Nga Julian Kazazi- Sindikata e Pavarur e Artit dhe Kulturës dhe Medias së Shqipërisë
Shqipëria sot është ndër të paktat vende europiane pa një Ministri të Punës. Ky fakt, që në shikim të parë duket thjesht një ndryshim administrativ, në realitet ka prodhuar pasoja të rënda për punonjësit dhe sindikatat në vend.
Pasojat e mungesës së Ministrisë së Punës
Mungesa e këtij dikasteri ka krijuar një vakum institucional:
• Punonjësit nuk kanë një institucion të dedikuar ku të mbrojnë të drejtat e tyre.
• Sindikatat janë të paralizuara, pasi çdo ankesë duhet bërë tek ministria që njëkohësisht është edhe punëdhënëse.
• Inspektoriati i Punës, që duhet të jetë organ mbrojtës i të drejtave të punonjësve, është i varur nga e njëjta ministri, duke prodhuar një konflikt interesi të qartë dhe duke humbur besueshmërinë.
Në praktikë, kjo ka sjellë presion, hakmarrje dhe frikë ndaj punonjësve që ngritin zërin për kushtet e punës. Në shumë institucione, përfaqësuesit sindikalë penalizohen ose ndëshkohen thjesht sepse mbrojnë të drejtat e kolegëve të tyre.
Si funksionon në Europë
Në të gjitha vendet e Bashkimit Europian, ekziston një ministri e posaçme për punësim dhe çështje sociale. Ky institucion është themelor për të siguruar:
• mbrojtjen e punonjësve,
• dialogun social mes punëdhënësve dhe sindikatave,
• politikat e punësimit aktiv dhe formimin profesional,
• barazinë dhe sigurinë në vendin e punës.
Vetëm në Shqipëri, punëtorët detyrohen të ankohen tek i njëjti institucion që i paguan, i emëron dhe shpesh i kërcënon. Kjo gjendje e bën të pamundur ushtrimin real të të drejtave sindikale.
Një pengesë edhe për integrimin në BE
Mungesa e Ministrisë së Punës nuk është vetëm problem i brendshëm. Ajo është një pengesë serioze për procesin e integrimit europian, sepse Kapitulli 19 i acquis communautaire kërkon forcimin e politikave sociale, sigurimeve dhe dialogut social. Shqipëria, pa një strukturë të qartë institucionale, nuk mund të përmbushë këto standarde.
Pse duhet rikthyer Ministria e Punës?
Rikthimi i këtij dikasteri do të sillte:
• një adresë të qartë dhe të dedikuar për punonjësit,
• një inspektorat të pavarur dhe me integritet,
• një partner serioz për sindikatat në tryezën e dialogut social,
• politika të qëndrueshme për punësimin, sigurinë dhe mirëqenien sociale.
Për sektorë si arti, kultura dhe media ku punonjësit shpesh janë të ekspozuar ndaj pasigurisë, kontratave të dobëta dhe presioneve institucionale, një Ministri e Punës do të ishte mburoja më e madhe.
Thirrja jonë
Rikthimi i Ministrisë së Punës nuk është një luks, por një nevojë kombëtare. Pa këtë institucion, punëtorët shqiptarë mbeten të pambrojtur dhe të braktisur përballë një sistemi që nuk garanton barazi dhe drejtësi.
👉 Pa Ministri të Punës, nuk ka mbrojtje të punëtorëve. Pa dialog social, nuk ka demokraci funksionale.
Është koha që qeveria dhe politika shqiptare ta marrin këtë hap të domosdoshëm për të mbrojtur punonjësit, për të forcuar bashkpunimin me sindikatat dhe për të çuar Shqipërinë më pranë Bashkimit Europian.
