Baleti për të kaluar oqeanin: Roli i SHBA në politikën shqiptare

Nga Ylli Pata

Një këngë mitike e viteve 50 e napolitanit Renato Carosone i ka qëndruar kohës edhe sot, mjaft popullore kudo në botë.

“Tu voo’ fa’ l’american, ma e sorde de Camel, chi te li da? La borsetta di mamma” (Do të bësh amerikanin, po paratë e cigareve kush t’i jep? Çanta e mamit) Kjo është pjesa më filozofike e mesazhit që përhap kjo këngë, e cila i ka rezistuar kohës.

E cila duket sikur i drejtohet një sëre të zhurmshme që po shtohen këto kohë, duke bërë më katolik se Papa, duke mos lënë gjë pa i sharë George Sorrosit dhe të birit Alex-it. Prej kohësh tashmë, në rrjetet tona ka një tabjat të pasur sharjesh nga më të frikshmet që i drejtohen familjes së njohur hebreo-amerikane.

Madje janë krijuar dhe “shkencëtarë të kompletuar” që rendisin përfundimet e “dijeve” të tyre mbi sorosologjinë, ku përshkruhet familja në fjalë më keq se Verzevuli në Skëterrë.

Roli i Soros në SHBA

E gjitha kjo nuk ka asnjë lidhje me pasionin e madh të këtyre personave me teoritë e nxjerra në SHBA në lidhje me Sorosin dhe sorroizmin. Kjo ndodh, si një rrugë qorre për të shfryrë frustrimin politik, që tashmë është kthyer në ideologjinë qëndrore të opozitës shqiptare.

Një ideologji inati, e cila edhe pse lëvrohet nga mjaft njerëz që nuk kanë poste, apo edhe nga militantë të thjeshtë, ajo u lind dhe u ngjiz nga lart. Si një alibi e pastër për të ndaluar, bllokuar e dështuar reformën në drejtësi e krijimin e SPAK, që u bë me mbështetjen primare të qeverisë së Shteteve të Bashkuara.

Soros (i vjetri dhe i biri), përveçse sipërmarrës dhe filantropë, janë aktorë të dorës së parë në politikën amerikane. Prej vitit 2016 kur Donald Trump u zgjodh president në mandatin e parë, Soros, nisi një mbështetje të grupve politike të së majtës radikale në SHBA.

Grupe, të cilat ishin deri në atë kohë pa një peshë specifike në politikën kombëtare të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, por ekzistonin si zëra të margjinalizuar social e politik në zona të veçanta dhe territore specifike.

Këto grupe, janë aktivistët radikalë të popullsisë me ngjyrë, aktivistët e grupeve radikale të së majtës, grupe minoritare komunitetesh të përkatësive gjinore apo siç quhen LGBTQ e shkronja të tjera që i shtoheshin çdo vit, emigrantë e të tjerë e të tjerë.

Kjo lëvizje politike ndodhi pas humbjes së hidhur të Hillary Clintonit në 2016, ku edhe pse mori votën popullore, ajo humbi në pjesë të Amerikës “së brendshme” që emërtohet si “Rust Bel”, ku përfshihen shtetet e Pennsylvania, West Virginia, Ohio, Indiana, Michigan, Illinois, Wisconsin, si dhe pjesë e shtetit të New Yorkut.

Të gjitha shtete tradicionalisht demokrate, pasi zhvillimi i madh industrial i tyre bënte që të kishte një klasë të madhe punëtore, e cila ishte determinante në votime(që në SHBA ka disa llojesh) e nuk preferonin që të votonin për republikanët.

Donald Trump, kur vendosi të hyjë në politikë, me një grup mjaft të aftë shkencëtarësh politikë vendosën ta rrëzonin ekuilibrin e vjetër elektoral në SHBA, duke rritur numrin e votuesve nga ekstremet, apo të margjinalizuar, të cilët përgjithësisht nuk votonin. Përjashto ndonjë sherif ekstremist, gjykatës konservator, apo kongresmen garip.

Me një operacion kirurgjikal të nisur shumë vite më parë, ekipi me disa nga njerëzit më të shquar të politologëve amerikanë, bënë që të ngrenë një armatë gjigande elektorale nga qoshet më të margjinalizuara të vendit.

Armatë e cila përmbante prej adhuruesve të Ku klus Klanit, konspiracionistëve të çartur, ekstremistëve të armëve, e çfarëdolloj sekti, pacifist, antiglobalistë, majtistë të irrituar me demokratët, pakrikantë fanatikë fetarë, radikalë e të frustruar nga e gjithë Amerika.

Të cilët u mobilizuan në një korpus elektoral, i cili sot ka pushtuar Grand Old Party, siç i thërrastin Partisë Republikane dhe bëjnë ligjin kudo. Ky korpus elektoral quhet MAGA (Make America Great Again). Ata e konsiderojnë veten ultrakonservatorë, edhe pse shumica nuk kanë asnjë lidhje me konservatorizmin.

Ky korpus elektoral nisi të ngjizet pas fitores së Barack Obama-s në 2008-n, i cili mobilizoi numrin më të madh të votave prej pasluftës së Dytë në zgjedhjet Presidenciale.

Obama, me anë të kontributit të financuesve të mëdhenj, ku Soros ka një peshë shumë të madhe, por nuk është vetëm ai, arritën të mobilizojnë grupe radikale të majta si Occupy Wall Street, që mbahen mend për trazirat në kompanitë dhe bankat e mëdha, duke sulmuar gjigandët ekonomikë shumëkombëshe.

Ishin të majtët radikalë, që të parët morën flamurin e antiglobalizmit, që prej fundit të shekullit 20, ku digjnin me zjarr e me hekur sheshet ku mblidhej Organizata Botërore e Tregëtisë apo takimet e G7-s, ku u involvua edhe e majta radikale europiane në shtetet e kontinentit tonë.

Një nga këta radikalë të majtë që morën pjesë në demonstatat e dhunshme në Genova të G7-s, pas disa viteve u bë kryeministër i Greqisë dhe quhet Alexis Tsipras.

Në zgjedhjet amerikane të vitit 2020, një rol kryesor në rritjen e votave për kandidatin demokrat Joe Biden kishin kauzat e njerëzve me ngjyrë, ku grupi Black Live Matter luajti një rol të rëndësishëm, sidomos pas vdekjes së George Floyd, ndërsa po ndalohej nga policia.

Trump humbi zgjedhjet e vitit 2020, pasi pati një mobilizim të paparë deri atëherë të grupeve radikale dhe minoritare të së majtës. Të cilët më pas arritën të kenë fuqi potenciale në Partinë Demokratike, në krahasim me grupet e tjera të interesit apo fraksionet tradicionale politike. Jo më kot Barack Obama është edhe sot e kësaj dite politikani më influent brenda Partisë Demokratike Amerikane, ngaqë ka përkrahje në grupet radikale, minoritare dhe identitare.

Grupet identitare dhe organizatat radikale, që të vijojnë aktivitetin në mënyrë të vazhdueshme kanë nevojë për mbështetje e financime. Të cilat i procedon kryesisht trusti financiar i Soros. Pikërisht dhe vetëm për këtë, Donald Trump e konsideron George Soros si kundërshtarin më të fortë politik të tij. Dhe për ta justifikuar sulmin e tij, e ka demonizuar kundërshtarin e tij me narracione nga më të frikshmet, pasi baza e MAGA vdes për armiq dhe shënjestra për t’i gjuajtur. Duke shpikur kështu legjenda me vapirë, pedofilë dhe përbindsha, në një lojë propaganda që ka kaluar çdo cak. Kaq është e gjitha, është politikë e brendshme amerikane, që zhvillohet në një vend super të madh, super të zhvilluar dhe me institucione të forta demokratike dhe zbatimit të ligjit.

Marrëdhëniet SHBA-Shqipëri

Thënë e gjitha kjo, politika e jashtme amerikane nuk ndryshon në thelbin e saj nga ndryshimet e administratës, thjeshte ndryshojnë tonalitetet e teatralitetit të kësaj politike.

Për ta kuptuar më qartë: Donald Trump kur ishte President në mandatin e parë, i dha Ukrainës atëherë sasinë më të mëdha të ndihmës ushtarake. Duke përfshirë raketat Javelin. Arsenal që më pas Ukraina e përdori në luftën e egër me Rusinë, e cila tentoi ta pushtojë edhe Kievin në veri, përveç pjesës lindore dhe jugore. Luftë e cila filloi me Presidentin Biden.

Donald Trump nisi negociatat sekrete me talebanët në Afganistan, duke shtruar rrugën e largimit të SHBA nga atje. Akt që e kreu Presidenti Joe Biden. Trump në mandatin e parë kishte prioritet përballjen strategjike me Kinën, e cila vijoi edhe gjatë mandatit të Biden. Në fund të mandatit të Biden, administrate e CIA, Pentagonit dhe Sigurisë Kombëtare arritën në përfundimin se duhet bërë një përpjekje për ta shkëputur Rusinë nga Kina, duke nisur negociatat me Putinin. Në atë kohë fluturuan në Moskë personazhet të njohur të shërbimit sekret dhe aarateve amerikane. Gjë që më pas u shty nga Trump tani në mandatin e dytë.

Po le të vijmë te Shqipëria. SHBA, menjëherë pas firmosjes së partneritetit strategjik me Shqipërinë, nisi këtu një investim shumë të rëndësishëm të dorës së parë, duke e parë jo vetëm territorin, por edhe shqiptarët brenda dhe jashtë territoret shtetëror si aleatë strategjikë.

Ambasada e SHBA në Shqipëri, është mjaft e madhe në lidhje me popullsinë, pasi aty punojnë një numër i konsiderueshëm diplomatësh e ekspertësh të nivelit të lartë, të të gjitha fushave. SHBA hyri në Shqipëri me investime të rëndësishme në siguri, nëpërmjet agjencive të saj të specializuara si Pentagoni, CIA etj, duke ngritur një partneritet të ngushtë njerëzor dhe logjistik të madh. Ndërkohë në Shqipëri aktiviteti u rrit me Fondin e Ndërmarrjeve, që u krijuar nga presidenti Bill Clinton, IFDC-ja, USAID, që u vijua më pas me ICITAP-in, misionin për të ndihmuar policinë shqiptaret dhe forcat e Sigurisë. OBDAT për të ndihmuar drejtësinë dhe u bë determinant në hartimin e reofrmës në drejtësi dhe ngritjen e institucioneve të reja të drejtësisë si SPAK, GJKKO, Gjykata Kushtetuese, Gjykata e lartë etj.

Ndërkaq, për të ardhur tek politika shqiptare, pasi kjo është kleçka më e madhe. SHBA, gjatë mandatit të Presidentit Bush (i vjetri), kishte prioritet kryesor rrëzimet e regjimeve komuniste. Rrëzimi i Murit të Berlinit dhe rënia e Perandorisë Sovjetike ndodhi në mesin e mandatit të tij, çka konsiderohej edhe si një bonus i rëndësishëm për të marrë mandatin e dytë. Marrë në këtë kontekst, vetëm nga mesi i vitit 1991 deri në zgjedhjet e vitit 1992, ka pasur një politikë të qartë të qeverisë amerikane për një ndryshim politik në Shqipëri. Që u vu re qartë edhe me përfshirjen në disa raste të ambasadorit të atëhershëm William Ryerson në fushatën zgjedhore.

Administrata e Bushit të madh, mbështeti hapur udhëheqjen e re të vendit që erdhi nga PD, pasi ishte dialektike një aksion i tillë. Por më vonë, sidomos me ardhjen në Shtëpinë e Bardhë të Presidentit Bill Clinton në janar 1993, pati një affirm të dukshëm të administratës amerikane edhe me socialistët dhe forcat e tjera të opozitës përballë PD-së së Sali Berishës.

Shumë nga politikanët e rëndësishëm të PS, PSD e PAD shkuan në SHBA, duke marrë pjesë në trajnime, takime apo aktivitete të ndryshme. Megjithatë pyetja shtorohet, a ka ndihmuar direkt SHBA politikanë nga Shqipëria?

Në korrik 1993, pak orë para arrestimit, Fatos Nano, lider i opozitës socialiste mbajti një fjalim të ashpër në sallën e Akademisë së Arteve me mbështetës të partisë. Aty ai akuzoi ambasadorin e SHBA Ryerson dhe diplomatin Chris Hill se kanë gisht në montimin e akuzës ndaj tij. Akuzë që Chris Hill e ka kundërshtuar prerazi gjatë një pyetje që ju bë nga Ilva Tare, në një intervistë në emisionin e saj. Fatos Nano, në vitin 2004, hyri në Shtëpinë e Bardhë si Kryeministër i Shqipërisë, i ftuar nga George Bush(I biri).

SHBA nuk ka pasur preferencë apo politikanë të zgjedhur në Shqipëri, megjithatë fakt është se të gjithë politikanët që kanë ecur përpara në karrierë, kanë pasur mbështetjen e SHBA.

Sali Berisha nuk do të vinte kurrë në pushtet nëse nuk do të kishte mbështetjen e SHBA në vitin 1992. Në vitin 2005, është fakt që SHBA edhe pse nuk mbështeti hapur askënd, ishte e mendimit se vendi kishte nevojë për një ndryshim politik, ku të qeverisnin me koalicion e bashkëpunim disa forca politike. Në vitin 1997, SHBA ka përkrahur ndryshimin politik që solli rënien e Sali Berishës dhe ardhjen e socialistëve në pushtet. SHBA ka nxitur ardhjen e politikanëve të rinj në qeverisje si Pandeli Majko apo Ilir Meta, por jo se ka pasur një preferencë personale.

Siç në 2013, SHBA ka mbështetur fort rënien e Sali Berishës dhe ardhjen e Edi Ramës në krye të qeverisë së vendit.

Qëndrimin e saj në lidhje me temperaturat politike dhe sociale në Shqipëri, SHBA e ka krijuar gjithmonë duke pasur një panoramë perfekte të njohjes dhe matjes së pulsit të popullsisë në vend. Sipas të gjitha gjasave, SHBA, përkatësisht ambasada e saj në Tiranë, apo edhe zyra e posaçme në Uashington, janë njohëset më të sakta të sondimit të shoqërisë shqiptare deri në cepat e saj më të largët.

Kjo është e kuptueshme, pasi kemi të bëjmë me një fuqi planetare, e cila nuk është kot lideri botëror në të gjitha drejtimet. Në lidhje me reformën në drejtësi për shembull, SHBA ka pasur në çdo kohë një matës preciz të perceptimit popullor, që sipas gjasave e ka bërë këtë edhe për politikën dhe klasën e saj.

Sali Berisha ka qenë njeriu më i përkrahur nga SHBA për një periudhë të gjatë kohe, por mbështetja ju ndërpre, pikërisht kur ai ka cënuar parimet e partneritetit dhe filozofinë amerikane.

Kur Yuri Kim doli në oborrin e PD-së me të famshmen frazë të “barit”, ai qëndrim nuk ishte asgjë tjetër veçse një opinion i mirëmenduar i qeverisë së SHBA për të ndihmuar opozitën shqiptare. Një opinion që është krijuar nga matja kirurgjikale e perceptimit popullor.

Sali Berisha së bashku me Ilir Metën, tentuan gjatë stinës së reformës në drejtësi, që ta kthejnë betejën e tyre ër të mos ndodhur ato që ndodhën, si një “betejë për sovranitet” kundër SHBA. Një betejë, e cila ishte e humbur që në fillim dhe nuk ka ndryshuar në asnjë fazë perceptimin popullor, sidomos atë të votuesve të opozitës dhe Partisë Demokratike.

Pasi humbi keqas këtë betejë, Sali Berisha ndryshoi gëzof dhe tentoi të bëjë trumpistin, duke lobuar fort në SHBA për të hequr Non Grata-n, si dhe duke marrë si konsulent një strategjist elektoral të fushatës së Trump. Duke paguar miliona USD.

Dhe nisi të bombardojë opinionin që ardhja e Trump do të largojë edhe Edi Ramën, madje që në janar. Kaluan muaj dhe jo vetëm që nuk ndodhi por Rama mori mandatin e katërt. Ja nisën prapë, duke thënë se Trump nuk e ka njohur 11 majin dhe pushtetin që doli nga zgjedhjet. Edhe pse DASH hartoi një deklaratë superkorrekte kur tha që “përgëzojmë popullin shqiptar për votën e 11 majit”.

Një ditë pas certefikimit zyrtar të zgjedhjeve, diplomatja e parë e SHBA në Tiranë takon Edi Ramën. Filluan sulmet dhe ndaj saj, e kushedi sa avaze të tjera do të ketë për të gjetur alibira. Gjithsesi fakt është se nëse SHBA nuk e do një pushtet të caktuar në Shqipëri, por edhe vendet e tjera mike të saj, i ka të gjitha mundësitë e mjetet për ta thënë e për ta bërë./TEMA