Në rrugën më të njohur të Shën Petersburgut, Nevskij Prospekt, ka lindur një formë e re proteste në Rusi: ajo që kritikët e quajnë “revolucioni muzikor i Gjeneratës Z”.
Në qendër të kësaj lëvizjeje qëndron grupi StopTime, i cili për muaj me radhë ka performuar në rrugë këngë paqësore të artistëve të mërguar dhe të ndaluar nga regjimi i Vladimir Putinit.
Më 16 tetor, gjatë koncertit të tyre të fundit, rreth njëqind të rinj kënduan së bashku me vokalisten Diana Loginova, e njohur si Naoko, këngë që autoritetet i kanë shpallur “propagandë anti-shtetërore”. Për këtë arsye, anëtarët e grupit u arrestuan dhe u dënuan me 12 deri në 13 ditë burgim administrativ, ndërsa Naoko, vetëm 18 vjeçe, po hetohet edhe për “diskreditim të ushtrisë”, një akuzë që mund t’i kushtojë me vite burg.
Muzika si protestë kundër luftës në Ukrainë
Arrestimi i StopTime ka ndezur një valë reagimesh në rrjetet sociale, veçanërisht në TikTok, ku mijëra të rinj po publikojnë performanca të ngjashme nën hashtagun #LiriaPërNaoko. Ata interpretojnë këngët e ndaluara të artistëve si Noize MC dhe Monetochka, të cilët tashmë janë larguar nga Rusia për shkak të persekutimit.
Në një vend ku edhe ta quash luftën në Ukrainë “luftë” është e paligjshme, këto performanca janë kthyer në një formë të hapur sfide ndaj regjimit. Për Gjeneratën Z, brezi i lindur mes viteve 1995 dhe 2009, që nuk ka njohur kurrë një Rusi pa Putinin muzika po bëhet gjuha e vetme e mundshme e lirisë.
Reagimi i autoriteteve dhe mbështetja në rrjet
Reagimi i Kremlinit ka qenë i ashpër. Disa të rinj janë ndaluar për performanca në rrugë, të tjerë janë gjobitur apo akuzuar për “huliganizëm”. Në Moskë, policia arrestoi një djalë të mitur gjatë një koncerti spontan, ndërsa në qytetin Perm u ndërpre një shfaqje ku publiku këndoi këngë të ndaluara.
Megjithatë, përpjekjet për censurë po rezultojnë të kota. Algoritmi i TikTok-ut ka shpërndarë videot e protestuesve në mbarë vendin, duke i bërë ato virale edhe tek përdorues që nuk ndjekin politika. “Është revolta ime e parë, dhe kam frikë, por nuk mund të hesht”, ka shkruar një vajzë në një prej videove që mori miliona shikime.
Një brez që kërkon të dëgjohet
Në fundjavë, rreth njëqind aktivistë u mblodhën përpara administratës presidenciale në Moskë për të kërkuar lirimin e Naokos dhe të grupit të saj. Ata u filmuan nga mbështetës pro-Kremlinit që brohorisnin “Jemi me Putinin”, duke shndërruar tubimin në një duel simbolik midis Gjeneratës Z dhe të ashtuquajturve “bloggerë Z”, patriotë që mbështesin pushtetin.
Sipas shkrimtarit dhe analistit rus Mikhail Zygar, kjo formë e re proteste po i shqetëson autoritetet. “Artistët e rrugës i frikësojnë sepse u flasin drejtpërdrejt njerëzve të zakonshëm. Ata e anashkalojnë censurën dhe e rikujtojnë shoqërisë se liria, kur dëgjohet, është ngjitëse”, tha Zygar.
Nga Nevskij Prospekt deri në TikTok, këta të rinj po dëshmojnë se në një Rusi ku fjalët janë të ndaluara, muzika ende mund të flasë. Dhe zëri i tyre, sado i brishtë, po bëhet simboli i një brezi që kërkon të jetojë në liri.
