Në një artikull të CNN, shihen pamje të dënimeve brutale po u jepen ushtarëve rusë që nuk janë më të gatshëm të luftojnë për Putinin. Ushtarët rusë e quajnë këtë praktikë një sakrificë për Baba Yagën, një shtrigë e frikshme nga folklori sllav që ushqehet me viktimat e saj.
Një ushtar rus shihet në video duke u lidhur në një pemë dhe duke u braktisur në fatin e tij – ndoshta në vdekje – në duart e njërit prej dronëve të mëdhenj sulmues të Ukrainës.
Arsyeja pse po ndodh kjo është e qartë nga një përgjim radiofonik në lidhje me një incident të ngjashëm, i ndarë me CNN, në të cilin një komandant rus mund të dëgjohet qartë duke urdhëruar që një vartës të lidhet në këtë mënyrë si ndëshkim për dezertim.
Udhëzimi jepet dy herë: “Fshiheni diku (ndërsa luftimet vazhdojnë) pastaj nxirreni jashtë dhe lidheni në një pemë…”
Një komandant i batalionit të dronëve ukrainas thotë se e ka parë të ndodhë dy herë dhe e ka dëgjuar të ndodhë në përgjimet radio shumë herë të tjera.
“Çdo dron i madh ukrainas që ata e quajnë Baba Yaga përhap panik të tmerrshëm tek këta njerëz të dëmtuar. Për ta, është një lloj miti i frikshëm që fluturon dhe vret të gjithë”, – tha për CNN komandanti, i cili njihet me emrin Munin.
Kjo praktikë është një nga një sërë keqtrajtimesh të neveritshme në fushën e betejës, të regjistruara në video ose nga dronë mbikëqyrës ukrainasë ose nga ushtarakë rusë dhe që më pas qarkullojnë në mediat sociale.
Ndërsa forcat e Moskës bëjnë përparim të ngadaltë, por në dukje të paepur, brenda Ukrainës, videot paraqesin një pamje të zymtë të realiteteve të jetës brenda ushtrisë së Putinit – një shërbim nga i cili vlerësohet se dhjetëra mijëra burra rusë kanë ikur që nga fillimi i pushtimit në shkallë të plotë në fillim të vitit 2022.
Në videon, me sa duket të filmuar dimrin e kaluar, burri tregohet nga afër, i lidhur në një pemë. Burri thotë se është nga Kamensk-Uralsky, një qytet në qendër të Rusisë, në anën lindore të Maleve Urale.
Ai shpjegon se iku nga posti i tij pasi u frikësua nga një dron ukrainas që fluturonte sipër kokës. Një ushtar tjetër që e arriti, i bëri një ofertë, thotë ai: Le të të bëj ‘300’ që të tërhiqesh, kishte thënë ushtari, duke përdorur një term që nënkuptonte një luftëtar të plagosur në ushtrinë ruse.
Pastaj erdhi tjetër propozim: “Ti më qëllon mua, dhe unë do të të qëlloj ty.” Burri i thotë kamerës se refuzoi, por thotë se ushtari tjetër e qëlloi gjithsesi, duke e bërë të lehtë kapjen e tij nga burrat e njësisë së tij. Me një kabllo të trashë që e lidh tani në pemë, ai shikon me nervozizëm drejt qiellit ndërsa një zë pas kamerës i thotë se një dron është në rrugë e sipër.
Thirrje të dëshpëruara drejtuar Putinit
Ashtu si shumë ushtri të tjera, Rusia nuk flet publikisht për dezertimin në radhët e ushtrisë. Por kanalet e mediave sociale – zakonisht Telegram – ofrojnë një pasqyrë të anktheve dhe dëshpërimit të thellë që ndiejnë shumë ushtarë dhe familjet e tyre dhe japin një ide se pse disa ushtarakë rusë zgjodhën të jepnin dorëheqjen.
“I dashur Vladimir Vladimiroviç”, fillon një video e postuar në Telegram nga një burrë i identifikuar si Yuri Duryagin, në atë që përbën një thirrje personale drejtuar Presidentit të Rusisë, Putin, për ndihmë.
Duryagin thotë se po luftonte në rajonin e Donetskut të Ukrainës, ku pajisjet e dobëta dhe mungesa e municioneve nënkuptonin se vetëm 32 burra nga kompania e tij i mbijetuan një sulmi të veçantë. Zakonisht, një kompani mund të ketë deri në 150 personel.
Ai i thotë Putinit se ka marrë më pak se një të pestën e pagës së tij, por shton se eprorët e tij i thonë se do të humbiste kohën duke u ankuar. Kur ndodhnin vdekje në fushën e betejës, ato shpesh fshiheshin për të shmangur pagesën e kompensimit për familjet e të vdekurve.
“Personalisht pashë shokët e mi të vdisnin para syve të mi. Ata u vranë. Prindërit u përpoqën të gjenin informacione rreth të afërmve dhe të dashurve të tyre, por u thanë se personi ishte zhdukur”, thotë ai.
Vlerësimet nga qeveritë perëndimore dhe institucionet akademike e çojnë numrin e rusëve të vrarë ose të plagosur që nga shkurti i vitit 2022 në rreth një milion. Sekretari i përgjithshëm i NATO-s tha së fundmi se 100,000 ushtarë rusë kishin vdekur vetëm në vitin 2025.
Ukraina ka problemet e veta me moralin dhe dezertimin, por një ndjenjë është ka shumë më pak e përhapur në radhët e saj: mungesa e besimit në kauzën.
Sverdlin tha se kjo është ajo që dëgjon të tingëllojë më shpesh nga ushtarët rusë që ai i ndihmon të dezertojnë.
“Disa prej tyre thjesht na thonë ‘Nuk dua të vdes këtu’, por unë do të thoja se fjalët më të zakonshme janë ‘nuk është lufta ime, nuk është lufta jonë… Nuk e kuptoj çfarë dreqin po bëjmë këtu’.”
