Historia tashma e shkrojtur dhe pranuar e tetëdhjet viteve të fundit që i dha të drejtën morale Sh,B.A. dhe Britanisë madhe për të shkatëruar Rajhun e Tretë -sotë është duke u sulmuar.
Në Nëndorin e vitit 1940 Winston Churchill mbajti një eulogji në Abacinë Westminster gjatë funeralit të Neville Chamberlain, paraardhesit të tij Kryeministër. Ai i foli në mënyrë poetike se si gjykimet politike arrihen. Historija,vazhdoi ai, me flakën e llambes që dridhet u pengua gjatë shtigjeve të së kaluarës, duke provuar të rindërtoi temat e saj, të ringjalli po ekot e saj dhe mirësisht me shkelqimet e zbehta pasionin e ditëve të kaluara.”
Gjashtëdhjet vjet mbas vdekjes tij reputacioni i tij gjindet në qëndër të diskutimeve historis luftërave, diçka që ai do ta kishte shijuar, duke vënë vetvehten përballë të pesë luftërave reale në katër kontinente përpara moshës dyzet e dy vjeçare.
Churchilli për nji kohë te gjatë është urryer nga e majta si kundërshtar i socializmit dhe i komunizmit duke përmbysur edhe grevën e vitit 1926 duke mbështetur perandorinë Britanike me rrethin e saj dhe ne vazhdim. Më vonë një sulm i fuqishëm duke e urryer Churchillin u çfaq nga ultra të djathtë në të dy anët e Atllantikut duke e fajsuar për disa krime të ndryshme.
Podcasteri American Daryl Kuper i cili kurrë nuk ka shkrojtur ndonji libër rreth historise nuk i jep rëndësi këtij fakti duke e mënjanuar çështjet e luftës dytë botnore, ndërkaq Tucker Karlson i cili konsiderohet “Historiani më i ndershëm Amerikan”-pretendon se është faji Churchillit shkallëzimi i luftës ndërsa dëshira e Adolf Hitlerit nuk ishte për zgjerimin e saj sidomos mbas invazionit Polonis në Shtatorin e vitit 1939. Simbas Kuperit shefi i “kopukëve”(keq bërësve) i luftës dytë botnore është Churchilli dhe kjo tashma është plotësisht e qartë dhe e sigurt dhe ja kalon çdo të dyshuari të dikurshëm.
Janë një seri problemesh me këte teori të paktën duke u mbështetur anës kronike. Churchilli mori pjesë për herë të parë në qeverin Britanike dy ditë mbasi Nazimi pushtoi Polonin. Megjithatë ky nuk kishte asnji rol në atë kohě në qeveri për të marrë vendime deri ne Maj 1940 ku Gjermania bëri blitzin e saj duke pushtuar Evropën Përëndimore,
Megjithatë rreth dhjetra miljona njerëz kanë shkarkuar kulaçin jo historik të Karlsonit, nderkaq historiani Nazist Anglez David Irving vendosi në tweet, ” I gëzuar se ndodhemi në rrëfimin kryesor por do ishte akoma më mirë të besohej,” ku morën pjesë çerek milioni njerëz ku më tepër se pesëmijë ishin dakord.
Xho Rogan njëri nga podkastet më popullor i cili i ka hapur dyert revizionizmit ekstrem thotë se “Darryl[Kuper] ka shumë nuanca balancuese dhe pikpamje shumë bamirëse në shumë ngjarje të historis,” vërtetsia e të cilës është vetëm nqs e ka kuptimin Nazizëm.
Kuper shënon mbi Tuker Karlson se në çfaqjen e drejtuar se Holokaust hedh poshtë podkastër Jakë Shield i cili pyeti një grup of X për tju përgjigjur pyetjes, “kush ishte njeriu më i ulët i Luftës Dytë Botnore”. U pyetën 136 mije vetë ku 40,3% thanë ishte Churchilli, 25,9% Stalini dhe Adolf Hitler pak më pak se ai i fundit me 25,3%.
Shield nëpermjet postes rishikoi 855 mije njerëz duke drejtuar një hapsirě ku në online Churchilli ishte i urrejtur duke shtuar komentet të tilla si “Djemtë e mirë humbën Luftën e Dytë Botnore”, “Churchilli dëshëronte Luftën”, ” Churchilli është një djall i vërtet” e keshtu vazhdojne këto epitete pafundësisht
Ndërkaq në Britani shumë përfaqesues të së djathtës ekstreme populiste Partia Reformiste ka të njëjtat pikpamje duke e demonizuar Churchillin.
Isa Gribbin një nga kandidatet në zgjedhjet e përgjithëshme ka vendosur në “Të qëndruarët”(një organizat) në websajt se “Britania do të ishte në një gjendje më të mirë sot po ta kishim pranuar ofertěn e Hitlerit për neutralitet….por jo, mentaliteti i shtrëmbëruar i Britanise që vlerëson nocione të çuditëshme shikon moralin internacional më tepër se sa të intresohet për popullin e tij.” Më vonë shton, “Në Britani ne duhet largojm kultin e keq të Churchillit dhe të njohim dy direktiva dhe strategjin ushtarakae ku ai ishte i tmerrëshëm.”
Zëdhënësi zyrtar i Reformizmit i dyfishoi këto komente duke folur mjaft ironikisht në Jewish Kronik duke thënë se ishin “shkruar me një sy të pa përshtatshëm prespektive e vertetësi”.
Pse atehere ekstremizmi i djathtë ka vënë në shinjestër Churchillin?
Me terma të thjeshta mund të themi se qellimi i tij praktik dhe principet si udhëheqës i Botës Përëndimore në mënyrë direkte kundërshtoi tendosjen e rrymës izocionaliste si në Britani ashtu edhe në Amerikë. Sot projekti i revizionizmit përshkruan pikpamjet në lidhje me Irakun, Afganistanin dhe duke u kthyer nëpërmjet historise mbrapa konsideron Iranin dhe denuncon ndërhyrjen e të kaluarës. Ata e kritikojnë Churchillin(duke mos përjashtuar Franklin Rusvelt) për shkallëzimin e konfliktit me Hitlerin duke e detyruar atë të përballoi tiranët e sotëm agresiv. Është një pjesë e besimit humbur në stabilizimin e institucioneve në të dy anët e Atllantikut të cilat pranuan historině e shkruar në tetedhjetë vjetët e fundit duke i dhënë të drejtë morale Sh.B.A dhe Mbretnis Bashkuar të luftoi kundër Rahut Tretë dhe ta shkatëroj atë- tashti kjo teori ose veprim është në sulm. Ky revisionism i ri ka lindur se gjeneracioni i vjetër po vdes dhe sakrificat e tyre po diskutohen në vënd që të jenë pjesë e realitetit. Eshtë një domosdoshmeri e pafat të meresh me këtë histori të errët dhe shpesh të urryer revizioniste dhe pa aftësia e tyre për të fituar dhe për të bindur ndonje nga qindra historian të Luftës Dytë Botnore, argumentat e tyre, sikurse egzistojnë nuk mund të mbijetojnë në kontakt me realitetin e rekordeve historike.
Është plotësisht e vërtetëse Churchilli ishte instrument në kabinetin e luftes në përkujdesje mos të arrij një paqe me Hitlerin. Vendimimi u morr në më pak se nëntë çështjeve të diskutuara brënda katër ditëve midis 25 dhe 28 Maj 1940. Sikur është thënë se një armatë e vogël anijesh u largua për tu evokuar nga forca ekspedite Britanike duke lënë plazhet e Dunkirk e duke u kthyer në Britani.
Për këtë e urrej shumë Churchillin, “Kuperi i thotë Karlsonit, është kjo arsyeja që ai e vazhdoi luftën kur nuk kishte asnje shpresë se e fitonte. Ai skishte asnje mënyrë për tu kthyer mbrapa e për të luftuar këtë luftë. “Gjithçka që kishte ishin bombardierët pothuajse në rankun e terrorizmit.” Diçka më tepër se kjo porsa Hitleri prishi traktatin me Rusinë dhe e invadoi në Qershor 1941 Churchilli lidhi menjëherë një kauzë të përbashkët me Stalinin kundrejt Gjermanis Naziste. Ja vlen të merren në konsideratë se çfarë do kishte ndodhur në qoftese nuk do ishte vendosur ky urdhër. Në qoftëse Britania do kishte qëndruar neutrale në Perëndim dhe do ishte përmbajtur në bombardimin e Gjermanis, Hitleri do kishte aftësin për ta koncentruar gjithe maqinën e tij ushtarake (Luftwaffe) kundrejt Rusisë. Në të vërtetë ai u detyrua 30% të asaj maqinerie ti drejtonte kundrejt bombardierët të Churchillit.
Sikur te kishin qëndruar neutral pëpara Hitlerit do të thotë se 5,000 mije aeroplana dhe 7000 tankse dhe 51 miljon palë çizme dhe një seri ndihmash të tjera të pa llogaritura nuk do ti shkonin Sovjetikëve. Ndërkaq edhe invasioni në Normandi nuk duhej ndërsa Gjermanët po luftonin në Bjellorusi.
Ky fenomen është plotěsisht i qarte: Ndërsa Hitleri ose Stalini përballeshin me gjithë Europën nga Minsku në Paris bota duke përfshirë Amerikën do të ishte në një pozicjon më te keq se Churchilli dhe Rosvelti ndihmuan për ta zgjidhur në vitin 1945.
Ne përmbledjen e tij ne fjalimin e mbajtur në Katedralen Abey ne Westminster Churchilli thotë se vetem nën drejtimin e koshiencës tij njeriu duhet të ecë mburoja e vetme e kujtesës tij duke u mbështetur në ndershmëri dhe sinqeritet në veprimet po të tija.. Është plotësisht pa maturi për të ecur pa këtë mburojë, sepse shpesh herë mund të dështojmë përpara shpresës dhe kalkulimeve: por duke pasur këtë princip fati luan rolin e tij por ne ecim gjithmonë në shkallën e nderit.”
Megjithëse përpjekjet e mëdha të kritikuesve të tij Churchilli vazhdon marshimin e tij. Ai qëndron duke e shikuar rregullin botëror dhe si kjo botë ndeshet me të tjera gjëra njëkohësisht me ekstremizmin e djathtë influenca e të cilit perhapet duke krijuar reziqe të reja.
Andrew Roberts autor i librit “Churchill: Ecën me fatin.” Ai është antar i dhomës Lordëve.
Marre nga WSJ datë 6/7 Gusht 2025
Botim e Shtunë/ e Diel
Përkthyer Abdyl Ali Koprëncka
20W 84.
New York 17 Gusht 2025
