japë mendim, sado kritik të jetë ai.
Në kontrast me këtë qëndrim, Kryetari i Gjykatës së Lartë mori pjesë me dinjitet institucional në aktivitet. Ai mbajti qëndrim, ndau mendime dhe tregoi se përfaqësimi nuk është luks, por detyrë publike. Sjellja e tij ishte shembull përfaqësimi kushtetues, ndryshe nga mungesa me alibi dhe heshtje e Kryeprokurorit.
Përballë kësaj sjelljeje të padenjë, pati prokurorë që guxuan të marrin pjesë. Ashtu si dhe prokurorët e SPAK, të cilët treguan se drejtësia nuk hesht kur thirret në emër të ligjit.
Po aq zhgënjyese ishte edhe mungesa e Dhomës Kombëtare të Avokatisë, veçanërisht e kreut të saj, z. Maksim Haxhia, që sipas burimeve kishte koordinuar më herët qëndrimin me z. Çela, duke u justifikuar me një vizitë të planifikuar “në Kosovë”. Mungesa e tyre ishte një akt simbolik mospërfilljeje ndaj një momenti themelor për profesionin e tyre, por edhe turpërues për institucionet dhe komunitetin e prokurorëve dhe avokatëve që ato përfaqësojnë respektivisht.
Në fund të ditës, Shqipëria nuk ka nevojë për drejtues institucionesh që fshihen pas emaileve dhe alibive, por për përfaqësues që përballen me përgjegjësinë publike.
Në një shtet të së drejtës, detyrat kushtetuese nuk trajtohen si prona private. Ato janë barrë publike dhe kërkojnë guxim, integritet dhe përballje.
Kush nuk ka kurajën të përfaqësojë institucionin në ditët më të rëndësishme, nuk meriton të qëndrojë asnjë ditë në atë zyrë.
